All posts by Habibu Harisu

Majalisar Ribas ta fitar da sanarwar rashin da’a ga gwamna Fubara, Mataimakinsa

Rashin da’a

Desmond Ejibas

Port Harcourt, Maris 17, 2025 (NAN) Majalisar Dokokin Jihar Ribas (RSHA) ta fitar da sanarwar rashin da’a ga Gwamna Siminalayi Fubara da mataimakiyarsa Ngozi Odu.

Sanarwar ta biyo bayan cece-kuce da ake ta yadawa dangane da yunkurin fara yunkurin tsige gwamnan.

A ranar Litinin ne ‘yan majalisar suka mika sanarwar a hukumance mai dauke da kwanan wata 14 ga watan Maris, inda suka bayyana cewa ayyukan da suka yi ya yi daidai da tanade-tanaden kundin tsarin mulkin Najeriya.

A cewarta, “A bisa bin sashe na 188 na kundin tsarin mulkin tarayyar Najeriya na shekarar 1999 (kamar yadda aka yi wa kwaskwarima) da sauran dokoki, mu ‘yan kungiyar RSHA da ke karkashin kasa, muna mika muku sanarwar gaggarumin rashin da’a.

“An bayar da sanarwar ne ga Gwamnan Jihar Ribas a yayin gudanar da ayyukan ofishinsa.”

Sanarwar mai dauke da sa hannun ‘yan majalisar 26, ta zargi Fubara da kashe kudaden al’umma ba tare da bin ka’ida ba, saboda saba wa sashi na 120, 121 (1) (2), da 122 na kundin tsarin mulkin Najeriya.

‘Yan majalisar sun ce matakin da gwamnan ya dauka na nuna rashin son gudanar da mulkin jihar kamar yadda kundin tsarin mulki ya tanada da kuma rantsuwar sa.

Sun kuma yi nuni da hukuncin da kotun koli ta yanke a kara mai lamba SC/CV/1174/2024, wanda a cewarsu, ya yi Allah wadai da abin da Fubara ya yi.

“Kotun koli ta bayyana cewa” Tsoron wadanda ake kara takwas na majalisar ba dalili ba ne ga hare-haren da ya kaiwa majalisar, Kundin Tsarin Mulki, Gwamnatin Jihar Ribas, da kuma bin doka,” sanarwar ta karanta a wani bangare. (NAN) ( www.nannews.ng )

DES/JEO

======

Jane-Frances Oraka ta gyara

FRSC na neman goyon bayan jama’a domin dakile tukin kananan yara a Sokoto, Kebbi, Zamfara

Tuki

Daga Masu Jarida

Sokoto, Maris 17, 2025 (NAN) Hukumar kiyaye haddura ta kasa (FRSC) ta yi kira ga masu ruwa da tsaki da sauran al’umma da su hada kai da hukumar wajen hana tukin kananan yara a fadin jihar.

Kwamandan hukumar FRSC reshen jihar Sokoto, Mista Abdullahi Maikano ne ya yi wannan roko yayin wata tattaunawa da kamfanin dillancin labarai na Najeriya (NAN) a ranar Litinin a Sokoto.

Maikano ya bayyana matukar damuwa da tukin mota ga masu karancin shekaru, wanda ke haifar da hadari ga lafiyar direbobi masu karancin shekaru, fasinjoji da sauran masu amfani da hanyar.

Ya kuma jaddada cewa hukumar za ta aiwatar da tsauraran matakai don shawo kan lamarin, wanda ya janyo hasarar rayuka da asarar dukiya.

Maikano ya kuma jaddada muhimmancin kara wayar da kan al’umma kan kiyaye hanyoyin mota da jawo iyaye, masu kula da al’umma wajen inganta hanyoyin tuki lafiya.

A cewarsa, hukumar ta FRSC ta hada hannu da kungiyoyi irin su kungiyar ma’aikatan sufuri ta kasa (NURTW), kungiyar masu tuka keke da babura, da sauran su domin gudanar da yakin wayar da kan jama’a.

Ya sanar da cewa, za a ci gaba da aikin wayar da kan jama’a a makarantu domin wayar da kan dalibai da iyayen yara kan illolin da ke tattare da tukin kananan yara.

