• Home
  • Shafin Labarai

Shafin Labarai

Uncategorized

Sarkin Gusau Ibrahim Bello ya rasu yana da shekaru 71 a duniya

Sarkin Gusau Ibrahim Bello ya rasu yana da shekaru 71 a duniya

Mutuwa
Daga
Ishaq Zaki
Gusau, Yuli 25, 2025 (NAN) Gwamna Dauda Lawal na Zamfara ya sanar da mutuwar Sarkin Gusau, Alhaji Ibrahim Bello, mai shekaru 71, bayan doguwar jinya.

Gwamnan ya bayyana hakan ne a wata sanarwa da Sulaiman Idris, mai magana da yawunsa kuma babban mai taimaka masa na musamman kan harkokin yada labarai ya fitar a Gusau ranar Jumma’a.

Ya bayyana cewa Sarkin ya rasu ne a safiyar Juma’a a Abuja.

Ya jajanta wa al’ummar Zamfara, inda ya bayyana rasuwar a matsayin rashi na kashin kai.

Ya ce “marigayi Sarkin Gusau, Ibrahim Bello, uban sarauta ne mai goyon bayansa kuma hazikin shugaba wanda ya sadaukar da kansa wajen ganin jihar Zamfara ta gyaru.

“Naji bakin ciki da jin labarin rasuwar mahaifinmu, Mai Martaba Dokta Ibrahim Bello, Sarkin Gusau.

“Ina mika sakon ta’aziyyata ga Majalisar Sarakunan Jihar Zamfara, da iyalan marigayi Sarkin Gusau, da daukacin al’ummar Jihar Zamfara.

“Rashin mai martaba babban rashi ne ga al’ummar Zamfara, da ma Arewa da Najeriya baki daya.

“Marigayi mahaifin sarki ya sadaukar da shekaru 10 yana yi wa jama’a hidima bayan ya zama Sarkin Gusau na 15 a ranar 16 ga Maris, 2015. Ya jagoranci da jajircewa, sadaukarwa da kuma karfin imani.

“Marigayi sarki kwararren ma’aikaci ne wanda ya kai matsayin babban sakatare a lokacin da yake hidima a tsohuwar jihohin Sokoto da Zamfara.

“Na yi rashin amintacce kuma uba wanda hikimarsa ta jagorance ni da sauran shugabannin jihohi. Allah Madaukakin Sarki Ya gafarta
masa kurakuransa, Ya saka masa da Aljannah.”(NAN)(www.nannews.ng)
IZ/HA
======
Hadiza Mohammed-Aliyu ce ta gyara

Uncategorized

Gwamnatin tarayya ta yi kira ga ‘yan Najeriya su maida hankali kan kula da kansu

Gwamnatin tarayya ta yi kira ga ‘yan Najeriya su maida hankali kan kula da kansu

Kula da Kai
Daga Folasade Akpan
Abuja, 24 ga Yuli, 2025 (NAN) Ministan Kula da Lafiya da Jin Kai, Farfesa Muhammad Pate, ya yi kira ga ‘yan Najeriya su maida hankali kan kula da kansu a matsayin muhimmin bangare na rayuwar su ta yau da kullum.

Pate, wanda Wakilin Daraktan Harkokin Abinci da Magunguna, Dr Olubunmi Aribeana, ya wakilta, ya yi wannan kira a
ranar Alhamis a Abuja a lokacin bikin tunawa da Ranar Kula da Kai ta Kasa ta farko.

Ranar ta kasance tana gudana a duniya a ranar 24 ga Yuli, inda taken shi ya kasance: “Kula da Kai: Karfafawa Matuƙa, Iyali da Al’umma don Sami Kariya ta Lafiya Ta Duniya”, da kuma jigon: “Kare, Tsare, Karfafa.”

Ranar na nufin bayyana muhimmin rawar da kula da kai take takawa wajen kula da lafiyar jiki da na zuciya.

A cewar Pate, kula da kai ba wani zama wani abu bane amma wani abu ne mai muhimmanci, kuma maida hankali kan lafiyar jiki, ta zuciya, da ta kwakwalwa na da mahimmanci don rayuwa mai lafiya, mai inganci, da kuma cike da gamsuwa.

Ya ce Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) ta ce kulawa da kai shine ikon mutane, iyalai, da al’ummomi na hana rashin lafiya, inganta da kiyaye lafiyar jiki, da kuma jure rashin lafiya da nakasa tare da ko ba tare da taimakon mai bayar da lafiya ba.

