All posts by Habibu Harisu

Uncategorized

Al-Habibiyyah ta yi kira da a fitar da zakka yadda ya kamata domin magance talauci

Al-Habibiyyah ta yi kira da a fitar da zakka yadda ya kamata domin magance talauci

Zakka

By Muhydeen Jimoh

Abuja, Feb. 10, 2025 (NAN) Babban limamin kungiyar Al-Habibiyyah Islamic Society (AIS) na kasa, Sheik Fuad Adeyemi, ya yi kira da a fitar da zakka yadda ya kamata domin samun sauƙin rayuwa tsakanin Musulmai.

Zakka ta wajaba ga musulmin da suka cancanta, tana bukatar su biya wani kashi na dukiyoyinsu a duk shekara idan ta zarce wani adadi.

Wannan aikin addini yana inganta haɗin kai ta hanyar raba dukiya ga talakawa.

Adeyemi ya yi wannan kiran ne a lokacin bukin ranar Zakka ta Kasa karo na 4 da Rarraba Zakkar ga Jama’a karo na 14 na Kungiyar Al-Habibiyah Islamic Society Zakka/Edowment Foundation.

Taron wanda aka gudanar a unguwar Paduma da ke Abuja, ya shaida yadda aka raba tsabar kudi naira miliyan 15, da tallafin karatu, da sauran kayayyakin karfafawa mutane 90 da suka ci gajiyar tallafin.

A wata hira da ya yi da Kamfanin Dillancin Labarai na Najeriya, Limamin ya bayyana cewa an raba kudaden ne da nufin rage radadin talauci a tsakanin Musulmi da kuma karfafa tattalin arzikin kasar.

Ya kuma yi kira ga wadanda su ka karba da su sanya kudi da kayan cikin hikima, ta yadda su kuma za su ba da gudummawarsu wajen fitar da zakka a nan gaba.

“Kada talauci ya kasance a Musulunci; kawai dai mutane da yawa ba sa fitar da zakkarsu kamar yadda Allah ya umarce su.

“Wannan ne ya sa muka shirya wannan lacca domin wayar da kan al’ummar musulmi kan hanyar da ta dace ta ba da zakka da kuma muhimmancin bayar da kyauta a Musulunci,” in ji Imam.

Adeyemi ya jaddada cewa an fitar da zakka ne a bayyane, tare da tantance wadanda suka amfana da kyau kamar yadda Alkur’ani mai girma ya gindaya.

“Mun tabbatar da cewa duk wadanda suka ci gajiyar shirin sun cika sharuddan, kuma babu wani dangi na kwamitin zakka da ya ci gajiyar wannan rabon,” in ji shi.

NAN ta ruwaito cewa taron mai taken, “Bincike Waqf (Endowment) don Dorewa Matakan yaki da Talauci,” na nuna mahimmancin tallafi don tallafawa kokarin kawar da talauci na dogon lokaci. (NAN) ( www.nannews.ng )

MUYI/AMM

========

Abiemwense Moru ne ya gyara

Uncategorized

Sarkin Daura ya danganta rashin tsaro da rashin tarbiyya

Sarkin Daura ya danganta rashin tsaro da rashin tarbiyya

Rashin tsaro

Daga Abbas Bamalli

Katsina, Feb. 7, 2025 (NAN) Mai martaba Sarkin Daura, Alhaji Faruq Umar-Faruq, ya danganta matsalar rashin tsaro a fadin kasar nan da rashin tarbiyya, da dai sauransu.

Ya bayyana hakan ne a ranar Alhamis yayin da yake karbar bakuncin kwamandan hukumar tsaro ta farin kaya (NSCDC), Aminu Datti, a wata ziyarar ban girma da ya kai fadar sa.

Basaraken gargajiyar ya jaddada muhimmancin tsaro a jihar da ma kasar nan, inda ya bukaci a hada karfi da karfe wajen magance matsalar rashin tsaro.

Ya kuma yi kira ga kwamandan da ya kara daukar dabaru, da nuna himma, da kara hada kai wajen magance matsalolin tsaro a jihar.

Da yake tarbar kwamandan Katsina, Sarkin ya yi masa fatan alheri tare da addu’ar Allah ya yi masa jagora ya kuma saka masa da mafificin alherinsa.

Tun da farko, Datti ya ce shi amintacce kuma ba bako ba a fadar Sarkin amma ya bayyana cewa ziyarar tasa domin gabatar da kansa a matsayin sabon kwamandan NSCDC a jihar.

Ya kara da cewa ziyarar nada nufin goyon baya, neman jagora, da kuma samun albarka da goyon bayan sarki domin samun nasara a kan mukaminsa.

Kwamandan ya bayyana muhimmanci masarautun gargajiya wajen tabbatar da doka da oda, yana mai jaddada bukatar karfafa alakar da ke tsakaninsu domin inganta tsaro.

Datti ya yi alkawarin hada kai da Masarautar wajen cika aikin hukumar tare da jaddada aniyarsa na sake mayar da hukumar domin samun kyakkyawan aiki.