Wani direba mai suna Malam Musa Ubandawaki, ya bayyana damuwarsa game da yawaitar mace-mace da jikkata sakamakon tukin kananan yara a Sokoto da kewaye.

Ya ba da labarin wani abin da ya faru inda wani dalibi da ya kammala karatunsa ya tuka motar mahaifinsa a harabar makarantar, inda ya murkushe wata daliba inda ya jawo tyanke kafarta.

Ubandawaki ya lura cewa yawancin direbobin da ba su kai shekaru ba sun fito ne daga iyalai masu hannu da shuni ko kuma masu fada a ji, wanda hakan ya sa ya zama kalubale wajen magance matsalar.

Ya yi nuni da cewa, iyayensu su kan ruwa da tsaki kan a saki wadannan direbobi kafin a gurfanar da su gaban kuliya.

“Akwai bukatar hadin gwiwa tsakanin jami’an tsaro da na shari’a don magance musabbabin tukin kananan yara da kuma illolin da ke haifar da karancin shekaru.

Ubandawaki ya ce “Najeriya na iya rage hadurran da ke tattare da wannan barazana ta hanyar inganta al’adar tuki mai aminci kuma mafi inganci.”

Malam Aminu Liman shi ma shugaban hukumar kula da zirga-zirgar ababen hawa ta jihar Sokoto ya auna cewa abun na da ban al’ajabi.

Ya kuma bayyana cewa suna hada kai da ‘yan sanda da FRSC wajen kame direbobin da basu kai shekaru ba.

Liman ya kara da cewa, an tsare motocin direbobi masu karancin shekaru har sai an tuntubi iyayensu ko masu kula da su.

Ya nanata cewa tukin da ba a kai ba ya haifar da rudani, damuwa, da kuma tabarbarewar tattalin arziki ga wadanda abin ya shafa da iyalansu.

A Kebbi, Kwamandan Hukumar FRSC, Mista Tenimu Yusuf-Etuku, ya yi Allah-wadai da karuwar masu aikata laifuka da suka hada da iyaye da masu kula da ke barin kananan yara tuki.

Ya nanata cewa tukin da ba su kai shekaru ba laifi ne, kuma wadanda aka kama za su fuskanci hukunci a shari’a sai dai idan direban ya kai shekarun da suka gabata kuma yana da ingantaccen lasisin tuki.

Shugaban kungiyar ta NURTW a Zamfara, Alhaji Hamisu Kasuwan Daji, ya nanata cewa babu wani matashi mai karancin shekaru da aka amince da yin tuki a karkashin manufofin kungiyar, yana mai jaddada hadin gwiwa da hukumar FRSC da ‘yan sanda domin tabbatar da tsaro a hanyoyin.

Kwamandan hukumar FRSC reshen Zamfara, Mista Tijjani Iliyasu, ya gargadi iyaye kan barin ‘ya’yansu su tuka mota kafin su kai shekarun da suka dace.

Ya tunatar da jama’a cewa tukin motan da ba su kai shekaralun duki ba ya saba wa ka’idojin zirga-zirgar ababen hawa na kasa (NRTR) kuma doka ce ta hukunta shi.

Iliyasu ya tabbatar da cewa hukumar FRSC za ta ci gaba da shirye-shiryen wayar da kan jama’a domin wayar da kan jama’a illar tukin kanana da sauran laifuka.(NAN) (www.nannews.ng)

Masu rahoto/HMH/AMM

=============

Abiemwense Moru ne ya gyara

Da’a

By Uchenna Eletuo

Legas, Maris 14, 2025 (NAN) Kungiyar ‘yan jarida ta kasa (NUJ), reshen jihar Legas, a ranar Juma’a, ta bukaci ‘yan jarida gaba-daya da su ci gaba da bin ka’idojin sana’arsu domin ciyar da aikin jarida gaba a Najeriya.

Shugaban hukumar, Mista Adeleye Ajayi, ne ya bayar da wannan umarni a wani taron manema labarai na sanar da lacca na watan Ramadan na shekara ta biyu na majalisar.

