Category Uncategorized

Adamawa na neman hadin kan jami’an tsaro domin dakile ayyukan hakar ma’adanai ba bisa ka’ida ba

Ma’adinai

Daga Hamza Suleiman

Maiduguri, Afrilu 16, 2025 (NAN) Gwamna Babagana Zulum na Jihar Borno a ranar Laraba ya gabatar da wasu kayayyakin aiki da tallafi na fara aiki ga matasa 150 na makarantun Tsangayu da suka kammala koyan sana’o’in hannu a karkashin wani shiri na jihar.

Kamfanin Dillancin Labaran Najeriya NAN ya ruwaito cewa shirin na da nufin inganta dogaro da kai na tattalin arziki.

NAN ta kuma ruwaito cewa wadanda suka ci gajiyar shirin da aka horas da su kan hada wutar lantarki da gyaran wutar lantarki da sanya hasken rana da aikin fata da walda da aikin kafinta da kuma gine-gine, an zabo su ne daga cibiyoyin koyar da ilimin addinin Islama na Tsangaya.

Zulum ya ce matakin ya yi daidai da kudirin gwamnatinsa na shigar da koyar da sana’o’in hannu a cikin tsarin ilimin Almajiri, domin baiwa dalibai dabarun rayuwa da za su iya dogaro da kansu.

“Ta hanyar halartar wannan shirin horarwa, kun dauki muhimmin mataki don tabbatar da makomarku, tare da sabbin dabaru, yanzu kuna da ikon canza mafarkinku zuwa gaskiya,” in ji gwamnan.

Ya kuma ba da tabbacin gwamnatin sa na ci gaba da tallafa wa ilimin Tsangaya, inda ya kara da cewa kowane yaro ya cancanci samun ingantaccen ilimi da damar ci gaban kansa.

Zulum ya kuma nuna damuwarsa kan yadda ake samun rahotannin cin zarafi a wasu makarantun Islamiyya, inda ya yi gargadin cewa gwamnati ba za ta lamunci duk wani nau’i na cin zarafi ko hukunta yaran Almajiri ba.

“Na tsaya tsayin daka a kan cewa gwamnatin jihar Borno ba za ta amince da duk wani nau’i na cin zarafi ko tashin hankali ba, kamar yi wa kowane Almajiri garari.

“Kowane ɗayanku ya cancanci a girmama shi da daraja,” in ji shi.

Tun da farko, Shugaban Hukumar Tsangaya ta Jihar Borno, Kalifa Abulfatahi, ya ce shirin horaswar da aka kaddamar a shekarar 2023, an tsara shi ne domin magance matsalolin zamantakewa da tattalin arziki da almajiri ke fuskanta wadanda galibi ba su da damar samun ilimin boko.

Ya bayyana cewa an aiwatar da shirin ne tare da hadin gwiwar hukumar ilimi ta bai daya da sauran masu ruwa da tsaki.

Har ila yau, kwamishinan ilimi, kimiyya, fasaha da kirkire-kirkire na jihar, Lawan Wakilbe, wanda Dokta Bukar Tijjani ya wakilta, ya ce ma’aikatar ta hada hannu da hukumomin ilimi da abin ya shafa domin tabbatar da tantance daliban Almajirai bayan sun kammala horas da su.(NAN).

HMS/MAM/AOM

==============

Edited by Modupe Adeloye/Abdullahi Mohammed

Sata

By Joy Akinsanya

Abeokuta, Afrilu, 11, 2025 (NAN) An gurfanar da wasu mutane biyar da a ke zargi da satar shanu da kudinsu ya kai Naira miliyan biyar da dubu dari shida  ranar Juma’a a gaban kotun majistare ta Abeokuta, da ke zaune a Isabo.

Wadanda ake tuhumar: Usman Mohammed, 29, Musa Oseni, 37, Adesina Ogunwale, 60, Toyin Alayande, 42, Tobi Mudasiru, 42, wadanda ba su da wani takamaiman adireshin suna fuskantar tuhume-tuhume takwas da suka hada da hada baki, sata da karbar shanun sata.