Ya kuma ba da tabbacin cewa kofar hukumar a bude take don amsar nasiha, jagora, da shawarwari daga masarauta da majalisar gargajiya domin bunkasa hidimar jama’a. (NAN) (www.nannews.ng)

AABS/KTO

========

 

Edited by Kamal Tayo Oropo

Uncategorized

Dan majalisa ya bayar da tallafin kudi da magunguna ga Almajiran da gobara ta shafa a Zamfara

Dan majalisa ya bayar da tallafin kudi da magunguna ga Almajiran da gobara ta shafa a Zamfara

Gudummawar
Ishaq Zaki
Gusau, 6 ga Fabrairu, 2025 (NAN) Dan Majalisar Wakilai, Aminu Jaji, ya bayar da tallafin kudi da magunguna da kayan agaji ga Almajiranda gobara ta shafa a karamar hukumar Kaura Namoda.

Kamfanin Dillancin Labarai na Najeriya ya ruwaito cewa gobarar da ta afku a ranar Talata, ta kona yara Almajirai 17 a wata makarantar kur’ani da ke garin Kaura Namoda a jihar Zamfara.

Akalla wasu mutane 17 da suka jikkata sakamakon gobarar sun kasance a halin yanzu suna karbar magani da kuma jinya a asibiti.

A wata sanarwa da ya fitar a Gusau a ranar Alhamis, Jaji mai wakiltar mazabar Birin Magaji/Kaura Namoda ta jihar Zamfara, ya bayyana kaduwarsa da alhininsa dangane da afkuwar lamarin.

Dan majalisar, wanda shi ne Shugaban Kwamitin Kula da Muhalli na Majalisar, ya bayyana lamarin a matsayin “damuwa” da kuma “babban rashi ga Zamfara da kasa baki daya”.

“Ina so in mika ta’aziyyata ga shugaban kasa Bola Tinubu, gwamnatin Zamfara, karamar hukumar Kaura Namoda, da kuma iyalan yaran da suka rasu kan lamarin,” in ji dan majalisar.

Jaji ya roki Allah Madaukakin Sarki da ya gafarta musu, ya kuma kiyaye afkuwar lamarin da ya faru a kasar nan.

“A madadina, iyalaina da daukacin al’ummar mazabana, ina rokon Allah Ya ba iyalan wadanda abin ya shafa kuma ya ba yaran da suka jikkata cikin gaggawa.

Jaji ya kara da cewa, “A yayin ziyarar, mun ba da tallafin kudi, magunguna da kayayyakin agaji ga iyalan wadanda abin ya shafa.” (NAN) (www.nannews.ng)

Sam Oditah ya gyara IZ/USO

Uncategorized

Tattalin arzikin Najeriya na habaka tare da bada damar zuba jari- Edun

Tattalin arzikin Najeriya na habaka tare da bada damar zuba jari- Edun

Zuba jari

Nana Musa

Abuja, 6 ga Fabrairu, 2025 (NAN) Ministan Kudi kuma Ministan Tattalin Arziki, Mista Wale Edun, ya ce tattalin arzikin Najeriya na karuwa tare da damammakin zuba jari.

Edun ya bayyana haka ne a lokacin da yake karbar babban tawaga daga bankin First Abu Dhabi, karkashin jagorancin shugaban rukunin bankin zuba jari, Martin Tricaud, a Abuja ranar Alhamis.

Kamfanin Dillancin Labarai na Najeriya NAN ya ruwaito cewa tawagar ta ziyarce shine ne domin tattauna hanyoyin zuba jari da kuma hada-hadar dabarun hadin gwiwa.

Ministan ya lissafta sauye-sauyen tattalin arzikin kasar cikin watanni 18 da suka gabata.

Ya lissafta muhimman gyare-gyare kamar farashin musayar waje da albarkatun man fetur da kasuwa ke tafiyarwa, da karuwar ciniki ta hanyar ciniki cikin ‘yanci na Afirka (AfCFTA), da samun karin kudaden shiga daga bangarorin mai da wadanda ba na mai ba.

Edun ya ce, wadannan matakan sun daidaita tattalin arzikin kasar, da habaka habakar tattalin arzikin cikin gida (GDP), da kuma karfafa daidaiton ciniki.

“Ci gaban da muka samu wajen daidaita tattalin arzikin kasa da bunkasar tattalin arziki, shaida ce ta yadda gwamnatinmu ta himmatu wajen yin garambawul ga tattalin arziki.

“Muna ɗokin nuna waɗannan damar ga masu zuba jari da abokan tarayya kamar Bankin Abu Dhabi na farko,” in ji shi.

Ministan ya ce gwamnati ta yi kokarin bunkasa noman abinci da kuma yadda za a samu sauki, tare da tabbatar da dorewar tattalin arziki na dogon lokaci.

Ya ce taron ya nuna wani muhimmin mataki a yunkurin kasar na jawo hankalin masu zuba jari daga kasashen waje da kuma karfafa dangantakar tattalin arziki da manyan abokan hulda.

“Wannan haɗin gwiwa tare da Bankin Abu Dhabi na farko ana sa ran buɗe sabbin damar saka hannun jari, samar da ayyukan yi, da haɓakar tattalin arziki,” in ji shi.

Tricaud ya yabawa Ministan bisa nasarar da kasar ta samu.