Kamfanin dillancin labaran Najeriya (NAN) ya rawaito cewa taron ya gudana ne a sakatariyar majalisar da ke Alausa, Ikeja.

Za a gudanar da karatun ne a ranar 19 ga Maris a dakin taro na Combo Hall, LTV Complex, Lateef Jakande Road, Agidingbi, Ikeja.

Za ta kasance mai taken: “Gina Gada, gyara Shingaye: Samar da Haɗin kai da Fahimta a cikin Al’umma Mabambanta”.

Ajayi ya ce Ramadan yana samar da halin sake duba halayen mutane, da sadaka da kuma son yin adalci.

Ya kuma bukaci ‘yan jarida a jihar Legas da su yi amfani da damar da suka samu na wannan wata na Ramadan wajen yin tunani kan aikin jarida da tabbatar da da’a.

A cewarsa, majalisar ta himmatu wajen inganta aikin jarida da samar da kyakkyawar alaka.

“Lakca na Ramadan na shekara-shekara babban taron majalisar ne da nufin samar da fahimtar juna da fahimtar juna a tsakanin mabiya addinai daban-daban,” in ji shi.

A nasa jawabin, shugaban kwamitin tsare-tsare na taron, Alhaji Jamiu Alonge, ya ce laccar za ta inganta aikin jarida.

Alonge ya bayyana ‘yan jarida a matsayin madubin al’umma, yana mai cewa watan Ramadan ya ba su damar tantance kansu.

Ya bukaci ‘yan jarida da su yi amfani da sana’arsu wajen inganta zaman lafiya da zaman lafiya. (NAN)

EUC/IGO

=======

Ijeoma Popoola ta gyara

Jami’in yi ma kasa hidima ya gyara ajujuwan makaranta 2 a Jigawa

Gyarawa

Daga Muhammad Nasiru Bashir

Dutse, Maris 14, 2025 (NAN) Wata ‘yar mai yiwa kasa hidima (NYSC) a Jigawa, Miss Banigbe Onyilola, ta gyara wani katanga na ajujuwa biyu a makarantar karamar sakandare ta gwamnati da ke a karamar hukumar Dutse.

Da take gabatar da aikin ga hukumomin makarantar a ranar Juma’a, Onyilola ta ce hakan na daga cikin shirinta na ci gaban al’umma (CDS) na makarantar kafin ficewarta daga shirin yi wa kasa hidima.

Ta bayyana cewa, tun bayan da ta je makarantar, ta lura da yadda ajujuwan biyu suka lalace da kuma karyewar  kayan aikin dalibai.

“Wadannan azuzuwan ba su da kyau, babu daben kasa, babu sili, babu kayan daki. Don haka kamar yadda kuke gani na gyara su, ciki har da matakalar bene, silin da fenti.

” Na gyara wa dalibai kusan tebura da kujeru 20. Wannan shi ne don sanya koyo ga ɗalibai cikin sauƙi da jin daɗi,” in ji ta.

‘ Jam’i’ar ta bayyana cewa ta gudanar da ayyukan ne a matsayin gudunmawar da take baiwa al’ummar da ta karbi bakuncin ta, jihar da kuma Najeriya baki daya.

A cewarta, an gudanar da ayyukan ne tare da tallafi daga karamar hukumar Dutse, ofishin shugaban ma’aikatan gidan gwamnatin jihar Jigawa, ofishin hukumar tattara kudaden shiga na jihar Jigawa, ofishin kakakin majalisar dokokin jihar Jigawa.

Ma’aikatar Harajin Cikin Gida ta Tarayya, ofishin Jahar Jigawa, ofishin shugaban ma’aikata,sakataren gwamnatin jiha, akanta janar, kwamishinan ma’aikatar kananan hukumomi da ofishin mai binciken kudi.

Sauran sun hada da Sakatare na dindindin, Ma’aikatar Ilimi, Babban Sakatare a Ma’aikatar Muhalli da Kodinetan Jiha na ayyukan PLANE a jihar, da dai sauransu.

Da yake tsokaci, kodinetan NYSC a jihar, Malam Jidda Dawut, ya yabawa jam’i’ar tare da yin kira ga sauran masu yiwa kasa hidima da su yi koyi da wannan matakin.