“Saboda haka, kulawa da kai fiye da shan magani ko cin abinci mai kyau; yana da zaɓen da muke yi a kowanne rana don kare, adana, da kuma inganta lafiyarmu ta jiki, kwakwalwa, ji, da zamantakewa.

“Kulawa da kai ba shine rashin kulawa ba, yana da ƙara kulawa,’ in ji shi.

Ministan ya lura cewa ga Najeriya, ƙasa mai mutane sama da miliyan 200, da yawansu suna zaune a yankunan karkara kulawa da kai na bayar da gado tsakanin lafiyar mutum da jin dadin ƙasa.

Ya kara da cewa gwamnati ta fahimci muhimmancin kulawa da kai kuma ta dauki matakai masu ma’ana don inganta shi.

“Mun tsara Jagororincin Kasa akan Kulawa da Kai don Lafiyar Jima’a Zama da Lafiyar Mata da Tsarin Haɓaka Bukata akan Kulawa da Kai.”

Ya ce WHO tana ba da shawarar cewa a samar da hanyoyin kula da kan mutum a dukkan ƙasashe don inganta samun damar sabis.

“Kula da kai, wanda ke ba wa mutane damar inganta lafiyarsu, kauce wa cututtuka, da kula da yanayin lafiya tare da ko ba tare da mai kiwon lafiya ba, muhimmin sashi ne a cikin tafiya zuwa samun lafiya ga kowa.

“Muna taya Najeriya murnar kasancewa ɗaya daga cikin ƙasashen da suka fara gabatar da jagororin ƙasa kan kula da kai don lafiyar jima’a da haihuwa a shekarar 2020, da kuma wani shiri na shekaru biyar na dabarun kula da kai.

“Ina jinjina wa Ma’aikatar Lafiya ta Tarayya da Jin Dadi don gudanar da kamfen na tallata kula da kai a kusan jihohi 24.”

Dr Anthony Nwala, Mataimakin Babban Jami’in Kula da Shiri a Society for Family Health (SFH), ya ce kula da kai tana bayyana matsayin muhimmancin dabarar cimma Coverage na Lafiya na Duniya.

Ya kara da cewa “mun yi aiki tare da Ma’aikatar Lafiya ta Tarayya don gano matakan da suka wajaba don haɗa kulawa da kai cikin tsarin lafiya, muna duban manufofi, bukatu, da samarwa.”

Nwala ya jaddada bukatar tabbatar da cewa talakawa, waɗanda ke cikin haɗari da waɗanda ke samun wahalar zuwa asibiti suna da damar samun ingantaccen kulawar lafiya, ciki har da kulawa da kai.

Kamfanin Labarai na Najeriya (NAN) ta ruwaito cewa ana gudanar da Watan Kulawa da kai daga ranar 24 ga Yuni zuwa 24 ga Yuli, tare da ranar 24 ga Yuli, wanda aka zaɓa a matsayin ranar kulawa da kai.(NAN)(www.nannews.ng)
FOF/AIO
========
Oluwafunke Ishola ce ta gyara

Uncategorized

Sojojin Najeriya sun yi watsi da bidiyon da ya nuna an kama wani mai sayen makamai na kasashen waje

Sojojin Najeriya sun yi watsi da bidiyon da ya nuna an kama wani mai sayen makamai na kasashen waje

Bidiyo
Daga Sumaila Ogbaje
Abuja, 24 ga Yuli, 2025 (NAN) Sojojin Nijeriya sun musanta wani bidiyo da ya bazu a shafukan sada zumunta wanda ake zargin yana nuna kamawa da aka yi na wani mai sayan makamai daga kasashen waje, suna bayyana cewa bidiyon da akayi magana akai tsoho
ne kuma ba daidai bane.

Darektan Harkokin Jama’a na Sojin, Lt.-Col. Appolonia Anele, ta bayar da wannan bayani a cikin wata sanarwa ranar Alhamis a Abuja.

Ta bayyana cewa hoton da ake magana akai tsoho ne kuma ba daidai ba ne.

Anele ta tabbatar da cewa bidiyon yana nuna kamun wani Shehu Ali Kachalla dan Nijer mai shekaru 30 wanda aka kama fiye da shekaru uku da suka wuce ta hanyar Hukumar Yan Sanda a Zamfara a ranar 14 ga Mayu, 2021.