Kamfanin Dillancin Labaran Najeriya ya bayar da rahoton cewa, wadanda ake tuhumar sun ki amsa dukkan tuhume-tuhumen da ake yi masu.

A cewar mai gabatar da kara, Insp. Kehinde Fawunmi, wadanda ake tuhumar sun aikata laifin ne a wani lokaci a watan Oktoban 2024, a unguwar Ile-Ise Awo a Abeokuta da tsakar dare.

Fawunmi ya ce wadanda ake tuhumar sun hada baki ne a tsakaninsu domin sace shanu hudu na Isiaka Mumuni, Adamu Mohammed da Mohammed Sanni.

A cewar mai gabatar da kara, Usman, Oseni da Alayande sun hada baki a tsakaninsu domin sace shanu biyu da darajarsu ta kai Naira miliyan 1.8 mallakin Mumuni.

“Sun kuma sace wasu shanu biyu da kudinsu ya kai Naira miliyan biyu da dubu dari uku mallakin Mohammed da kuma saniya daya mai darajar Naira miliyan daya da rabi mallakar Sanni.

“Masu korafin sun lura da shanunsu na bacewa a hankali a duk lokacin da suka isa matsugunin su.

“Daya daga cikin dan’uwan wanda ya shigar da karar ya kama Usman da Oseni a lokacin da suke kokarin kwance igiyar saniya domin su sace ta, wanda ya kai ga kama wadanda ake kara na daya da na biyu,” in ji mai gabatar da kara.

Fawunmi ya ci gaba da cewa, binciken da aka gudanar ya kai ga kama Ogunwale da Mudasiru, dukkansu mahauta, wadanda suke karbar shanun da aka sace daga Alayande.

Lauyan mai gabatar da kara ya bayyana cewa direban mai suna Alayande ne ya kai shanun da aka sace ga mahauta da sauran masu sha’awar saye.

Fawunmi ya ce laifukan sun ci karo da sashe na 516, 383 da 390 (3) (4a) (4g) (9) na dokokin jihar Ogun na shekarar 2006.

Alkalin kotun, Mrs Olubanke Odumosu-Akeba, ta bayar da belin Usman, Oseni da Alayande a kan kudi Naira miliyan daya kowannen su tare da mutum biyu da za su tsaya masa.

Ta kuma bayar da belin Ogunwale da Mudasiru a kan kudi Naira 500,000 kowannen su tare da masu tsaya masa guda biyu kowanne a daidai adadin.

Sai dai alkalin kotun ya bayar da umarnin a tsare Usman, Oseni da Alayande a gidan gyaran hali na Ibara har sai an kammala belinsu.

Odumosu-Akeba ya dage ci gaba da sauraren karar har sai ranar 8 ga watan Mayu.(NAN)

IOJ/AOS

==========

Bayo Sekoni ne ya gyara shi

‘Yan sanda sun gurfanar da dan shekara 50 bisa zargin kiwo ba bisa ka’ida ba

Kotu
Daga Funmilayo Okunade
Ado-Ekiti, Afrilu 11, 2025 (NAN) Rundunar ‘yan sandan jihar Ekiti, a ranar Juma’a, ta gurfanar da Ladan Abubakar mai shekaru 50 a gaban wata kotun majistare ta Ado-Ekiti bisa zargin kiwo ba bisa ka’ida ba.

Wanda ake tuhuma ba shi da wani takamaiman adireshi, kuma ana tuhumar sa gaban shari’a kan kiwo ba bisa ka’ida ba.

Lauyan masu gabatar da kara, Insp. Akinwale Oriyomi, ya shaida wa kotun cewa wanda ake kara ya aikata laifin ne a ranar 1 ga Afrilu da misalin karfe 07:30 na safe a Ewu-Ekiti.

Oriyomi ya yi zargin cewa wanda ake tuhuma ya kiwo shanunsa ba bisa ka’ida ba a wani wuri da aka ba shi izini.

