All posts by Habibu Harisu

Lakca
Abuja, Satumba 25, 2024 (NAN) Kamfanin Dillancin Labarai na Najeriya (NAN), zai gudanar da taron farko na kasa da kasa a ranar Alhamis, 3 ga watan Oktoba, wata sanarwa mai dauke da sa hannun Manajan Daraktanta, Malam Ali M. Ali, ta bayyana a ranar Laraba. a Abuja.

A cewar sanarwar, tsohon shugaban kasa na mulkin soja, Janar Abdulsalami Abubakar mai ritaya, shi ne zai jagoranci taron da za a yi a cibiyar albarkatun sojojin Najeriya da ke Abuja.

Ta ce Dr Mohammed Ibn Chambas, tsohon Shugaban Hukumar ECOWAS, zai gabatar da laccar tare da yin jawabi a kan maudu’in: “Rashin Tsaro a Sahel (2008-2024): Rarraba kalubalen Najeriya – Farawa, Tasiri da Zabuka”.

Chambas, sanannen jami’in diflomasiyya kwararre ne kan harkokin tsaro da warware rikice-rikice, a halin yanzu shi ne babban mai shiga tsakani na kungiyar Tarayyar Afirka kan Sudan.

An bayyana cewa shugaban kasa Bola Tinubu, da ‘yan majalisar zartarwa ta tarayya, manyan jami’an siyasa a Najeriya da manyan hafsoshin soja ne za su halarci taron.

Har ila yau, ana sa ran mambobin jami’an diflomasiyya, jami’an ilimi, shugabannin watsa labaru da shugabannin masana’antu.

Ya ce Sarkin Musulmi, Mohammadu Sa’ad Abubakar, da Ooni na Ife, Adeyeye Ogunwusi, da kuma Obin Onitsha, Nnaemeka Achebe, za su halarci bikin.

Sanarwar ta ce, laccar wani bangare ne na kokarin wayar da kan jama’a kan kalubalen ta’addanci, fashi da makami, garkuwa da mutane, tsageru da tashin hankali na kabilanci da dai sauransu.

Ya ce laccar za ta yi bayani ne kan abubuwan da ke haddasa tashe-tashen hankula a yankin.

“Laccar za ta kuma nemo salsalar wadanda ba na gwamnati ba ne a tsakiyar tashin hankalin.

“Za kuma a duba tasirin Najeriya, da yadda al’ummar kasar za su iya tinkarar hatsarin.

“Laccar za ta nemi duba irin hasashen da Najeriya za ta iya yi a gaba, da kuma ba da amsa ga masu fafutuka.

“Haka zalika za a yi tambayoyi kan tushen tashe-tashen hankula da ke damun yankin Sahel, tare da yin nazari kan tasirin sa kan iyakokin Najeriya da kuma zabin da ke da akwai ga masu dabaru,” in ji ‘yan majalisar. (NAN) nannewsngr.con
ETS
====

Ambaliyar ruwa

Bita

By Philip Yatai

Abuja, Satumba 24, 2024 (NAN) Ministan Babban Birnin Tarayya (FCT), Mista Nyesom Wike, ya jaddada kudirin gwamnatin babban birnin tarayya na sake duba da kuma inganta tsarin babban birnin tarayya Abuja.

Wike ya bayyana haka ne a lokacin da wata tawagar hukumar hadin gwiwa ta kasar Japan (JICA) ta kai masa ziyara a Abuja ranar Talata.

Ya ce za a gudanar da aikin ne a karkashin wani shiri na nazari da inganta hadaddiyar tsarin raya birane na Abuja, tare da hadin gwiwar JICA.

“A gare mu, mu tabbatar da cewa aiki ne da muka kuduri aniyar aiwatar da shi, kuma za mu yi duk mai yiwuwa don ganin aikin ya samu nasara,” inji shi.

Ministan ya yi wa tawagar JICA alkawarin cewa duk abin da ake bukata daga FCTA na aiwatar da aikin za a yi shi nan gaba kadan.

Ya kuma ba wa JICA tabbacin samun hadin gwiwa mai karfi don ci gaban babban birnin tarayya Abuja, ciki har da garuruwan kewayen Abuja. 

Shi ma da yake jawabi, Mista Shehu Ahmad, Sakataren zartarwa na Hukumar Raya Babban Birnin Tarayya (FCDA), ya ce sake duba tsarin babban birnin tarayya Abuja na da matukar muhimmanci domin tunkarar kalubalen da ake fuskanta a babban birnin tarayya.

“Muna magana ne game da tallafawa wurare ta fuskar samar da ababen more rayuwa, samar da ruwa, samar da wutar lantarki, da Kuma magudanar ruwa.

“Muna kuma duba bukatar samar da birni mai kyau, ta yadda birnin zai kasance daya daga cikin manyan biranen duniya.