Ya ce hadin gwiwar zai samar da sakamako mai kyau ga Najeriya da Hadaddiyar Daular Larabawa (UAE). (NAN) (www.nannews.ng)

 

NHM/KAE

======

Edited by Kadiri Abdulrahman

 

Uncategorized

NAN ta haɗa gwiwa da wata cibiya don haɓaka rahotannin hijirar mutane

NAN ta haɗa gwiwa da wata cibiya don haɓaka rahotannin hijirar mutane 

Daga Lucy Ogalue /Fortune Abang

Abuja, 6 ga Fabrairu, 2025 (NAN) Cibiyar dabarun sadarwa da ci gaba (ISDEVCOM) ta yi kira da a hada gwiwa da Kamfanin Dillancin Labarai na Najeriya (NAN) don inganta sahihan labaran kan hijirar mutanem

ISDEVCOM tana bada horo ne na fannoni daban-daban, bincike da shawara da akan mayar da hankali kan magance matsalolin hana ci gaban al’umma ta hanyar sadarwa mai mahimmanci.

Dokta Azubuike Erinugh, Babban Wakili, Malami, kuma Ma’ajin Kungiyar Malamai da Dalibai na ISDEVCOM, ya yi wannan kiran ne a wata ziyara da suka kai wa Manajan Daraktan NAN, Mista Ali Muhammad Ali, ranar Alhamis a Abuja.

Ziyarar dai na zuwa ne a shirye-shiryen gudanar da taron kasa da kasa karo na 6 na ISDEVCOM mai taken ‘Japa: Sadarwar Hijira, Kasashen Waje, da Ci gaban Afirka ’ da aka shirya gudanarwa a Jami’ar Jihar Nasarawa da ke Keffi daga ranar 27 zuwa 28 ga Maris, 2025.

A cewar Erinugha, kalmomin Najeriya da dama, musamman ‘Jap a’, da suka shafi ƙaura, an shigar da su a hukumance a cikin ƙamus na Turanci.

Wannan, in ji shi, yana nuna bukatar yin haɗin gwiwa da NAN don tabbatar da daidaito a tattaunawar da ta shafi hijira.

“Don haka ne muka ga bukatar fara shigar da mutane a matakin digiri na biyu a cibiyar, ta yadda za su zama malamai kuma za su iya sadarwa ta hanyar dabara.

“Har ila yau, dalilin da ya sa muka zo nan don tattauna batun hijira shi ne, mun ga kalmomin Nijeriya da dama sun shiga ƙamus na Turanci; Japa da sauransu, saboda muna sadarwa.

“Taron kasa da kasa karo na 6 ya samar da wata kafa da cibiyar za ta ba da gudummawa wajen bunkasa sadarwa, musamman ta hanyar sadar da abin da gwamnati da kungiyoyi masu zaman kansu ke yi.

“Har ila yau, game da tabbatar da cewa an sanar da mutanen da ya kamata su ci gajiyar wadannan ayyukan.

“Mun zo nan ne don yin haɗin gwiwa tare da ku saboda kuna yin kyakkyawan aiki a cikin rawar da kuke takawa a fagen watsa labarai a duk faɗin Najeriya da sauran wurare.”

Hakazalika, Mista Uzoma Onyegbadue, magatakarda na Cibiyar Hulda da Jama’a ta Najeriya (NIPR), ya tabbatar wa Manajan Daraktan hadin gwiwa na NAN don tabbatar da nasarar shirin.

Ya bayyana cewa NIPR tare da hadin gwiwar ISDEVCOM za su yi aiki kafada da kafada da NAN domin inganta yadda Najeriya ke tafiyar da al’amuran hijira.

“NAN, a matsayinta na hukumar gwamnati, tana yada sahihan bayanai, kuma shine dalilin da ya sa muka yi imanin wannan haɗin gwiwa yana da mahimmanci, ba kawai don raba labarai ba amma don tsara labarai.

“Ta hanyar yada bayanai daga wannan taron, za mu yi wa kasarmu hidima sosai.

“Ba Najeriya kadai ba, nahiyar Afirka baki daya za ta amfana, domin idan Najeriya ta daidaita, Afirka ma za ta samu,” in ji Onyegbadue.

Da yake mayar da martani, Ali ya bayyana aniyar NAN ta gano wuraren hadin gwiwa da ISDEVCOM da kuma goyon bayan nasarar da aka samu a taron, wanda ke da nufin dakile munanan bayanai da rashin fahimta game da hijira.

“Hijira na taka muhimmiyar rawa wajen tsara labaran duniya; amincewa da kalmomin al’adun gargajiya na Najeriya irin su ‘Japa’ a cikin ƙamus na duniya ya tabbatar da tasirin Najeriya,” in ji Ali.

“Kalmar Japa ta sami karɓuwa a duniya kuma yanzu tana cikin ƙamus na Webster, tare da wasu kalmomin gida da yawa. Dole ne mu ba da aron muryoyinmu don haɓaka duka abubuwa masu kyau da marasa kyau na ƙaura.

“Abin da ke faruwa a yankin Arewa maso Gabas ya yi tasiri sosai ga daukacin Arewa da kuma sauran sassan kasar nan saboda gudun hijira.

” Al’amarin Japa da shigowar ‘yan Najeriya a kasashen waje, alal misali, na daya daga cikin manyan bakin haure a wajen Arewacin Turai”.

Ali ya nanata kudurin kamfanin na NAN na fadada ilimi kan hijira yana mai jaddada cewa har yanzu lamari ne mai matukar muhimmanci a cikin juyin halittar dan adam da kuma zantukan zamani.