Ta ce an kama wanda ake zargin ne a cikin wani aiki na hadin gwiwa wanda ya hada da jami’an Hukumar Binciken Jin Dadi ta Tarayya (FIB) ta kungiyar Kwararru ta Musamman (STS) na Rundunar ‘Yan Sandan Najeriya.

A cewar ta, wanda ake zargin ya yarda cewa ya ba da makamai sama da 450 da dubban harsasai ga ‘yan fashi a Zamfara, Kaduna da Niger.

Ta kara da cewa “sake fitowar tsohon bidiyon a kafafen sada zumunta ya kasance yaudara ga jama’a, yayin da yake rage tasirin kokarin yaki da ta’addanci da kuma yaki da ‘yan fashi na sojojin Najeriya.

“Sojan Najeriya na da ka’idojin rashin jinkiri game da halayen rashin kwarewa, kuma inda aka tabbatar da wasu lokuta irin wannan wanda ya shafi ma’aikatan su, ana daukar matakan ladabi masu dacewa tare da dokokin Sojan Najeriya da sauran dokokin soja na yanzu.

“Yayin da ake zargin wanda ke kan shari’ar a shekarar 2021 ya yi ikirarin cewa akwai hadin gwiwa daga ma’aikatan tsaro da aka ambata,
babu wani ma’aikacin Sojan Najeriya da aka zargi ko aka kama dangane da lamarin.”

Anele sai ta shawarci jama’a da su manta da bidiyon da aka sake yadawa a matsayin tsoho kuma mai kuskure.

Ta ba da shawara ga masu kirkirar bidiyo da su tabbatar da ingancin labari kafin su yada domin gujewa takaici ko rudani mara bukata.

Tace “zamu ci gaba da hadin kai da sauran hukumomin tsaro da al’umma a yaki da ta’addanci, fashi da makami da kuma wasu nau’o’ in laifuka da ke barazana ga zaman lafiya da kwanciyar hankali a kasarmu.”(NAN)(www.nannews.ng)
OYS/HA
=======
Hadiza Mohammed-Aliyu ce ta gyara

Uncategorized

Hukumar NAFDAC ta lalata tramadol 491,000 da aka kama a Kano

Hukumar NAFDAC ta lalata tramadol 491,000 da aka kama a Kano

Lalacewa

By Ramatu Garba

Kano, Yuli 23, 2025 (NAN) Hukumar kula da ingancin abinci da magunguna ta kasa (NAFDAC) a ranar Laraba ta lalata kwayar Tramadol 225mg 491,000 da aka kama a Kano domin kare lafiyar al’umma a Najeriya.

Dokta Martins Iluyomade, Daraktan bincike da tabbatar da doka a NAFDAC, shine ya jagoranci lalata a madadin Darakta Janar na NAFDAC, Farfesa Mojisola Adeyeye.

Adeyeye ya ce Hukumar Kwastam ta Najeriya (NCS), Rundunar Kano/Jigawa ce ta kama kayan a lokacin da wasu marasa gaskiya suka yi yunkurin shigo da shi Najeriya.

“A ranar 28 ga Mayu, 2025, NCS, karkashin jagorancin Kwanturola Dalhatu Abubakar, ta yi nasarar kama kayan,” in ji ta.

A cewarta, kayan masu kunshe da nadi 491 kwatankwacin kwayoyi 491,000, ‘yan fasa kwaurin sun yi watsi da su bayan da jami’an kwastam suka mamaye su.

Ta ce: “Ki manin kudin wannan kaya ya kai Naira miliyan N91, Wannan aiki ya nuna kyakkyawan hadin gwiwa tsakanin hukumomin da nufin dakile matsalar fataucin miyagun kwayoyi a Najeriya,” in ji ta.

Ta kara da cewa hukumar ta jajirce wajen ganin ta kare lafiyar ‘yan Najeriya, sannan ta bukaci jama’a da su kai rahoton duk wani shakku kan ayyukan miyagun kwayoyi ga hukumar ta NAFDAC domin daukar mataki cikin gaggawa.