Ya ce laifin ya ci karo da sashe na 2 kuma hukuncin da ke karkashin sashe na 7 na dokar hana kiwo na jihar Ekiti.

Ya bukaci kotun da ta dage sauraren karar domin samun damar yin nazari kan fayil din tare da tattara shaidunsa.

Sai dai wanda ake tuhumar ya ki amsa laifin da ake tuhumarsa da shi.

Lauyan wanda ake kara, Mista Opeyemi Esan, ya bukaci kotun da ta bayar da belin wanda yake karewa, tare da alkawarin cewa ba zai tsallake beli ba.

Alkalin kotun, Mista Abayomi Adeosun, ya bayar da belin wanda ake kara a kan kudi N100,000 tare da mutum daya da zai tsaya masa.

Ya dage sauraron karar zuwa ranar 12 ga watan Mayu domin sauraren karar. (NAN) (www.nannews.ng)

Sam Oditah ya gyara FOA/USO

‘Yancin ‘yan jarida ba gata ba ne – NUJ FCT

Latsa

By Emmanuel Oloniruha

Abuja, Afrilu 11, 2025 (NAN) Grace Ike, shugabar kungiyar ‘yan jarida ta Najeriya (NUJ), Majalisar FCT, ta jaddada cewa ‘yancin aikin jarida ba gata ba ne illa ginshikin dimokuradiyya.

Ike ta bayyana haka ne yayin wani taron manema labarai a Abuja, kan gasar gudun fanfalaki na tsawon sa’o’i 72 da za a yi, wanda kungiyar NUJ FCT ta shirya a wani bangare na bikin ranar ‘yancin ‘yan jarida ta duniya ta 2025.

Ta ce ‘yancin ‘yan jarida dole ne ya kasance ba sa-in-sa a duk al’ummar da ke da burin tabbatar da adalci, da rikon amana, da daidaito.

Ike ta kara jaddada cewa kare ‘yancin aikin jarida wani nauyi ne da ya rataya a wuyan ‘yan jarida, masu tsara manufofi, da ‘yan kasa a duniya baki daya.

Da take bayyana shirin gudun na tsawon sa’o’i 72 a hirar da dan jarida Livinus Victor na Abuja ya shirya a matsayin wani shiri mai jajircewa, ta ce hakan na nuni da irin karfin da aikin jarida ke da shi na fadakarwa, ilmantarwa, da kuma ciyar da al’umma gaba.

“A yau, ‘yan jarida na fuskantar kalubale da suka hada da tantancewa, tsangwama, da kuma tsoratarwa zuwa ga barazana ga rayuwarsu.

“Wadannan ƙalubalen ba wai kawai suna lalata ikonmu na ba da rahoton gaskiya ba ne har ma suna raunana tsarin dimokuradiyya da ke ɗaukar gwamnatoci,” in ji ta.

Ta bayyana cewa gasar gudun fanfalaki na da nufin haskaka wadannan batutuwa tare da bayar da shawarwari masu karfi da kariya ga ‘yan jarida a duniya.

“Taron zai ƙunshi tattaunawa mai ma’ana tare da shugabannin tunani, masu tasiri na siyasa, da sauran jama’a.

“Batutuwan da za a tattauna sun hada da harkokin mulki, ‘yancin dan adam, sauyin yanayi, da kuma batutuwan ilimi wadanda suka ratsa kan iyakoki da kuma nuna irin mutuntakar ‘yan Najeriya,” in ji ta.

Ike ta bayyana fatan cewa taron zai kawo sauyi ga kafafen yada labarai da al’umma.

Ta kuma bukaci daukacin ‘yan Najeriya musamman ‘yan jarida a babban birnin tarayya Abuja da su goyi bayan taron.

“A matsayina na shugabar mata ta farko ta NUJ FCT, na yi matukar farin ciki da alkawarin wannan taron.

“Dama ce ta karya shinge, sake fayyace labarai, da barin gado ga zuriyar ‘yan jarida masu zuwa.