Ya kuma baiwa tawagar NAN tabbacin goyon bayan cibiyar, yana mai tabbatar da cewa hukumar za ta yi duk mai yiwuwa wajen bayar da gudunmuwarta domin samun nasarar taron. ( NAN) www.nannews.ng

LCN/FEA/TAK

Tosin Kolade ne ya gyara shi

Uncategorized

Gwamnatin Tarayya ta himmatu wajen sake fasalin Almajirci da rage yawan yaran da ba sa zuwa makaranta

Gwamnatin Tarayya ta himmatu wajen sake fasalin Almajirci da rage yawan yaran da ba sa zuwa makaranta

Karatu
By Hussaina Yakubu
Kaduna, Feb.3, 2025(NAN) Tsohon dan majalisar wakilai daga jihar Sokoto, Dafta Balarabe Shehu-Kakale, ya ce gwamnatin tarayya ta dukufa wajen ganin an rage yawan yaran da ba sa zuwa makaranta a Najeriya.
Shehu-Kakale a wata sanarwa da ya fitar ranar Litinin a Kaduna, ya ce akwai kimanin yara miliyan 10.5 a Najeriya da ba sa zuwa makaranta, a cewar UNICEF.
Wannan lambar tana wakiltar kusan ɗaya cikin kowane yara biyar da ba sa zuwa makaranta a duniya.
Galibin wadannan yaran sun fito ne daga arewacin Najeriya, inda talauci, rashin tsaro, da al’adun gargajiya ke hana ilimin boko, musamman ga yara mata.
Idan aka yi la’akari da alkaluman, kimanin yara miliyan 10.2 da suka isa makarantar firamare da kuma miliyan 8.1 na kananan makarantun sakandare ba sa zuwa makaranta.
Bugu da ƙari, kashi 74 cikin ɗari na yara masu shekaru 7-14 ba su da ƙwarewar karatu da lissafi.
Wadannan kididdigar sun nuna bukatar gaggawa na daukar matakan da suka dace don kare ilimi a fadin kasar da kuma tabbatar da cewa kowane yaro dan Najeriya ya sami damar samun ingantaccen ilimi.
Shehu-Kakale yana mayar da martani ne a kan nadin da Sarkin Daura na jihar Katsina, HRH Alhaji Umar Farouk ya yi  masa a matsayin ‘Barden Tsangayu Da Makarantun Allo Na Hausa’.
Ya ce, “Wannan karramawa na daya daga cikin manyan Sarakunan farko da ake girmamawa a Najeriya ya yi, ya kasance ne bisa la’akari da daukar nauyin kudirin zamani da ya haifar da kafa Hukumar Almajiri da Ilimin Yaran da ba su zuwa makaranta.
” Wannan wani Mabudin ne wanda ya dauki nauyin kudirin dokar, tsohuwar wakiliya Aishatu Dukku, ita ma sarkin ya nada mata sarautar ‘Sarauniyar Tsangayu Da Makarantun Allo Na Hausa’.
Idan za a iya tunawa, tsohon shugaban kasa Muhammadu Buhari ne ya sanya hannu kan dokar a ranar 27 ga watan Mayu, 2025, kwanaki biyu kafin ficewar sa daga fadar shugaban kasa.
Kamfanin Dillancin Labaran Najeriya NAN ya ruwaito cewa a halin yanzu Shehu-Kakale shi ne mai ba Ministan Ilimi shawara na musamman Dafta Tunji Alausa kan sake fasalin ilimin Almajiri da yaran da ba sa zuwa makaranta.
Ya ce, wannan bawan Allah ya dade yana aiki ba dare ba rana domin sauya labaran da ake yadawa game da ilimin Almajiri da yaran da ba sa zuwa makaranta da kuma bangaren ilimi gaba daya a kasar nan.
A cewarsa, akwai ɗimbin sakamakon da ake sa ran za a samu sakamakon yadda ake gudanar da ayyukan ma’aikatar da hukumar a faɗin Najeriya.
Shehu-Kakale ya ci gaba da cewa, “Tsarin da ma’aikatar ta bullo da shi ta wasu tsare-tsare guda shida na NESRI (Initiative Sector Renewal Initiative) a Najeriya sun hada da hada kai, kawar da mulkin mallaka da kuma tabbatar da dimokuradiyya a kasar nan.
“Wannan yana da babban fifiko a cikin Skills, (TVET) ilmin Sana’a, Kasuwanci da Ilimin kimiyyar zamani a duk faɗin yanayin ilimi a Najeriya.
“Hakanan za ta kai izuwa gagarumin raguwar barazanar da yaran da ba sa zuwa makaranta da Almajirai ke yawo a titunan kasar nan.
“Hakanan zai inganta tsarin ilimin Almajiri tare da bunkasa kwararrun ci gaban jarin dan Adam a kasar nan.
“Haka kuma zai taimaka matuka wajen magance kalubalen tsaro da ke ci gaba da fuskanta a kasar, musamman kalubalen da ke kan iyaka.”
Tsohon dan majalisar ya kuma yabawa Alausa da karamar ministar sa, Hajiya Suwaiba bisa jajircewar da suka yi na inganta fannin ilimi a kasar nan, musamman Almajiri da ilimin yaran da ba sa zuwa makaranta.
A cewar mashawarcin na musamman, ‘yan biyun sun yi ta tunkari ɗimbin sauye-sauyen harkokin ilimi a Nijeriya bisa tsarin sabunta bege na Shugaba Bola Ahmed Tinubu.
Ya kuma yabawa mai martaba Sarkin Daura da al’ummar Daura da jihar Katsina bisa goyon bayan da suke bayarwa wajen kawo sauyi kan harkokin ilimi a Najeriya karkashin ministar.
Shehu-Kakale ya ce, “Hakika wannan babbar karramawa ce mai matukar kima da ta fito daga tsohuwar masarautar Daura kuma mai daraja a karkashin sarki.”(NAN)(www.nannews.ng)
HUM/BRM
============
Edited by Bashir Rabe Mani
Uncategorized