Dawut ya kuma yi kira ga ’yan uwa da su rika tallafa wa ’yan kungiyar don gudanar da ayyuka a cikin al’ummarsu ta hanyar amincewa da daukar nauyinsu.

Tun da farko, shugaban makarantar Malam Ali Jibril, ya yabawa Onyilola bisa wannan karimcin da hukumar ta NYSC da ta kasance hanyar samar da ma’aikata ga makarantu da dama a jihar.

“Na yi shirin gyara ajujuwan biyu tun shekaru shida da suka gabata, ga mu yau, wani dan kasa nagari ya yi mana haka.

Shugaban makarantar ya ce “Mun yaba da kokarinta kuma muna kira ga sauran masu aiki a sassan jihar da su yi koyi da ita.”

Kamfanin Dillancin Labaran Najeriya NAN ya ruwaito cewa Onyilola ta kuma dasa itatuwa 50 a kusa da makarantar da sauran al’ummomin da ke kusa da makarantar. (NAN) (www.nannews.ng)

Joe Idika ya gyara MNB/JI

Jayayyar Masarautar Kano: Kotun daukaka kara ta dakatar da mayar da Sanusi, tana jiran kotun koli

Hukunci

By Edith Nwapi

Abuja, Maris 14, 2025 (NAN) Kotun daukaka kara da ke Abuja ta dakatar da aiwatar da hukuncin da ta yanke wanda ya tabbatar da matakin da gwamnatin jihar Kano ta dauka na soke dokar majalisar masarautu na shekarar 2019, har sai an yanke hukunci a gaban kotun koli.

Kamfanin Dillancin Labarai na NAN ya ruwaito cewa Kotun daukaka kara da ke Kano ta yi watsi da umarnin Mai Shari’a Abubakar Liman na Babban Kotun Tarayya da ke Kano a ranar 20 ga watan Yuni, inda ta soke matakin da Gwamnatin Jihar Kano ta dauka bisa ga dokar Majalisar Masarautar Jihar Kano (Repeal) ta 2024.

Wannan ya hada da nadin Sanusi Lamido Sanusi a matsayin Sarkin Kano na 16.

Kotun ta ce alkalin kotun mai shari’a Liman ne ya bayar da umarnin soke matakin da gwamnatin jihar Kano ta dauka bisa ga dokar majalisar masarautu ta 2024 ba tare da wani hurumi ba.

Bata gamsu da hukuncin ba, gwamnatin jihar Kano ta daukaka kara zuwa kotun koli inda daga bisani ta shigar da kara a kotun daukaka kara.

Ta bukaci kotun da ta dakatar da aiwatar da hukuncin har sai an yanke hukuncin daukaka kara a kotun koli.

A ranar Juma’ar da ta gabata ne kwamitin alkalai mai mutum uku karkashin jagorancin Mai shari’a Okon Abang ya yanke hukuncin a kan kararraki biyu masu lamba CA/KN/27M/2025 da CA/KN/28M/2025, wanda Alhaji Aminu Babba Dan ya shigar.

An shigar da karar ne a kan gwamnatin jihar Kano, da kakakin majalisar dokokin kasar, da babban sufeton ‘yan sanda, da hukumar tsaro ta farin kaya ta Najeriya, da jami’an tsaron farin kaya, da sauran hukumomin tsaro.

Alhaji Aminu Baba (Sarkin Dawaki Babba) ya shigar da kara a ranar 6 ga watan Fabrairun 2025, ya bukaci a ba su umarnin hana wadanda ake kara aiwatar da hukuncin kotun daukaka kara a yayin da ake ci gaba da daukaka kara a kotun koli.

Dalilan da ya sa ya shigar da karar shi ne tun da farko wanda ya shigar da karar ya shigar da karar ne a Kano domin kare masa hakkinsa.

Wasu kuma su ne kotun da ke sauraren karar ba ta da hurumin saurare da tantance karar, don haka akwai bukatar a hana wadanda ake kara aiwatar da hukuncin.