” Cigaban birni ya kasance kalubale, kuma muna jin cewa yakamata su duba wadancan wuraren don inganta shi,” in ji shi.

Ahmad ya ce karuwar al’umma a Abuja ya haifar da bukatar duba samar da ayyukan yi.

Ya ce kungiyar ta JICA tare da goyon bayan wata tawagar kwararru daga sassa masu muhimmanci na FCTA da FCDA sun fara tattara muhimman bayanai don tsara rahoton fara aikin.

A cewarsa, za a kira taron kasa da kasa domin neman bayanai daga masu ruwa da tsaki da zarar an amince da rahoton fara aiki.

Tun da farko, Mista Matsunaga Kazuyoshi, jakadan kasar Japan mai cikakken iko a Najeriya, ya ce ayyukan cigaba, abinci mai gina jiki da kuma ayyukan raya birane kadan ne daga cikin dimbin ayyukan da kungiyar JICA ke aiwatarwa a babban birnin tarayya.

Kazuyoshi musamman ya ce Hada Ƙarfi don Inganta Abinci a FCT da kuma kawar da ayyukan bahaya a fili ya sami gagarumar nasara.

Ya nemi ƙarin haɗin gwiwa tare da FCTA don zurfafa aikin da ya dace don yin tasiri ga ƙarin al’ummomin FCT.

Da yake magana kan bita da kuma inganta tsarin babban birnin tarayya Abuja, Mista Nobukuyi Kobe, Sashen Kula da Kayayyakin JICA, ya ce manufar ita ce tabbatar da dorewar daidai da manufofin gwamnati.

Kobe ya ce, aikin farko shi ne samar da dabarun raya ababen more rayuwa na yanki ga Babban Birnin Tarayya da garuruwan da ke kewayen Abuja, da kuma hadaddiyar tsare-tsaren raya birane daga shekarar 2025 zuwa 2050.

Ya kara da cewa kashi na biyu shine  ingantacciyar damar tsarawa da jami’an aiwatar da shirin da aka duba.

Ya ce, duk da haka, ana sa ran FCTA za ta ba da goyon baya wajen hanzarta aika wasiku da ma’aikatar harkokin waje.

Har ila yau, FCTA, in ji shi, ana sa ran za ta amince da shirin da aka yi nazari da kuma sabunta shi, tare da dokar tsara birane da yanki, da kuma haɗin gwiwar FCTA da FCDA. (NAN) ( www.nannews.ng )

FDY/ RSA

=====

Rabiu Sani-Ali ya gyara

Majalisar Kasa ta amince da gina tituna 14 a jihohin da ambaliyar ruwa ta shafa

Tituna

By Salif Atojoko

Abuja, Satumba 23, 2024 (NAN) Majalisar zartaswa ta tarayya (FEC) ta amince da gina tituna da gadoji 14, wadanda ambaliyar ruwa ta shafa, a jihohin Ekiti, Adamawa, Kebbi da Enugu.

Ministan ayyuka David Unahi ya bayyana haka ne a lokacin da yake zantawa da manema labarai a fadar shugaban kasa bayan taron FEC.

Ya ce sauran suna jihohin Cross River, Ondo, Osun, Ebonyi, Abia da kuma Imo.

Ya ce an bayar da hanyoyin ne, baya ga kwangilar gyara da gyaran gadar Gamboru da ke kan titin Gamboru-Ngala/Kala-Balge a cikin jihar Borno.

Ministan ya ce FEC ta kuma amince da sabuwar kwangilar gyaran hanyar Maraban-Kankara/Funtua a jihar Katsina da kuma gina titin mota mai tsawon kilomita 258, wani bangare na babbar titin Sokoto/Badagry mai lamba 1,000, Sashe na 2, Phase 2A.

Hakazalika, ya ce FEC ta amince da kwangilar gine-gine tare da hada hanyar Afikpo-Uturu-Okigwe  a jihohin Ebonyi, Abia da Imo (Sashe na 2).

Ya ce haka ma FEC ta amince da kwangilar hanyar Bodo-Bonny a Rivers, wanda Julius Berger zai aiwatar.

“FEC ta amince da karin Naira biliyan 80 don kammala wannan aikin, wanda ya kawo jimillar kudin zuwa Naira biliyan 280.

“Na gaba shine gadar Mainland ta Uku, wanda aka kashe a karkashin aikin gaggawa,” in ji shi.

Ya ce a lokacin da gwamnati mai ci ta hau karagar mulki, gadar nan ta Third Mainland ta zama abin tsoro.

“Tsarin yana da bambancin shimfidar ƙafa ɗaya; wanda ya haifar da hatsari da yawa, kuma akwai matattun kaya a gadar Mainland ta Uku.