Shugaban hukumar NCS mai kula da yankin Kano/Jigawa Dalhatu Abubakar, wanda ya samu wakilcin Yusuf Idris, mataimakin konturola, ya ce an kama Tramadol ne a kan iyakar Mai Gatari a lokacin da ya taho daga Jamhuriyar Nijar. (NAN)( www.nannews.ng )

RG/MNA

Maureen Atuonwu ta gyara

Uncategorized

MACBAN ta nemi haɗinkai, juriya cikin shirin noma, aikin gona a kasa

MACBAN ta nemi haɗinkai, juriyar yanayi cikin shirin noma, aikin gona a kasa
Yanayi
Daga Salisu Sani-Idris
Abuja, Yuli 23, 2025 (NAN) Kungiyar Miyetti Allah Masu Kiyon Shanu a Nijeriya (MACBAN) ta yi kira ga Gwamnatin Tarayya da ta hada dabarun jure yanayi cikin tsarin kiwo da kuma shirin noma na kasa.
Sakataren kungiyar ta kasa, Malam Bello Gotomo, ne ya yi wannan kiran a ranar Laraba cikin wata sanarwa da ya fitar a karshen taron majalisar zartarwa ta kasa da aka gudanar a Abuja.
Gotomo ya yi tsokaci kan yadda sauyin yanayi ke kara tabarbarewar noman dabbobi, inda ya ce yawaitar fari, ambaliya, asarar wuraren kiwo, da yanayi maras kyau na lalata rayuwar makiyaya.
Ya ce a yayin taron EXCO da ta kammala kwanan nan, kungiyar ta amince da karuwar gwamnatocin jihohin da suka kafa ma’aikatun kiwo.
Gotomo ya bayyana wannan ci gaban a matsayin jajircewa kuma abin a yaba masa wajen kawo sauyi a harkar kiwo a Najeriya.
Ya yabawa kwamitin da shugaban kasa ya kafa kan gyara harkokin kiwo, wanda kwazonsa da shawarwarinsa suka taka rawar gani wajen zaburar da wadannan tsare-tsare a matakin jiha.
Gotomo ya bada tabbacin cewa MACBAN za ta hada kai da ma’aikatu da duk masu ruwa da tsaki domin tabbatar da ci gaban kiwo a kasar nan.
Sai dai ya ce hukumar ta nuna matukar damuwa kan yadda ake ci gaba da mayar da wuraren kiwo da aka kebe zuwa wasu filayen kiwo ba tare da sanin al’ummar makiyaya ba.
Gotomo ya kara da cewa, ” Kungiya ta lura cewa irin wadannan ayyuka na kara mayar da al’ummomin makiyaya saniyar ware kuma za su iya haifar da rigingimu a nan gaba idan ba a magance su ta hanyar hada-hadar amfani da fili ba.”
Dangane da batun tsaron kasa kuwa, ya ce MACBAN ta sake jaddada aniyarsa na tallafa wa hukumomin tsaro a aikinsu na wanzar da zaman lafiya a fadin kasar nan.
” Majalisar, duk da haka, ta yi taka-tsan-tsan game da kafawa da karfafawa wasu mutane da ba na Gwamnati ba a matsayin masu dauke da makaman tsaro.
“Irin wadannan hukumomi sukan kara ta’azzara rashin tsaro da kuma haifar da cin zarafi musamman a yankunan karkara,” in ji Gotomo.
Sai dai ya nuna matukar godiya ga shugaban kasa Bola Tinubu kan kokarin da yake yi na magance matsalar rashin tsaro a kasar nan.
Gotomo, wanda ya yaba da damuwar musamman da Tinubu ya yi da kuma shirye-shiryen da suka yi na maido da zaman lafiya a Binuwai, ya yi alkawarin baiwa kungiyar cikakken goyon baya ga kokarin samar da zaman lafiya.
Ya ce, “Kungiyar ta yi Allah-wadai da yawaitar kashe-kashen rashin hankali a jihar Filato tare da nuna matukar damuwarsu kan tabarbarewar tsaro a yankin.
“Majalisar ta gano wasu muhimman abubuwa da ke kawo cikas ga zaman lafiya a Filato, da suka hada da hijirar da sauyin yanayi ya jawo, da yawaitar makamai, da raunana jami’an tsaro, da kuma rashin adalci na kashe-kashen da aka yi a baya.”
Gotomo ya yi kira ga dukkan bangarorin da su rungumi tattaunawa tare da yin kira ga gwamnatocin tarayya da na jiha da su tabbatar da adalci da bin doka da oda a matsayin tushen samar da zaman lafiya mai dorewa.
Sakataren na kasa ya bayyana cewa hukumar ta amince da fara aikin tattara bayanai a fadin kasar nan da kuma rajistar biometric na dukkan mambobin kungiyar ta MACBAN.
A cewar Gotomo, shirin na da nufin inganta ƙungiyoyin cikin gida, da tabbatar da tantance membobi yadda ya kamata, da tallafawa ƙoƙarin tabbatar da doka, da kuma ba da gudummawa ga babban tsarin tsaron ƙasar.
“An kammala taron ne da kuduri mai karfi na hada kai da masu ruwa da tsaki wajen samar da zaman lafiya, da kyautata jin dadin makiyaya, da mayar da harkar kiwo a Najeriya zuwa tsarin tafiyar da tattalin arziki na zamani, mai inganci da zaman lafiya,” inji shi. (NAN) (www.nannrws.ng)
SSI/BRM
==========
Edited by Bashir Rabe Mani
Uncategorized