Bugu da kari, mai neman ya kara da cewa dokar masarautar Kano ta 2024 wadda majalisar dokokin jihar ta amince da ita kuma gwamna ya amince da ita ta sa a bisa doka ta rusa sabbin masarautun da aka kafa tare da mayar da Sanusi Lamido Sanusi a matsayin Sarkin Kano na 16.

A cikin hukuncin da aka yanke, kwamitin mutane uku na alkalai karkashin jagorancin Abang, sun bayyana cewa bukatar ta dace kuma ta dace da hukuncin kotun domin samun adalci.

“An daidaita doka. An umurci kotu da ta yi amfani da hankalinta cikin adalci da kuma tabbatar da adalci,” inji shi.

Ya ci gaba da cewa, an ba da umarnin na wajibi ne da za a ci gaba da kasancewa a matsayin mai shari’a na wannan kotu da kuma kotun shari’a kamar yadda ya kasance a gaban kotun da ke sauraron karar a ranar 13/6/2024 a cikin karar mai lamba 13/6/2024. FHC/KN/CS/182/2024.”

Abang, da yake bayar da umarnin, ya jaddada cewa tsarin mai neman ya dace kuma ya cika dukkan sharuddan doka da ake bukata domin samun agajin da ake nema.

Ya yi nuni da cewa, an riga an shigar da kara mai inganci a gaban kotun koli, wanda ke karfafa bukatar kiyaye abin da ya shafi shari’ar.

Bugu da kari, kotun daukaka kara ta amince da hakkin da shari’ar ta ke da shi na kariya, ganin cewa ya yi shekara biyar a matsayin sarki kafin a tsige shi.

“A ganina, na yarda cewa ma’auni na dacewa yana cikin yardarsa. Ya cancanci a ba shi kariya har zuwa lokacin da Kotun Koli za ta yanke hukunci,” Abang ya yanke hukunci.

Kotun ta kuma hana wadanda ake kara aiwatar da hukuncin da aka yanke ranar 10 ga watan Janairu wanda ya soke rusa masarautun da gwamnatin jihar Kano ta yi. Ta kuma ba da umarnin ci gaba da kasancewa a halin yanzu har sai kotun koli ta yanke hukunci na karshe.

An umurci mai nema da ya shigar da karar cikin kwanaki 14 a gaban kotu domin a biya wadanda ake kara diyya idan har ba a ba da umarnin ba.

Hukuncin da kotun daukaka kara ta yanke a ranar 10 ga watan Janairu ya soke hukuncin da wata babbar kotun tarayya da ke Kano ta yanke a baya, wanda ya soke dokar masarautar Kano ta 2024. Wannan doka ta sauya kafa sabbin masarautu guda biyar tare da mayar da Sanusi Lamido Sanusi a matsayin Sarkin Kano.

Kotun daukaka kara da ta yi watsi da hukuncin da babbar kotun tarayya ta yanke, ta ce karamar kotun ba ta da hurumin shari’a kan harkokin sarauta, wadanda ke cikin babbar kotunan jihar.(NAN) (www.nanews.ng)

NEO/SH
======

edita Sadiya Hamza

Akpabio

By Kingsley Okoye

Abuja, Maris 13, 2025 (NAN) Majalisar dattawa ta amince da shugabancin shugabanta, Sen. Godswill Akpabio.

Hakan ya biyo bayan amincewa da kudirin da shugaban majalisar dattawa, Opeyemi Bamidele (APC-Ekiti) ya dauki nauyi a zauren majalisar a ranar Alhamis.

Kamfanin dillancin labaran Najeriya (NAN) ya ruwaito cewa mataimakin shugaban marasa rinjaye, Olalere Oyewumi (PDP-Osun) ne ya goyi bayan kudirin.

A cikin kudirinsa na gaggawa kan mahimmancin kasa, Bamidele, wanda ya ba da umarni na 41 da 51 na Majalisar Dattawa, ya rataya kuri’ar amincewa da ayyukan Akpabio tun lokacin da aka kaddamar da majalisar dattawa ta 10, duk da labarin cin zarafi.

Ya ce batun da ke gaban majalisar dattawa tun lokacin da aka mika shi ga kwamitin da’a da gata ba shi da alaka da cin zarafi.