Samar da Abinci: Gwamnatin Tarayya ta sake jaddada aniyar inganta hanyoyin karkara, ingantuwar noma

Samar da Abinci: Gwamnatin Tarayya ta sake jaddada aniyar inganta hanyoyin karkara, ingantuwar noma

Aikin

By Doris Isa

Abuja, 3 ga Fabrairu, 2025 (NAN) Gwamnatin Tarayya ta jaddada kudirinta na bunkasa hanyoyin karkara da kuma inganta ayyukan noma ta hanyar shirin bunkasa karkara da kasuwancin amfanin gona (RAAMP).

Sen. Aliyu Abdullahi, Karamin Ministan Ma’aikatar Aikin Gona da Raya Karkara ta Tarayya, ya bayyana haka a taron tallafawa da aiwatar da ayyukan raya kasa karo na 8 na Bankin Duniya da Hukumar Raya Kasashe a ranar Litinin a Abuja.

Ya ce bangaren noma shi ne ginshikin bunkasar tattalin arzikin Najeriya da kuma wadata al’ummar kasar.

“Haka (Noma) ba hanya ce kawai ta rayuwa ga miliyoyin ‘yan kasarmu ba; ita ce hanyar samar da ayyukan yi, samar da abinci, da ci gaba mai dorewa.

” Yunkurin mu na kawo sauyi a wannan fanni na cigaba, musamman wajen samar da ayyukan da za su inganta hanyoyin shiga karkara da kasuwanci.

“Ba kayan amfanin gona kadai ba, har ma da kusantar da jama’a zuwa ga bukatu na rayuwa kamar ilimi, lafiya da sauran abubuwan more rayuwa a cikin al’ummarmu,” inji shi.

Abdullahi ya ce tuni wannan aikin ya taka rawar gani wajen magance abubuwan da gwamnatin shugaba Bola Tinubu ta ayyana.

Ya ce wadannan fannonin sun hada da bunkasa noma don samun wadatar abinci, da inganta ababen more rayuwa da sufuri a matsayin masu samar da ci gaba.

“Domin bunkasa noma don samar da abinci, RAAMP ta yi bayani kan mahimmancin bukatu na inganta ayyukan noma da samun kasuwa.

“Ta hanyar inganta ababen more rayuwa na karkara, da suka hada da tituna, kananan wuraren ajiyar kaya, da kasuwanni, aikin yana tasiri kai tsaye ga ikon manoma na isa ga manyan kasuwanni,” in ji shi.

Ministan ya ce RAAMP na da matukar muhimmanci wajen bunkasa hanyoyin sadarwa na karkara masu muhimmanci don saukaka jigilar kayayyaki da ayyuka.

Ya ce rashin kyawun hanyoyin mota sau da yawa yana kawo cikas ga manoma wajen jigilar kayayyakinsu zuwa kasuwa, wanda hakan ke haifar da raguwar kudin shiga da kuma tabarbarewar tattalin arziki.

“Ta hanyar mai da hankali kan gina titina da gyare-gyare, RAAMP na da nufin haɓaka haɗin kai tsakanin al’ummomin karkara da kasuwannin birane, rage farashin sufuri da sauƙaƙe jigilar kayayyakin amfanin gona.

“Wannan yana nufin mafi inganci samar da kayayyaki da kuma damar manoma su shiga manyan kasuwanni masu fa’ida,” in ji shi.

Abdullahi ya ce, RAAMP na daukar sabbin tsare-tsare na sake fasalin manufofin da ke ba da shawarar kafa doka, hukumomi biyu masu mahimmanci, Hukumar Kula da Titinunan Karkara (RARA) da Asusun Jiha (SRF).

Ya ce shirin na RAAMP Scale up shirin ya mayar da hankali ne kan gina ababen more rayuwa masu jure yanayi.

“Daya daga cikin wadannan shi ne tsadar kadarorin hanyoyin karkara. Wannan aikin yana buɗewa ga duk Jihohi 36 da FCT.

“Ta hanyar fadada isar da mutane jahohi 36 da babban birnin tarayya Abuja, muna da burin samar da fannin noma mai wadatuwa wanda ba ya barin al’umma a baya,” inji shi.

“Har ila yau, tana da burin inganta rayuwar miliyoyin ‘yan Nijeriya ta hanyar gina tituna mai tsawon kilomita 10,075, na gine-ginen magudanar ruwa mai tsawon mita 1,040.

“Ya zuwa yanzu, Jihohi sun aiwatar da titunan karkara kilomita 2,743 kuma a halin yanzu suna kan matakai daban-daban na aiwatarwa,” inji shi.