“Muna gayyatar membobin FCT da su kasance masu taka rawar gani a wannan shiri mai cike da tarihi, a matsayinka na mai yin tambayoyi ko kuma memba na masu sauraro, gudunmawarka yana da muhimmanci.

Ta kara da cewa “Tare, za mu iya amfani da karfin kafafen yada labarai don samar da duniya mai ‘yanci, sani da kuma daidaito,” in ji ta.

Ike ta kuma yi alkawarin cewa NUJ FCT, a karkashin jagorancinta, za ta ci gaba da ba da fifiko wajen bunkasa aikin jarida ta hanyar ba su kwarewa da kayan aiki masu dacewa a wannan zamani na zamani.

A halin da ake ciki, Livinus Victor, mai gabatar da hirar gudun fanfalaki na tsawon sa’o’i 72, ya ce shirin ba wai kawai ya karya kundin tarihin duniya na Guinness ba ne don tattaunawa mafi tsawo.

Ya kuma kara da cewa, ta kuma nemi jawo hankali ga ‘yancin ‘yan jarida tare da bayyana muhimmiyar rawar da aikin jarida ke takawa wajen dorewar al’ummomin bude kofa da dimokuradiyya.

“Duk da karuwar barazanar ‘yancin ‘yan jarida a fadin duniya da suka hada da cece-kuce, cin zarafi da tashin hankali, ‘yan jarida na ci gaba da gudanar da aikinsu cikin jajircewa da gaskiya,” in ji shi.

Victor ya ce a zamanin da ake yada labaran karya da raguwar amincewar jama’a ga cibiyoyi, ƙwararrun aikin jarida ya kasance babban kariya daga ɓarna da magudi.

Ya ce gasar gudun marathon kuma za ta inganta aikin jarida mai inganci, mai tasiri wanda zai baiwa jama’a damar yin aiki da shugabanni.

“A cikin wannan zamani da ake yawan fuskanta, wannan yunƙurin na neman jawo hankali ga mahimmancin buƙatu na ‘yan jarida na ‘yanci, da ɗa’a, da rashin tsoro.

Ya kara da cewa, “Dimokradiyya ba zai yiwu ba ba tare da an sanar da jama’a ba, kuma ‘yan jarida ne ke yin hakan.”

Victor ya bayyana cewa tattaunawar mai taken “Nigeria, Karfinmu,” an shirya gudanar da shi ne daga ranar 17 ga Afrilu zuwa 20 ga Afrilu, 2025, a Harrow Park Golf Club, daura da titin Ahmadu Bello, bayan gidan Abia, Babban Cibiyar Kasuwanci, Abuja.

Ya ce taron zai gabatar da wasu ayyuka da nufin jawo hankalin jama’a, da murnar ‘yancin aikin jarida, da kuma girmama sadaukarwar da ‘yan jarida suka yi a duniya.(NAN)( www.nannews.ng )

OBE/OJI/AMM

=========

Edited by Maureen Ojinaka/Abiemwense Moru

Sayi
Daga Nana Musa
Abuja, 8 ga Afrilu, 2025 (NAN) Darakta-Janar na Hukumar Kula da Kayayyakin Jama’a (BPP), Dr Adebowale Adedokun, ya ce ofishin ya himmatu wajen karfafa tsarin saye da samar da kayayyaki a kasar nan.

Adedokun ya bayyana haka ne a wajen taron horaswa na sayen kayayyaki kan “Ka’idojin Tsare-tsaren Siyayya, adana bayanai da Tallace-tallace” ga dukkan ma’aikatu da ma’aikatu da hukumomin tarayya (MDAs) a Abuja ranar Talata.

Ya ce daga yanzu BPP za ta shiga tsakani kai tsaye wajen sa ido kan yadda ake sayan kayayyaki.

Ya bayyana siyan kayayyakin jama’a a matsayin aikin fasaha da dabarun ba da damar ci gaban kasa.