“Wasu daga cikin masu sukar da suka ce majalisar dattawan ta amince da Akpabio to ya zama alkalin kansa kuma ya kula da nasa al’amuran na bukatar a fada.

“Tare da mutunta lamarin, lamarin da ke gabanmu da kuma wanda Sanata Godwswill Akpabio ya jagoranta a matsayin shugaban majalisar dattawa yana da alaka da kudirin da aka mika wa kwamitin da’a, gata da kuma karar jama’a.

“Yayin da muke yaba da damuwar jama’a kan wannan lamari, ina so in jaddada cewa yana da muhimmanci mu ma mu nemi fahimtar hukuncin.

“Yana da muhimmanci ga jama’a cewa an zabe mu ne domin mu yi wa jama’a hidima, kuma an yi mana ja-gora, duk abin da za mu yi a wannan majalisa, muna bin ka’idoji.

“Ba tsarin mutane ba ne, doka ce; Ba wai wasu mazan ne ke neman yin dabaibayi da wata mace ko kuma kowa ba, a’a, a tabbatar an mutunta dokokinmu; ta haka ne kawai za mu iya tabbatar da zaman lafiya, doka da oda.

“Haka kuma, wasu daga cikin masu sukan ma sun ce ba mu da ikon ko da dakatar da dan majalisar dattawan nan.

“Zan bar hakan a cikin tsarin shari’a, kamar yadda kotu za ta yi magana da hakan koyaushe.

“Amma a bayyane yake a kan dokokinmu kan yadda za mu iya tafiya kuma ba mu da ra’ayin cewa muna saba wa kundin tsarin mulki ko kuma wata ka’ida,” in ji shi.

Bamidele ya bukaci ‘yan Najeriya da kada su shagala da batun zargin cin zarafi, inda ya kara da cewa lamarin ya riga ya shiga kotu.

A cewarsa, yayin da majalisar dattijai ta yaba da damuwar jama’a kan lamarin, amma tana bin tsarin mulkin 1999 (kamar yadda aka gyara) da dokokinta wajen gudanar da ayyukanta.

Ya ce majalisar ba za ta dau hankali da batun ba, sai dai za ta ci gaba da mayar da hankali kan ayyukanta, domin akwai wasu muhimman batutuwa da za a gudanar da su domin amfanin kasa.

“Za mu ci gaba da hada kai a matsayinmu na gwamnati domin tabbatar da cewa al’ummar Najeriya sun samu dama wajen gudanar da ayyukanmu na dimokuradiyya.

“Muna aiki a kungiyance, a matsayin gwamnati, don tabbatar da cewa mun kawo arzikin tattalin arziki,” in ji shi.

A nasa jawabin, Akpabio, yayin da yake godewa takwarorinsa bisa amincewar da aka yi masa, ya ce majalisar dattawa ta 10 ta daure ta da manufa domin moriyar Najeriya.

Ya ce Sanata Natasha Akpoti-Uduaghan ta kunyata kasar ta hanyar karkatar da bayanan da aka yi mata a taron Inter-Parliamentary Union (IPU), inda ta ce ta bayar da labarin karya kan lamarin. (NAN) (www.nannews.ng)

KC/WAS

Edited by ‘Wale Sadeeq

Lalacewa

Daga Emmanuel Oloniruha

Abuja, Maris 10, 2025 (NAN) Dan takarar shugaban kasa na jam’iyyar Social Democratic Party (SDP) a shekarar 2023, Adewole Adebayo, ya bayyana ficewar tsohon gwamnan jihar Kaduna, Nasir el-Rufai zuwa jam’iyyar sa a matsayin abin farin ciki, yana mai cewa lokaci yayi na siyasa mai kyau.

Adebayo, yayin da yake mayar da martani game da ficewar el-Rufai daga jam’iyyar All Progressives Congress (APC) a kan kafar sa ta X, ya bayyana tsohon gwamnan a matsayin ‘mutum mai himma da wayo’.

“A madadin jiga-jigan ‘ya’yan jam’iyyar SDP da masu kishin kasa wadanda suka yi imani da Nijeriya da kuma alkawarin da ta yi na daukaka ba makawa, ina maraba da dan uwana, el-Rufa’i sosai zuwa jam’iyyarmu.