Manoman Saudiyya sun yaba da fasahar noma a Jigawa 

Manoman Saudiyya sun yaba da fasahar noma a Jigawa 

Agric

Aisha Ahmed 

Dutse, Yuli 23, 2025 (NAN) Kamfanin noma na Saudiyya, Al-Yaseen Agricultural Company, ya yabawa fasahar noma a jihar Jigawa tare da yin alkawarin hada kai da kokarin jihar.

Hakan na kunshe ne a cikin wata sanarwa mai dauke da sa hannun babban sakataren yada labaran gwamnan, Mista Hamisu Gumel, wanda aka rabawa manema labarai a ranar Laraba. 

Ya ce shugaban kungiyar Dr Shuaibu Abubakar ya yabawa kungiyar a lokacin da kungiyar ta kai ziyarar ban girma ga gwamna Umar Namadi a gidan gwamnati dake Dutse.

Sanarwar ta ce kokarin da jihar Jigawa ke yi a fannin noma bai yi irinsa ba a Najeriya, kuma ta bayyana gamsuwarta da irin ci gaban da suka samu a yayin ziyarar aiki.

“Mun shaida irin kokarin da gwamnatin Jigawa ta yi na bunkasa noma ta hanyar fasaha, kokarin da ba mu taba ganin irinsa ba a wata jiha a Najeriya.

“A yayin ziyarar gani da ido da muka kai, mun lura da irin sadaukarwar da manoma ke yi a fadin jihar nan, mun yi hulda da su kai tsaye kuma sun bayyana goyon bayan gwamnati, inji ta.

Ta ruwaito Dr Abubakar yana bada tabbacin cewa Al-Yaseen a shirye take ta tallafawa shirin injiniyoyi na Jigawa da kuma taimakawa wajen cimma cikakken burinta na kawo sauyi a harkar noma.

Har ila yau, an ruwaito Gwamna Namadi na cewa gwamnatinsa ta himmatu wajen kawo sauyi ga fannin noma a jihar baki daya.

Namadi ya bayyana cewa noma ya kasance kashin bayan tattalin arzikin jihar Jigawa, inda ya ce yana daukar aiki tsakanin kashi 85 zuwa kashi 90 cikin 100 na al’ummarta kuma ya ba da kashi 46 cikin 100 na GDPn jihar.

“Muna da kasa, muna da dukkan albarkatun da ake bukata domin noma a jihar Jigawa kuma da kwarewar ku a fannin noma, ina da tabbacin za mu hada kai domin cimma burinmu,” inji shi.

Sanarwar ta ci gaba da cewa, Namadi ya zayyana matakan da aka dauka wajen cimma hanyoyin noma kamar fadada ban ruwa, inganta rarraba iri, horar da noman noma da kuma hada-hadar ma’aikata sama da 1,700.

Har ila yau, an ruwaito Gwamna Namadi na cewa a halin yanzu gwamnati na sake gyara madatsun ruwa guda 10 a fadin jihar tare da bude dubban kadada na noma.(NAN)(www.nannews.ng)

AAA/YEN

======
Mark Longyen ne ya gyara shi

Uncategorized

Katsina ta mayar da ‘yan mata 42,781 makaranta ta hanyar shirin AGILE

Katsina ta mayar da ‘yan mata 42,781 makaranta ta hanyar shirin AGILE

‘Yan mata

Daga Abbas Bamalli

08032970758

Katsina, Yuli 23, 2025 (NAN) Akalla ‘yan mata 42, 781 ne gwamnatin jihar Katsina ta mayar da su makaranta, ta hanyar shirin ‘yan mata masu tasowa don koyon karatu da karfafawa (AGILE).