“Don haka, an yi haka kuma har zuwa Falamo da Queens Drive. Ya zo da hasken rana, kyamarori na CCTV da tashoshi na agaji, don kawar da toshe hanyoyin,” inji shi.

Ya bayyana cewa duba dukkan ayyukan.

“Kada ku manta cewa kudin farko na ayyukan ya kai Naira biliyan 155 kuma gwamnatin da ta shude ta sake duba shi zuwa Naira biliyan 797.

“Berger ta dage cewa kudin kwangilar da aka duba ya kamata ya kai Naira tiriliyan 1.5. Ba mu da wannan kudin kuma Ministan Tattalin Arziki da ni da kaina na bi ta hanyar kuma muka yi ganawar sirri da Berger,” in ji Umahi.

Ya ce daga karshe ya nemi amincewar shugaban kasa ya raba ayyukan zuwa uku domin a yi kashi biyu kan bashin haraji, sannan Julius Berger ya yi daya.

“Don haka sashin farko yana da kilomita 38, ba a kawo shi Majalisar ba. Za a yi shi da kankare.

“Kashi na biyu shi ne Berger za ta yi shi ne kilomita 82, cikin kashi na biyu, kuma za a yi da kwalta za su yi ta aiki da shi sannan kashi na uku shi ne, kilomita 17 kawai za a yi da siminti.” Yace.

Ya ce FEC ta amince da na Julius Berger a kan jimillar kwangilar Naira biliyan 740. Sai dai ya ce sauran biyun ba a gabatar da su ba domin amincewa.

“Idan ka cire kusan Naira biliyan 400 da gwamnatin baya ta biya, to abin da ya rage kusan Naira biliyan 340 ne. Abin da kudin kwangilar tafiyar kilomita 164 ke nan kuma abin da FEC ta amince da shi kenan a yau,” in ji Umahi.

Ministan ya ce hukumar ta FEC ta amince da aikin titin Lekki Deep Seaport.

A karshe ya ce ya gano cewa sama da motocin man fetur 3,000 ne suka yi jerin gwano domin daukar man a matatar Dangote duk an ajiye su ne a sabuwar hanyar da aka gina a bakin tekun Lekki zuwa Calabar.

“A fasaha, ba a taɓa gina hanyoyin don ɗaukar nauyi ba, don haka yana da tasiri mai yawa,” in ji shi.

Ya ce FEC ta amince da cewa ya kamata a ba wa gwamnatin tarayya fili a yankin, domin samun masu rangwamen su gina wurare. 

Umahi ya ce “Gidan shakatawa ne da za a biya kudin shiga, ta yadda dukkan manyan motoci za su iya ajiye su a can cikin aminci kuma shimfidar ya sha bamban da na titin,” in ji Umahi. (NAN) (www.nannews.ng)
SA/SH

=====
Sadiya Hamza ta gyara

Gwamnatin Amurka ta agazawa wadanda ambaliyar ruwa ta shafa a Maiduguri

Taimako

Da Mark Longyen

Abuja, Sept.23, 2024(NAN)Gwamnatin Amurka ta bayar da tallafin jin kai ga wadanda ibtila’in ambaliyar ruwa ta shafa a Maiduguri da sauran wurare.

“Amurka ta yi matukar bakin ciki da mumunar ambaliyar ruwan da ta addabi Maiduguri da sauran sassan jihar Borno, wanda ya yi sanadiyar asarar rayuka, da barnata dukiya, da kuma rabuwar iyalai da dama.  

“Muna mika ta’aziyyarmu ga wadanda abin ya shafa, iyalansu, da duk wadanda wannan bala’in ya shafa.

“A martanin da hukumar raya kasashe ta Amurka (USAID) ke bayarwa mun bayar da taimako ga wadanda abin ya shafa ta hanyar hukumomin Majalisar Dinkin Duniya da abokan aikinmu,” in ji ofishin jakadancin Amurka a Abuja ranar Litinin.

“Ta hanyar shirin samar da abinci ta duniya (WFP), USAID na samar da abinci ga sansanoni hudu da ke karbar ‘yan gudun hijirar kuma ya kai sama da mutane 67,000 a ‘yan kwanakin da suka gabata.  

“WFP kuma tana ba da agajin abinci na gaggawa ga mata masu juna biyu da masu shayarwa, ciki har da yara ‘yan kasa da shekaru biyar,” in ji ta.

Ofishin jakadancin ya ci gaba da cewa, hukumar kula da ‘yan gudun hijira ta kasa da kasa (IOM) tana amfani da dala miliyan 3 na farko na tallafin da hukumar USAID ta bayar domin magance matsalolin ambaliyar ruwa a fadin kasar.  