“Muna ci gaba da yin aiki tare da duk masu ruwa da tsaki don samar da manufofi da shirye-shiryen da ke ba da damar shigar da kananan manoma a kasuwannin noma,” in ji shi.

A cikin wani jawabi, Rakeesh, Tripathi, Task Team Lead (TTL), Bankin Duniya, ya bayyana shirin kungiyar na ci gaba da tallafawa aikin tare da samar da kwarewa.

“Za mu ci gaba da yin kokarinmu kuma mu ci gaba da kokarin ganin yadda za mu samu karin kima, musamman a kasuwannin noma,” in ji shi.

Sali Ibrahim, Manajan Ayyuka na Hukumar Raya Faransanci ne ya wakilci Tripathi.

Mista Bukar Musa, Daraktan Sashen Gudanar da Ayyuka na Ma’aikatar Noma da Tsaron Abinci, ya ce taron na da nufin tsara tunani da samar da hanyoyin magance kalubale.

Ya ce tsadar sufuri babban kalubale ne wajen shiga kasuwannin kasar nan.

“Muna so a samar da ingantacciyar hanya da manomanmu za su kai amfanin gonakinsu.

“Muna so mu samar da kasuwannin kuma masu inganci, ta yadda manoma za su samu sauki wajen isar da amfanin gonakinsu daga gonakinsu daban-daban,” inji shi.

Ya kuma bayyana fatansa na ganin hakan zai bayyana ta yadda za a samu raguwar farashin abinci a kasar nan. (NAN) (www.nannews.ng)

ORD/JPE

======

Joseph Edeh ne ya gyara shi

Uncategorized

Shugaban Hukumar Ilimin baiɗaya ta gana da Ribadu kan tsaron makaranta

Shugaban Hukumar Ilimin baiɗaya ta gana da Ribadu kan tsaron makaranta

Hadin Kai
Daga Funmilayo Adeyemi
Abuja, Feb. 3, 2025 (NAN) Shugaban hukumar kula da ilimin bai daya (UBEC), Aisha Garba, ta gana da mai baiwa shugaban kasa shawara kan harkokin tsaro, Malam Nuhu Ribadu, kan tsare-tsare da ke da nufin habaka ilimi a kasa.

Wata sanarwa da shugaban sashen hulda da jama’a na UBEC, David Apeh, ya fitar a ranar Lahadi a Abuja, ya ce taron ya mayar da hankali ne kan dabarun magance kalubale a fannin ilimi.

Apeh ya ruwaito Garba ta bayyana cewa taron an yi shi ne da nufin magance matsalar tsaro musamman a yankunan da ke fama da barazanar tsaro da kuma inganta ingantaccen ilimi ga dukkan yara.

A cewarta, taron ya bayyana mahimmiyar alaƙar da ke tsakanin ilimi da tsaron ƙasa da kuma buƙatar haɗin gwiwa tsakanin UBEC da ofishin mai ba da shawara kan harkokin tsaro.

Wannan, in ji ta, an yi shi ne domin inganta hanyoyin samun ilimi na asali da kuma tsaron makarantu a fadin kasar nan.

“Wannan haɗin gwiwar yana jaddada kudurin gwamnati na samar da ingantaccen yanayi na ilmantarwa a matsayin wani ɓangare na babban ajandarta don ƙarfafa tsarin ilimi na ƙasa,” in ji ta.

Shugaban na UBEC ya yi alkawarin hada kan masu ruwa da tsaki domin dakile shingayen ilimi tare da samar da damar koyo ga yara a yankuna shida na kasar nan.

“Manufana ita ce isar da wannan umarni wanda ya haɗa da ƙarfafa haɗin gwiwa, haɗin gwiwa da koyon cibiyoyi don isar da sabis mai inganci.

“Tare, za mu yi aiki don ƙara samun dama, inganta samar da yanayin koyo, samar da isassun kayan koyarwa da koyo,” in ji ta.

Ta kara da cewa hukumar ta kuduri aniyar daukar manufar ‘mafi dacewa’ wajen tunkarar kalubalen ilimi a fadin kasar nan. (NAN)(www.nannews.ng)
FAK/OJO
========
(Edited by Mufutau Ojo)

Uncategorized

Sojoji sun kawar da ‘yan ta’adda 358 tare da kama wasu 431 a watan Janairu

Sojoji sun kawar da ‘yan ta’adda 358 tare da kama wasu 431 a watan Janairu

‘Yan ta’adda

By Sumaila Ogbaje

Abuja, 31 ga Janairu, 2025 (NAN) Hedikwatar tsaro ta ce sojoji sun kawar da ‘yan ta’adda a kasa 358, sun kama mutane 431 da ake zargi da kuma ceto mutane 249 da aka yi garkuwa da su a tsakanin 1 zuwa 31 ga watan Janairu.

Wannan na kunshe ne a cikin wata sanarwa da daraktan ayyukan yada labarai na tsaro, Maj.-Gen. Edward Buba, ranar Juma’a a Abuja.

Buba ya ce, sojojin sun ci gaba da dauwama wajen fatattakar ‘yan ta’adda da ‘yan ta’addan a ci gaba da kai hare-haren ta’addanci da tayar da kayar baya a fadin kasar nan.