Dokta Mustapha Shehu, Ko’odinetan AGILE a jihar ne ya bayyana hakan a taron wayar da kan al’umma na kwana daya da aka gudanar a Katsina ranar Talata.

Yakuwar na da taken “Ƙarfafa Tallafin Al’umma don Ilimin ‘Yan mata ta hanyar Tallafin Kuɗi (CCT)”.

Shehun ya bayyana cewa an samu nasarar ne cikin kimanin shekaru biyar, tun da aka fara aikin a jihar.

Ya kara da cewa a cikin wannan lokaci, ta hanyar rukunin farko, na biyu da na uku, aikin ya inganta tattalin arzikin gidaje kusan 115,568.

Ya bayyana cewa bayar da tallafin ga iyaye kasa da 48, 000 da ‘yan mata 43,000 ta hanyar tallafin karatu ya fara ne a rukuni hudu na shirin.

A cewar kodinetan, makasudin taron shi ne wayar da kan jama’a domin su kara sanin bangaren CCT na shirin da yanayinsa da kalubalen da ke fuskanta.

“Taron da nufin tattaunawa, musayar ra’ayi da shawarwari, ta yadda za a inganta shirin. Tuni muna da cibiyoyin korafe-korafe a fadin jihar.”

Ya kara da cewa, a yanzu haka an samu katinan ATM sama da 2,900 da aka yiwa rijistar tallafin CCT, inda ya nuna cewa mutane sun kasa karban su saboda ba su ne suka ci gajiyar kudin ba.

“Lokacin da muke yiwa daliban firamare shida rajista, muna fatan za su koma kananan sakandare, daya daga cikin makarantun da suka ci gajiyar shirin ta yanke shawarar shigar da yaran firamare biyar.

“A karshen wa’adin, mun ziyarci makarantar sakandare inda ake sa ran yaran za su wuce, ba mu same su ba, amma da muka dawo makarantar firamare, mun gansu a firamare shida,” in ji shi.

Shehu ya bayyana cewa an bullo da AGILE ne a Katsina bayan wani bincike da aka gudanar a shekarar 2019, da 2020, wanda ya nuna cewa kashi 53 na daliban firamare ba sa komawa karamar sakandare.

Ya kara da cewa binciken ya nuna cewa kashi 43 cikin 100 ba sa wucewa daga zuwa babbar sakandire, kuma yawancinsu ‘yan mata ne.

“Binciken ya kuma nuna cewa rashin isassun makarantu na daya daga cikin abubuwan da ke haifar da hakan, domin a wasu wuraren yara kan yi tafiyar kilomita 10 don zuwa makaranta.

“Tsarin mulkin Najeriya ya ce daliban firamare kada su yi tafiyar kilomita biyar kafin su je makaranta, yayin da yaran sakandare kuma ba za su yi tafiyar kilomita bakwai ba.

“Rahoton ya kuma nuna cewa yawancin makarantun da ake da su sun lalace, sannan kuma talauci ya taimaka wajen rashin samun sauyi,” in ji shi.

Ko’odinetan CCT na aikin, Dokta Kubrah Muhammad, ta ce aikin da bankin duniya ya taimaka ya mayar da hankali ne kan inganta guraben karatun sakandare ga ‘yan mata masu tasowa a jihohin da aka yi niyya.

A cewarta, shirin na da nufin kara wa ‘ya’ya mata rijista, darewa da kuma kammala karatun sakandare, tare da kara musu kwarin gwiwa da dabarun rayuwa.

Ta kara da cewa muhimman abubuwan da suka shafi aikin sune, inganta kayayyakin makarantu, gyara ajujuwa da samar da wuraren koyo lafiya.

Muhammad ta kuma ce aikin yana bayar da tallafin kudi, bayar da tallafin karatu da CCT ga ‘yan matan da suka cancanta da iyalansu. (NAN) (www.nannews.ng)

AABS/DCO

====

Deborah Coker ne ya gyara shi

Uncategorized

Manoman Bauchi sun koka kan tsadar takin zamani

Manoman Bauchi sun koka kan tsadar takin zamani

Taki

By Ahmed Kaigama

Bauchi, Yuli 23, 2025 (NAN) Wasu manoma a Bauchi sun nuna damuwa kan tsadar takin zamani a lokacin noman bana. 

Sun ce lamarin ya tilasta wa galibin manoma barin noman masara da shinkafa zuwa amfanin gona da ke bukatar taki kadan ko kuma ba a bukata.