Ta ce hukumar ta USAID tana kuma tallafawa hukumar kula da jiragen sama ta Majalisar Dinkin Duniya UNHAS wajen gudanar da jigilar kayan abinci zuwa yankunan da ba sa isa a cikin garin Borno da Maiduguri domin magance bukatun gaggawa.

 “Sauran abokan huldar USAID da suka hada da kungiyoyi masu zaman kansu na kasa da kasa da na cikin gida suna sake dawo da kudaden da ake da su don ba da taimako ga mutanen da ambaliyar ruwa ta shafa a Maiduguri da kuma karamar hukumar Jere da ke makwabtaka da su.

 “Mun yaba da jarumtaka da juriyar mutanen Maiduguri da kuma namijin kokarin da masu bayar da agaji na farko, da ma’aikatan agaji, da hukumomin kananan hukumomi ke yi a kasa wajen gudanar da muhimman ayyuka.

“Tunaninmu ya kasance tare da mutanen Borno a wannan lokaci mai wuya,” in ji ofishin jakadancin.

Kamfanin Dillancin Labarai na Najeriya NAN ya ruwaito cewa bala’in ya kai ga asarar rayuka, da barnata dukiya, da kuma raba iyalai da dama, lamarin da ya janyo ambaliyar ruwa da agajin jin kai.

NAN ta ruwaito cewa hukumar bada agajin gaggawa ta NEMA ta ce sama da mutane 30 ne suka mutu sannan sama da 400,000 suka rasa matsugunansu sakamakon ambaliyar ruwa a Maiduguri.

A ranar 9 ga watan Satumba, dubban mazauna garin sun tsere daga gidajensu sakamakon ambaliyar ruwa da ta mamaye yankunan Fori, Galtimari, Gwange, da Bulabulin a Maiduguri.

Ambaliyar ruwan ta afku ne sakamakon rugujewar madatsar ruwa ta Alau da ta yi gaba daya.

Gwamnatin Borno ta bude sansanin ‘yan gudun hijira (IDP) ga wadanda abin ya shafa a fadin jihar…(NAN)(www.nannews.ng)
YEN/SH

=======
Sadiya Hamza ta gyara

Nasara

By Salif Atojoko

Abuja, Satumba 23, 2024 (NAN) Shugaban kasa Bola Tinubu ya taya Sanata Monday Okpebholo, dan takarar jam’iyyar All Progressives Congress (APC) a zaben gwamnan jihar Edo da aka yi ranar Asabar, murnar nasarar da ya samu a zaben.

Hukumar zabe mai zaman kanta ta kasa INEC ta bayyana Okpebholo a matsayin wanda ya lashe zaben a ranar Lahadin da ta gabata, bayan da ya doke sauran wadanda ke neman kujerar.

Tinubu ya yabawa shugabannin jam’iyyar APC na kasa da shugabannin Edo da gwamnonin jam’iyyar da suka yi aiki tukuru domin samun nasara, in ji Mista Bayo Onanuga, mai baiwa shugaban kasa shawara kan harkokin yada labarai da dabaru a cikin wata sanarwa.

Shugaban ya ce nasarar ta shaida irin goyon bayan da jama’a ke ba jam’iyya mai mulki, da manufofin ci gaba, da shirin farfado da tattalin arziki da kuma jajircewa wajen inganta rayuwar ‘yan Nijeriya.

Ya roki Okpebholo da kada ya yi murna da nasarar da ya samu amma ya gan ta a matsayin kira ga hidima.

Ya kara masa kwarin guiwa da ya nuna kwarjini ta hanyar tuntubar abokan hamayyarsa na siyasa da hada kan mutanen Edo don tabbatar da ci gaba.

Tinubu ya kuma yabawa sauran ’yan takarar da suka halarci zaben bisa gudunmawar da suka bayar wajen ciyar da dimokuradiyyar Najeriya gaba, inda ya ce fafatawar siyasa cikin lumana irin ta ranar Asabar tana bayyana Najeriya a matsayin turbar dimokradiyya.

Shugaban ya bukaci duk wadanda sakamakon zaben ya fusata da su nemi hakkinsu ta hanyar doka.

Bugu da kari, shugaban ya yabawa al’ummar Edo kan yadda suka gudanar da zabe cikin tsari da lumana a lokacin zaben, inda ya nuna amsuwar tsarin dimokuradiyyar a kasa bayan shekaru 25.

“Ina yaba wa INEC da jami’an tsaronmu da suke aiki ba dare ba rana domin gudanar da atisayen cikin nasara, cikin lumana da kuma rashin cikas.

Tinubu ya kara da cewa “INEC ta sake nuna cewa ta himmatu wajen shirya zabe mai inganci a kasarmu.” (NAN) (www.nannews.ng)

SA/HA

Hadiza Mohammed-Aliyu ta gyara