Ya ce sojojin sun kwato makamai 370 da alburusai 4,972, wadanda suka hada da bindigogin AK47 guda 105, bindigogi kirar gida guda 25, da kuma sauran nau’oin bindigogi 32.

Buba ya kara da cewa an kuma kwato bindigogin famfo guda 23, harsashi 3,066 na ammo na musamman 7.62mm, 758 na NATO 7.62mm, cartridges 980, makamai iri-iri 72 da alburusai 500.

A yankin Arewa maso Gabas, Buba ya ce dakarun Operation Hadin Kai sun ci gaba da kai dauki a kan ‘yan ta’adda a fadin yankin a cikin watan.

Ya ce sojojin sun kaddamar da hare-hare ta kasa da sama kan ‘yan ta’addan, inda suka kashe ‘yan ta’adda 193, sun kuma kama mutane 89 da ake zargi da kuma kubutar da mutane 39 da aka yi garkuwa da su.

A cewarsa, mutane 95 ne suka mika wuya cikin mayakan Boko Haram/ISWAP da iyalansu.

A yankin Arewa ta tsakiya kuwa, Buba ya ce dakarun Operation Safe Haven da Whirl Stroke sun kashe ‘yan ta’adda 22, sun kama 149 tare da kubutar da masu garkuwa da mutane 73.

Ya ce sojojin sun kuma kwato tarin makamai da alburusai.

A yankin Arewa maso Yamma, ya ce dakarun Operation Fasan Yamma sun kashe ‘yan ta’adda 102, sun kama mutane 134 da ake zargi da kuma kubutar da mutane 100 da aka yi garkuwa da su tare da tarin makamai da harsasai.

A yankin Kudu-maso-Kudu, Buba ya ce, dakarun Operation Delta Safe, sun cafke mutane 59 da suka aikata laifin satar mai tare da hana su sama da Naira biliyan biyu.

Ya ce sojojin sun kuma kwato lita miliyan 2.7 na danyen mai da aka sace, lita 42,515 na AGO da aka tace ba bisa ka’ida ba, lita 200 na DPK da lita 2,250 na PMS da dai sauransu.

A yankin Kudu maso Gabas, ya ce dakarun Operation UDO KA sun kashe ‘yan ta’adda 41, sun kama mutane 57 da ake zargi da kuma kubutar da masu garkuwa da mutane 37.

“A dunkule, sojojin kasar na ci gaba da fafutuka cikin ban sha’awa wajen fatattakar ‘yan ta’adda da makarkashiyar su a fadin kasar nan.

Ya kara da cewa “Sojoji na ci gaba da mai da hankali kan samar da yanayin da za a tabbatar da tsaro da tsaron ‘yan kasa,” in ji shi. (NAN) (www.nannews.ng)

OYS/JPE

======

Joseph edeh ne ya gyara shi

Uncategorized

Fataucin miyagun kwayoyi ya haifar da tsattsauran ra’ayi a tafkin Chadi – Masu ruwa da tsaki 

Fataucin miyagun kwayoyi ya haifar da tsattsauran ra’ayi a tafkin Chadi – Masu ruwa da tsaki 

Magani

Daga Hamza Suleiman

Maiduguri, Janairu 31, 2025 (NAN) Masu ruwa da tsaki a tafkin Chadi sun bayyana fataucin miyagun kwayoyi a matsayin babban abin da ke haifar da rikici da tashe-tashen hankula da ke addabar yankin.

Masu ruwa da tsakin da suka hada da shugabannin siyasa da na al’umma da masana ilimi da tsaro da muhalli da kuma masana tattalin arziki sun bayyana haka a yayin zaman taron gwamnonin tafkin Chadi karo na 5, ranar Juma’a a Maiduguri.

Taken zaman shi ne, ” Rage haramtattun kwayoyi da shaye-shayen miyagun kwayoyi domin hana ta’addanci.”

Dakta Mairo Amshi, kwamishiniyar jin kai da magance bala’o’i ta jihar Yobe, ta bayyana cewa, ‘yan kungiyar Boko Haram da ‘yan ta’addan na amfani da kudaden da ake samu daga cinikin miyagun kwayoyi wajen siyan makamai da kuma daukar sabbin mambobi.

Ta yi nuni da cewa shaye-shayen miyagun kwayoyi, musamman a tsakanin matasa masu rauni na sanya mutane su zama masu saurin kamuwa da tsatsauran ra’ayi.

“Shaye-shayen miyagun ƙwayoyi yana raunana tsarin zamantakewa, yana sa al’ummomi su zabi rashin zaman lafiya da tashin hankali,” in ji ta.

A cewar Amshi, cibiyoyin hada-hadar miyagun kwayoyi da kungiyoyin masu tsattsauran ra’ayi sukan yi hadin gwiwa a yankuna masu fama da talauci, lamarin da ke kara ta’azzara kalubalen da hukumomi da al’umma ke fuskanta.

Kwamishinan ta bayyana cewa, rashin zaman lafiya a siyasance, raunin mulki da rashin iyakoki sun samar da yanayi mai kyau ga masu fataucin su gudanar da ayyukansu cikin walwala a kan iyakokin Najeriya, Chadi da Kamaru.

Ta bayyana rashin ingantaccen aiwatar da dokokin sarrafa magunguna da ake da su, da cin hanci da rashawa a hukumomi da rashin isassun kayan aiki a matsayin manyan shingaye don yaƙar wannan barazana.