Wani bangare na manoman, wanda su ka yi magana a wata tattaunawa daban-daban da Kamfanin Dillancin Labaran Najeriya NAN, a Bauchi, sun yi kira da a dauki kwararan matakai don kare kai daga matsalar karancin abinci a kasar. 

Binciken da NAN ta gudanar a kasuwannin Bauchi ta tsakiya da kuma kasuwannin Muda Lawal ya nuna cewa farashin taki ya tashi da kusan kashi 15 cikin dari tun lokacin da aka fara noman shinkafa. 

An sayar da buhun taki mai nauyin kilo 50 na takin NPK tsakanin Naira 30,000 zuwa Naira 60,000 sabanin Naira 23,000 da N50,000, a farkon lokacin noman.

An sayar da tambarin Urea tsakanin N47,000 zuwa N50,000, sabanin tsohon farashinsa na N35,000, ya danganta da ingancinsa.

Mista Audu Simon, wani manomin masara, ya ce galibin manoma sun zabi noman amfanin gona da ke bukatar taki kadan ko kadan kamar gero, dawa, waken soya, gyada da wake. 

Ya ce yanzu ba a iya noman shinkafa da masara saboda tsadar taki.

“Mun sayar da nomanmu a asara a kakar da ta gabata, kuma ba za mu iya biyan farashin taki a yanzu,” in ji shi

Hajiya Marka Abass, mai magana da yawun kungiyar mata masu kananan sana’o’in noma ta Najeriya (SWOFON) ta bayyana cewa, wannan lamari ya tilastawa yawancin mata manoma yin watsi da noman masara da shinkafa tare da rungumar noman kayan lambu.

Ta kuma danganta hauhawar farashin taki da rashin samunsa duk da irin matakan da gwamnatocin jihohi da na tarayya suka dauka. 

Har ila yau, Usman Umar, mamba a kungiyar manoma ta Najeriya (AFAN), ya bayar da shawarar daukar matakan da suka dace don daidaita farashin taki a kasar.

 “Muna bukatar shiga tsakani cikin gaggawa, idan aka ci gaba da hakan, tasirinsa kan tsaron abinci na kasa zai yi tsanani.” Yace.

Dakta Aliyu Gital, kwamishinan noma da samar da abinci, ya ce kamfanin hada takin zamani na Bauchi ya kara karfin nomansa, domin biyan bukatu da ake samu da kuma bunkasa hanyoyin da manoma ke samun kayayyakin. (NAN) (www.nannews.ng)

MAK/BEKL/ RSA

========

Edited by Abdulfatai Beki

 

 

Uncategorized

Ministar harkokin mata ta yaba da hukuncin daurin shekaru 21 da aka yanke wa wanda ya yi wa yar wata uku fyade

Ministar harkokin mata ta yaba da hukuncin daurin shekaru 21 da aka yanke wa wanda ya yi wa yar wata uku fyade

Hukunci
Daga Justina Auta
Abuja, Yuli 22, 2025 (NAN) Ministar Harkokin Mata da Cigaban Jama’a, Hajiya Imaan Sulaiman-Ibrahim, ta yaba da hukuncin daurin shekaru 21 da aka yanke wa Ahmadu Yaro, wanda ya lalata yar wata uku a kauyen Adogi da ke jihar Nasarawa.

A cikin wata sanarwa a ranar Talata a Abuja, ministan ta ce hukuncin da Mai Shari’a Aisha Bashir-Aliyu, Babban Alkalin Nasarawa ta yanke, a matsayin wani mataki mai karfin hali da muhimmi na kare yara masu rauni a cikin al’umma.

ta ce “wannan hukuncin tabbaci ne na rawar da tsarin shari’a ke takawa wajen kare yaranmu.’’

Yayin da ministan take yaba wa jagorancin da Mai Shari’a Bashir-Aliyu ta nuna, ta ce Babban Lauyan jihar, Mista Isaac Danladi, ya jajircecce ne, wanda aka gani a kotu yana nuna muhimmancin hukumomi wajen magance cin zarafi.

Ta kuma nuna godiya ga Gwamna Abdullahi Sule na jihar Nasarawa saboda samar da yanayi mai kyau inda za a iya gudanar da shari’a.

A cewarta, hukuncin yana nuna muhimmin alkawari daga jihar don kare lafiya da mutuncin mata da yara.