“Tare da Malam mai fafutuka kuma haziki ya shiga sahunmu, an saka wani ma’aikaci mai himma ga jama’a a cikin rundunar mu don yakar talauci da rashin tsaro.

“Yanzu ne lokacin da ya kamata mu sanya kafadun mu a bayan kokarin cika babi na 2 na kundin tsarin mulki da kuma ceto ‘yan Najeriya daga mummunan shugabanci da rashin ci gaba,” inji shi.

A cewarsa, duk masu son bin tafarkin dimokaradiyya da masu kishin kasa na gaskiya wadanda suka yi imani da tsari da gaskiya da rikon amana suna maraba da zuwa jam’iyyar SDP.

Adebayo ya bayyana SDP a matsayin jam’iyyar mai bin doka, tsarin mulki, ba maƙarƙashiya na kuɗi ko wani buri na kashin kai ba.

“Tare, bin doka, kundin tsarin mulki da kundin tsarin mulkin jam’iyyarmu, za mu iya ba da misali mai kyau na siyasa mai tsafta da da’a don yin koyi da kuma hada kan Nijeriya a kan gaba wajen ‘yantar da Afirka da al’ummomin Bakar fata.

“Siyasa ta gari tana haifar da kyakkyawan shugabanci. Kada kowa ya ƙara zama a kan shinge. Babu lokacin batawa. Kasance tare da mu a cikin Maris Again!” Tsohon dan takarar shugaban kasar ya ce. (NAN) (www.nannews.ng)

OBE/WAS

Edited by ‘Wale Sadeeq

Bincike

By Angela Atabo

Abuja, Maris 10, 2025 (NAN) An bukaci masu bincike a Najeriya da su mai da hankali kan kirkire-kirkire da kere-kere da za su biya bukatun mutanen kasa.

Dokta Umar Bindir, tsohon Darakta-Janar na Ofishin Samar da Fasaha da Ci Gaban Kasa (NOTAP) ne ya bayar da wannan umarni a wurin taro na shekara-shekara Sen. Adefemi Kila a Abuja.

A jawabin da ya gabatar a wajen taron, Bindir ya ce, abin takaici ne yadda ake gudanar da bincike-bincike a kasa da dama da ba a kebance su ba wajen magance matsalolin cikin gida.

Shi Bindir wanda tsohon sakataren gwamnatin jihar Adamawa ya fusata kan rashin shigar da kimiyya da fasaha cikin tsare-tsare cikin dabarun ci gaban kasa.

Ya ce har yanzu Najeriya ba za ta yi cikakken amfani da gudummawar da al’ummarta na kimiyya ke bayarwa ba, musamman wajen hada ci gaban da aka samu wajen samun mafita.

“Akwai buƙatar samun manufofin masu tushe waɗanda ke yin daidai da abin da ake buƙata, tare da cikakkun bayanai

“Muna buƙatar ɗaukar waɗannan hanyoyin a zahiri kuma mu aiwatar da su azaman sabbin abubuwa, ta yadda za mu iya fara ganin samfuran Najeriya, cikin ƙwarewa,” in ji shi.

Bindir ya ba da shawarar hadin gwiwa mai karfi tsakanin gwamnati, jami’o’i da masana’antu don shawo kan kalubalen.

Kamfanin Dillancin Labarai na Najeriya (NAN) ya ruwaito cewa taken taron shi ne, “Briding Nigeria’s Infrastructural Gap: Financing, Innovation and Sustainable Policys’’. (Samar da Albarkatun Kasa cikin ci gaba da kwarewa)

Ya umurci masu bincike na Najeriya, masu kirkiro da su mayar da hankali kan ayyukansu wajen magance matsalar karancin ababen more rayuwa kamar, rashin isassun hanyoyi, hanyoyin jiragen kasa, karancin wutar lantarki, da rashin ingantaccen ruwan sha wanda aka dade tsawon shekaru.

NAN ta ruwaito cewa taron ya samu halartar tsohon shugaban kasa, Gen.Yakubu Gowon, tsohon ministan yada labarai, Farfesa Jerry Gana wanda, ya yaba da gudunmawar da Kila ya bayar a fannin injiniya.