A cewarta, gibin da ake samu a hadin gwiwar yankin ya kuma hana aiwatar da matakan yaki da miyagun kwayoyi iri-iri, tare da jaddada bukatar kara saka hannun jari a fannin samar don kwarin gwiwa ga jami’an tsaro, musamman a fannin bincike da dabarun sa ido.

Ta kuma ba da shawarar karfafa matakan kiyaye kan iyaka da inganta hadin gwiwar kasa da kasa don magance safarar miyagun kwayoyi a kan iyakokin kasashen.

A nata jawabin Madame Gael Cécile Bécona, shugabar ofishin kula da tafkin Chadi a ma’aikatar hulda da kasashen waje ta kasar Kamaru, ta bayyana damuwarta kan yadda fataucin miyagun kwayoyi da kuma cin zarafi ke karuwa a kasar.

Bécona ta yi Allah wadai da yawaitar fataucin miyagun kwayoyi a kasar Kamaru, musamman a yankunan da ke makwabtaka da Najeriya, Chadi, da Jamhuriyar Tsakiyar Afirka (CAR).

Ta ce, “yankin kan iyaka da ke tsakanin wadannan kasashen, hade da abubuwan da suka shafi zamantakewa da tattalin arziki kamar su talauci, rashin aikin yi, da kuma tasirin sauyin yanayi, sun sanya yankin ya zama wurin da masu safarar mutane ke yi.

“Kamaru ta zama cibiyar safarar masu safarar muggan kwayoyi saboda raunin iyakoki, kuma ba a sa ido sosai kan wuraren shiga da yawa.” 

Ta ce halin da al’umma ke fama da shi na zamantakewa da tattalin arziki, sakamakon mummunar ambaliyar ruwa a yankunan kudanci da sahel, ya kara jan ra’ayin jama’a ga shaye-shayen miyagun kwayoyi, musamman a tsakanin matasa.

“Kwamitin yaki da fataucin miyagun kwayoyi na kasar Kamaru, wanda aka kafa a shekarar 1992, ya kasance kan gaba wajen yaki da fataucin miyagun kwayoyi a kasar.

“Kwamitin ya yi aiki kafada da kafada da kungiyoyin farar hula da cibiyoyin kiwon lafiya domin wayar da kan jama’a, tallafawa kokarin rigakafin, da kuma taimaka wa wadanda suka kamu da su ka afka cikin shaye shayen.

“A cikin watan Yuni na 2024, kwamitin ya kaddamar da wani shiri na kasa don yaki da kwayoyi 2024-2030, da nufin magance rigakafi, gyarawa, tilasta doka, da haɗin gwiwar kasa da kasa,” in ji Bécona.

Jami’in ya lura cewa shirin zai mayar da hankali ne kan matakan kariya don rage bukata da kuma samar da magunguna.

“Akwai bukatar a hada kungiyoyin farar hula, wadanda ke da matukar muhimmanci wajen wayar da kan jama’a, da ilmantar da al’umma, da kuma shirya yakin neman ilimi.

“Bugu da kari kuma, gwamnati ta bullo da matakan da za a bi domin kula da samar da magunguna, kamar lasisin shigo da kayayyaki na musamman da bizar shigo da kayayyaki na fasaha na abubuwan da suka shafi magunguna.

“Har ila yau ana ci gaba da kokarin tabbatar da doka da oda, inda ake gudanar da ayyuka irin su “Gangamin Zakulo muggan halaye” a arewacin kasar da ke kai hare-hare kan hanyoyin safarar miyagun kwayoyi.

“An samu gagarumin ci gaba a yankuna irin su Mokolo da ke Arewa mai Nisa inda shaye-shayen miyagun kwayoyi ya ragu matuka, sakamakon wadannan ayyukan,” in ji ta.

Sai dai Bécona, ta amince cewa yaki da fataucin miyagun kwayoyi na fuskantar kalubale musamman ta fuskar kudade da albarkatun kasa.

Don haka, ta bukaci abokan huldar kasa da kasa da masu hannu da shuni da su ba da tallafin kudi don yakin wayar da kan jama’a, da karfafa karfin jami’an tsaro wajen gano sabbin nau’o’in haramtattun abubuwa.

Dakta Fonte Akum, Babban Darakta na Cibiyar Nazarin Tsaro, wanda ya jagoranci zaman, ya ce   an tattauna batutuwan da suka shafi zamantakewa, tattalin arziki, da tsaro da ke tattare da shaye-shayen miyagun kwayoyi, musamman dangane da tashin hankali da kuma rashin zaman lafiya a yankin.

Ya kuma nuna damuwarsa kan yawaitar fataucin miyagun kwayoyi a yankin, ya kuma bayyana tramadol da hashish a matsayin abubuwan da aka fi amfani da su a yankin.

A nasa bangaren, Sheikh Touré na UNODC, ya jaddada muhimmancin hadin gwiwar kasa da kasa don magance fataucin miyagun kwayoyi da ta’addanci, ya kuma yi kira da a inganta aikin tabbatar da doka da oda a kan iyakokin kasar. (NAN) (www.nannews.ng)

HMS/NB/RSA

===========

edited by Nabilu Balarabe/Rabiu Sani-Ali