Ta kara da cewa “hukuncin ba kawai nasara bane ga iyalin wanda aka zargi amma wata babbar sanarwa ce cewa za a ki yarda da tauye hukunci a jihar Nasarawa.’’

Minista ta jaddada mahimmancin aiwatar da Dokar Hakkin Yara (CRA), wanda aka dora a dukkan jihohi 36.

Ta jaddada hakkin Ma’aikatar kan tabbacin cewa za a kama wadanda suka aikata laifukan yi wa yara fyade, kuma waɗanda suka tsira suna samun kulawa da goyon bayan da ya dace.

Sulaiman-Ibrahim ta ce a ƙarƙashin Tsare-tsaren Shugaban kasa Bola Tinubu, za a daina yin watsi da ko rage hanzarta kan aikata laifuka ga yara da mata.

Saboda haka, sai tayi kira ga sauran jihohi da su bi misalin Nasarawa, tare da bukatar iyalai, al’umma, hukumomin tsaro, da tsarin shari’a su hada kai wajen gina Najeriya mafi lafiya ga duk yara.

Ta ce hukuncin zai zama adalci ga wanda aka zalunta, da gargadi ga wasu.

NAN ta ruwaito cewa lamarin, wanda ya faru a 2020, ya haifar da fushin kasa baki daya, kuma yanzu ya kai ga hukunci bayan shekaru biyar na shari’a.

Mai laifin zai yi zaman kurkuku ba tare da zabin tara ba. (NAN)(www.nannews.ng.com)
JAD/SH
=======
Sadiya Hamza ce ta gyara

Uncategorized

Oluremi Tinubu ta yi wa matar mataimakin shugaban kasa murnar zagayowar ranar haihuwanta

Oluremi Tinubu ta yi wa matar mataimakin shugaban kasa murnar zagayowar ranar haihuwanta

Ranar haihuwa
Daga Celine-Damilola Oyewole
Abuja, Yuli 22, 2025 (NAN) Matar shugaban kasa, Sanata Oluremi Tinubu, a ranar Talata, ta yi wa Hajiya Nana Shettima, matar mataimakin shugaban kasa, murnar zagayowar ranar haihuwarta yayin da ta cika shekaru 50.

Misis Tinubu a cikin sakon taya murna da ta fitar a Abuja, ta bayyana Shettima a matsayin goyon baya mai kyau kuma ta yi mata addu’ar samun tsawon rai.

Ta ce “yayin da kuke murnar cika shekaru 50 da haihuwa a yau, ina farin ciki tare da ku, mijinku, ‘ya’yanku, jikoki, dangi, abokai da ƙaunatattunku.

“Rayuwarka ta kasance ta hidima, sadaukarwa da jajircewa ga jin dadin danginku da kuma haɓaka ba kawai jiharki ba, Borno, har ma da Najeriya baki daya.

“Yin aiki tare da ku ba kawai ya kasance mai daɗi ba amma yana da kyau. Na gode da kasancewa abokin tarayya mai daraja.

“Ina addu’ar ku yi bikin shekaru da yawa a cikin lafiyar Allah, zaman lafiya da farin ciki. Barka da ranar haihuwar 50 Nana,” in ji ta.

Hukumar dillanchin labarai ta Najeriya (NAN) ta ruwaito cewa matar mataimakin Shugaban Kasar ita cee mataimakiyar shugaban kungiyar Renewed Hope Initiative (RHI),
wacce ita ce shahararren aikin matan shugabancin kasa.

Tinubu ta kuma taya Sen. Bareehu Gbenga-Ashafa murnar zagayowar ranar haihuwarsa ta 70.

Ashafa shine Daraktan gudanarwa, Hukumar Gidaje ta Tarayya kuma tsohon dan majalisa da ya wakilci yankin Lagos East.

Ta ce “na yi murna tare da ku, iyalanku, masu goyon bayan ku da abokan aiki a kan wannan babban lokaci na ranar haihuwarka ta 70.

“Rayuwarka ta hidima, jagoranci, gudummawa ga hidimar jama’a da ci gaban doka suna da daraja a girmamawa. Allah Mai Girma ya ci gaba
da ba ku karfi da hikima yayin da kuke ci gaba da hidima ga ƙasar mu.

“Ina muku fatan karin shekaru masu yawa da lafiya, farin ciki da ci gaba mai dorewa,” inji Misis Tinubu.
(NAN)(www.nannews.ng)
OYE/DCO
=======
Deborah Coker ce ta gyara