“Ta hanyar tabbatar da gaskiya da rikon amana wajen tafiyar da dukiyar al’umma, hakan zai taimaka kai tsaye wajen habaka tattalin arziki, daidaito tsakanin al’umma, da ci gaba mai dorewa.

“An tsara wannan dandali musamman don ƙarfafa jami’an siyan kayayyaki da ƙwarewa da ilimin da suka wajaba don gudanar da ayyukansu yadda ya kamata, musamman kan ƙa’idodin tsare-tsaren saye da adana bayanai.

“Haka zalika za su yi amfani da hanyar sadarwa ta Najeriya Open Contracting Portal (NOCOPO) da kuma tallar E-Advertisement, ba zaman horo ne kawai ba amma dandalin koyo da hadin gwiwa don gyara.

“Mun zabo batutuwan da za a tattauna a wannan shirin a tsanake saboda mahimmancinsu wajen sanya muhimman ka’idojin siyan kayayyakin gwamnati,” in ji shi.

Adedokun ya ce, an yi amfani da ka’idojin ne don tabbatar da cewa ayyukan saye da sayarwa sun yi daidai da dabarun kungiya da kuma karin ajandar sabunta bege na Shugaba Bola Tinubu.

“Ka’idojin bayanan saye da sayarwa sun jaddada buqatar samar da ingantattun takardu a matsayin ginshikin nuna gaskiya da rikon amana a cikin tsarin sayan jama’a.

“Ka’idojin tallace-tallace da amfani da tsarin tallan zamani ta yanar gizo wasu sabbin sabbin abubuwa ne daga ofishin.

“Manufar ita ce a yi amfani da fasaha don haɓaka gasa, bayyana gaskiya da samun damar sayan jama’a daga ƙungiyoyin kasuwanci da sauran ‘yan ƙasa.

“Hakan zai baiwa ‘yan Najeriya damar cin gajiyar shugabanci nagari,” in ji shi.

DG ya kara da cewa amfani da NOCOPO wani muhimmin kayan aiki ne don loda bayanan saye da kuma samar da gaskiya a cikin sayayyar jama’a.

“A matsayinku na jami’an siye, kuna taka muhimmiyar rawa a cikin wannan tsari, aikinku yana tabbatar da cewa ana amfani da kudaden jama’a yadda ya kamata don isar da ayyuka masu tasiri ga ‘yan kasa,” in ji shi.

Adedokun ya yabawa mahalarta taron da kuma kudurinsu na yin aiki tare domin samun nagartacciyar hanyar siyan kayayyakin gwamnati a kasar nan. (NAN)( www.nannews.ng )

NHM/CEO
Chidi Opara ya gyara

Samar da Abinci: Gwamnatin Tarayya ta sake jaddada aniyar inganta binciken kimiyyar ƙasa

Abinci

Daga Aminu Garko

Kano, Afrilu 8, 2025 (NAN) Karamin ministan noma da samar da abinci, Sen. Aliyu Abdullahi, ya jaddada kudirin gwamnatin tarayya na tallafawa bincike da bunkasa kimiyyar kasa.

Ministan ya bayyana haka ne a wajen bude taron shekara-shekara na kungiyar kimiyyar Kasa watau (Soil Science Society of Nigeria (SSSN) karo na 49 a Kano ranar Talata.

Ya jaddada cewa, inganta ilimin kasa yana da matukar muhimmanci wajen farfado da kasa da kuma bunkasa samar da abinci.

Ministan ya ce, inganta kimiyyar kasa na taka muhimmiyar rawa wajen farfado da kasar, da nufin bunkasa samar da abinci.

Ya yaba wa masana kimiyyar zamantakewar al’umma bisa jajircewar da suke yi na inganta wadatar abinci a cikin al’umma.

 “Noma da aikin gona a matsayin muhimmin tushen tattalin arziki, don haka yana bukatar kyakkyawar himma wajen dakile kalubalen da ke shafar ci gaban aikin gona,” in ji shi.