Shugabar kungiyar Injiniyoyi (NSE), Margaret Oguntala wanda Ali Rabiu ya wakilta, tsohuwar mataimakiyar shugaban NSE ta bayyana Kila a matsayin tambarin injiniya ta kara da cewa gudummawar da ya bayar ta taimaka wajen samar da wannan sana’a.

Shugaban Cibiyar Injiniyoyi ta Najeriya (NICE), Tokunbo Ajanaku, ya ce Kila ya yi aikin injiniya sama da shekaru 50 yana horar da matasa da dama tare da taimakawa wajen sauya yanayin aikin injiniya a Najeriya.

“Muna fatan aiwatar da duk kyawawan abubuwan da muka koya a wannan taron, muna fatan Najeriya za ta inganta ta dalilin wannan taron,” in ji shi.

A martanin da ya mayar, mai bikin ya godewa ‘yan uwa da abokan arziki da abokan aikin sa bisa shirya taron don karrama shi. (NAN) ( www.nannewse.ng )

ATAB/ROT

========

Rotimi Ijikanmi ne ya gyara shi

Daga Hagu: Mataimakin Gwamnan Jihar Legas, Obafemi Hamzat, a wajen Lakca/Addu’a ta Musamman na Tunawa da Mahaifinsa, Marigayi Oba Mufutau Hamzat, a Mushin, Legas.

AI

By Oluwatope Lawanson

Legas, Maris 9, 2025 (NAN) Mataimakin gwamnan jihar Legas, Dr Obafemi Hamzat, ya bukaci malaman addini su yi amfani da karfin Ilmin Na’urar Ƙwaƙwalwa Mai Zurfi da a ke kira Artificial Intelligence (AI) don yada addininsu.

Hamzat ya bayar da wannan nasihar ne a wajen taron lacca/ buda baki da kuma addu’a ta musamman na tunawa da marigayi Oba Mufutau Hamzat a Mushin, Legas.

Taron wanda dan majalisar wakilai Moses Fayinka daga mazabar Mushin 2 ya shirya da nufin taya murna ga marigayi Oba Mufutau Hamzat mahaifin mataimakin gwamna.

Hamzat ya jaddada bukatar malamai su fahimci tasirin AI ga bil’adama.

Ya bukaci shugabannin addinai da su sa mambobinsu su fahimci tasirin AI a kan bil’adama da kuma yadda za su rayu tare da fasaha tare da ci gaba da addini da ibada.

Ya ce AI ta samu ci gaba sosai kuma dole ne shugabannin addini su nemo hanyoyin da za su yi amfani da shi wajen yada sakonninsu.

A cewarsa, Allah ne ke sarrafa mutane, ba inji ba.

Hamzat ya kuma jaddada muhimmancin girmama iyaye ko da sun mutu, yana mai cewa hakan ya taimaka wajen kiyaye abubuwan da suka gada.

Tun da farko Fayinka ya bukaci al’ummar Musulmi da su zauna lafiya da sauran jama’a tare da nuna soyayya ga kowa ba tare da la’akari da imaninsu ba.

Ya lura cewa Musulunci ya koyar da cewa Allah ne ya halicce dukkan ’yan Adam kuma suna cikin iyali guda.

Ya ce ya sa ya ci gaba da gudanar da taron shekara-shekara domin lokacin Ramadan lokaci ne na istigfari da kuma jin dadin soyayya da kuma alherin da Allah yake yi wa dan Adam.

Fayinka ya bayyana marigayi Oba a matsayin jagora kuma mai son hadin kai.

A cewarsa, jajircewarsa na yi wa mutane hidima, ba tare da la’akari da asalinsu da imaninsu ba, ya bar tabo maras gogewa ga duk wanda ya san shi.

A cikin lacca mai taken: “Adalci”, Sheikh Almudeen Mubarak, ya roki ‘yan Nijeriya da su rika yi wa juna adalci da adalci. (NAN) (www.nannews.ng)

DOKA/IGO

========

Ijeoma Popoola ta gyara