Gwamnatin Tarayya ta himmatu wajen sake fasalin Almajirci da rage yawan yaran da ba sa zuwa makaranta
Gwamnatin Tarayya ta himmatu wajen sake fasalin Almajirci da rage yawan yaran da ba sa zuwa makaranta
Karatu
By Hussaina Yakubu
Kaduna, Feb.3, 2025(NAN) Tsohon dan majalisar wakilai daga jihar Sokoto, Dafta Balarabe Shehu-Kakale, ya ce gwamnatin tarayya ta dukufa wajen ganin an rage yawan yaran da ba sa zuwa makaranta a Najeriya.
Shehu-Kakale a wata sanarwa da ya fitar ranar Litinin a Kaduna, ya ce akwai kimanin yara miliyan 10.5 a Najeriya da ba sa zuwa makaranta, a cewar UNICEF.
Wannan lambar tana wakiltar kusan ɗaya cikin kowane yara biyar da ba sa zuwa makaranta a duniya.
Galibin wadannan yaran sun fito ne daga arewacin Najeriya, inda talauci, rashin tsaro, da al’adun gargajiya ke hana ilimin boko, musamman ga yara mata.
Idan aka yi la’akari da alkaluman, kimanin yara miliyan 10.2 da suka isa makarantar firamare da kuma miliyan 8.1 na kananan makarantun sakandare ba sa zuwa makaranta.
Bugu da ƙari, kashi 74 cikin ɗari na yara masu shekaru 7-14 ba su da ƙwarewar karatu da lissafi.
Wadannan kididdigar sun nuna bukatar gaggawa na daukar matakan da suka dace don kare ilimi a fadin kasar da kuma tabbatar da cewa kowane yaro dan Najeriya ya sami damar samun ingantaccen ilimi.
Shehu-Kakale yana mayar da martani ne a kan nadin da Sarkin Daura na jihar Katsina, HRH Alhaji Umar Farouk ya yi masa a matsayin ‘Barden Tsangayu Da Makarantun Allo Na Hausa’.
Ya ce, “Wannan karramawa na daya daga cikin manyan Sarakunan farko da ake girmamawa a Najeriya ya yi, ya kasance ne bisa la’akari da daukar nauyin kudirin zamani da ya haifar da kafa Hukumar Almajiri da Ilimin Yaran da ba su zuwa makaranta.
” Wannan wani Mabudin ne wanda ya dauki nauyin kudirin dokar, tsohuwar wakiliya Aishatu Dukku, ita ma sarkin ya nada mata sarautar ‘Sarauniyar Tsangayu Da Makarantun Allo Na Hausa’.
Idan za a iya tunawa, tsohon shugaban kasa Muhammadu Buhari ne ya sanya hannu kan dokar a ranar 27 ga watan Mayu, 2025, kwanaki biyu kafin ficewar sa daga fadar shugaban kasa.
Kamfanin Dillancin Labaran Najeriya NAN ya ruwaito cewa a halin yanzu Shehu-Kakale shi ne mai ba Ministan Ilimi shawara na musamman Dafta Tunji Alausa kan sake fasalin ilimin Almajiri da yaran da ba sa zuwa makaranta.
Ya ce, wannan bawan Allah ya dade yana aiki ba dare ba rana domin sauya labaran da ake yadawa game da ilimin Almajiri da yaran da ba sa zuwa makaranta da kuma bangaren ilimi gaba daya a kasar nan.
A cewarsa, akwai ɗimbin sakamakon da ake sa ran za a samu sakamakon yadda ake gudanar da ayyukan ma’aikatar da hukumar a faɗin Najeriya.
Shehu-Kakale ya ci gaba da cewa, “Tsarin da ma’aikatar ta bullo da shi ta wasu tsare-tsare guda shida na NESRI (Initiative Sector Renewal Initiative) a Najeriya sun hada da hada kai, kawar da mulkin mallaka da kuma tabbatar da dimokuradiyya a kasar nan.
“Wannan yana da babban fifiko a cikin Skills, (TVET) ilmin Sana’a, Kasuwanci da Ilimin kimiyyar zamani a duk faɗin yanayin ilimi a Najeriya.
“Hakanan za ta kai izuwa gagarumin raguwar barazanar da yaran da ba sa zuwa makaranta da Almajirai ke yawo a titunan kasar nan.
“Hakanan zai inganta tsarin ilimin Almajiri tare da bunkasa kwararrun ci gaban jarin dan Adam a kasar nan.
“Haka kuma zai taimaka matuka wajen magance kalubalen tsaro da ke ci gaba da fuskanta a kasar, musamman kalubalen da ke kan iyaka.”
Tsohon dan majalisar ya kuma yabawa Alausa da karamar ministar sa, Hajiya Suwaiba bisa jajircewar da suka yi na inganta fannin ilimi a kasar nan, musamman Almajiri da ilimin yaran da ba sa zuwa makaranta.
A cewar mashawarcin na musamman, ‘yan biyun sun yi ta tunkari ɗimbin sauye-sauyen harkokin ilimi a Nijeriya bisa tsarin sabunta bege na Shugaba Bola Ahmed Tinubu.
Ya kuma yabawa mai martaba Sarkin Daura da al’ummar Daura da jihar Katsina bisa goyon bayan da suke bayarwa wajen kawo sauyi kan harkokin ilimi a Najeriya karkashin ministar.
Shehu-Kakale ya ce, “Hakika wannan babbar karramawa ce mai matukar kima da ta fito daga tsohuwar masarautar Daura kuma mai daraja a karkashin sarki.”(NAN)(www.nannews.ng)
HUM/BRM
============
Edited by Bashir Rabe Mani