Shi ma da yake nasa jawabin mataimakin shugaban jami’ar Bayero ta Kano Farfesa Sagir Abbas ya bayyana yadda taron ya mayar da hankali kan ci gaban zamani a fannin kimiyyar kasa da kuma yadda ya dace wajen magance sauyin yanayi da kalubalen samar da abinci.

 Ya samu wakilcin mataimakin mataimakin shugaban jami’a Farfesa Haruna Musa.

“Za mu iya tinkarar wadannan kalubale tare da gina kyakkyawar makoma don bunkasa aikin gona,” in ji shi.

Shugaban kungiyar Soil Science Society of Nigeria (SSSN), Farfesa Jibrin Mohammed Jibrin, ya bayyana mahimmancin lafiyar kasa wajen samun wadatar abinci da ci gaban kasa.

Ya kuma jaddada cewa taron shekara-shekara na al’umma karo na 49 zai samar da wani dandali ga masana da za su rika raba ilimi da tunani kan inganta lafiyar kasa da juriya.

Gwamna Babagana Zulum na Borno ya bayyana taron a matsayin wanda ya dace, kuma ya bukaci mahalarta taron da su yi tunani tare da gyara hanyoyin hadin gwiwa da masu tsara manufofi don bunkasa Kimiyyar kasa.

Ya samu wakilcin shugaban ma’aikatan jihar Borno, Dr Aminu Guluzi

Babban abin da ya fi daukar hankali a taron shi ne bayar da kyautar da ’yan uwa na SSSN suka yi wa Zulum da Abdullahi. (NAN) (www.nannews.ng)

AAG/JPE

======

Joseph Edeh ne ya gyara shi

Eid-el-Fitr

Daga Muhammad Nasiru

Sokoto, Maris 29, 2025 (NAN) Dr Sa’ad Abubakar, Sarkin Musulmi kuma Shugaban Majalisar Koli ta Harkokin Addinin Musulunci ta Najeriya (NSCIA), ya ayyana Lahadi 30 ga Maris a matsayin ranar farko ga watan Shawwal 1446 bayan hijira a Najeriya.

Sarkin Musulmin ya bayyana hakan ne a wani jawabi da ya yi a gidajen rediyo da talabijin a fadin kasar a ranar Asabar, inda ya tabbatar da ganin jinjirin watan Shawwal a sassa daban-daban na kasar nan.

Ya bayyana cewa an samu rahoton ganin wata daga sarakunan Borno, Zazzau, Daura, Kwandu, da shugabanni da kungiyoyin musulmi a fadin Najeriya.

“Bayan tantancewa da tantancewa daga kwamitin ganin wata na kasa, da kuma tabbatar da kwamitocin jihohi, an amince da jinjirin watan Shawwal a hukumance.

“Wannan shine karshen watan Ramadan 1446 AH. A bisa tsarin shari’ar Musulunci, Musulmai za su yi Eid-el-Fitr a ranar Lahadi 30 ga Maris,” in ji Sarkin Musulmi.

Ya kuma bukaci al’ummar Musulmi da su ci gaba da kiyaye darussan da suka koya a cikin watan Ramadan tare da ci gaba da addu’o’in samun zaman lafiya a fadin kasar nan.

Ya kuma yi kira gare su da su yi wa shugabannin kasa addu’a.

Bugu da kari, Sarkin Musulmi ya ja hankalin masu hannu da shuni da su ci gaba da taimaka wa marasa galihu, kamar yadda ake yi a watan Ramadan.

Ya kuma jaddada muhimmancin hakuri da addini da hadin kai a tsakanin ‘yan Nijeriya, ya kuma yi addu’ar Allah ya karawa shugabanni kwarin guiwa wajen jajircewar al’umma.

Kamfanin dillancin labaran Najeriya (NAN) ya ruwaito cewa watan Shawwal, watan goma na kalandar Musulunci, ya biyo bayan watan Ramadan mai alfarma. (NAN) (www.nannews.ng)

BMN/KTO
======

Edited by Kamal Tayo Oropo