All posts by Habibu Harisu

Mutuwar Buhari, karshen siyasar Najeriya, tarihin kyawawan dabi’u – Fagbemi

Yabo

By Ebere Agozie

Abuja, Yuli 14, 2025 (NAN) Babban Lauyan gwamnatin tarayya (AGF), Lateef Fagbemi, SAN ya ce rasuwar tsohon shugaban kasa Muhammadu Buhari ya kawo karshen wani zamani a tarihin siyasa da dabi’un Najeriya.

Fagbemi ya bayyana haka ne a yayin karrama Buhari a Abuja.

Ya lura cewa za a tuna da Buhari tare da mutuntawa saboda sadaukar da kai ga Allah da kasa.

AGF ya bayyana Buhari a matsayin mutum mai kishi, mai karfin hali, rikon amana da kuma rayuwar da aka ayyana ta hanyar hidima mai kishin kasa wajen neman kawo sauyi a kasa.

Ya ce, Buhari a matsayinsa na shugaban kasa ya samu gagarumin ci gaba wajen tabbatar da adalci da kuma kawo gyara ga doka, ya kuma yi addu’ar Allah ya ba shi lafiya.

“Ina tare da mai girma shugaban kasa, Bola Tinubu da dukkan al’ummar kasarmu da ma sauran jama’ar kasarmu wajen yin alhinin wannan babban rashi na kasa.

“Lokacin da ya yi ya shaida yadda aka aiwatar da manyan tsare-tsare masu jajircewa, da sauye-sauyen cibiyoyi masu nisa.

“Wadannan sun hada da zamanantar da ayyukan gyara, aikin ‘yan sanda, tsare-tsaren hana wawure kudade, tsarin dawo da kadarorin gwamnati, tsarin tarayya ta hanyar raba madafun iko, sake fasalin zabe, da zurfafa kyakkyawan shugabanci’’.

Ya kara da cewa, a karkashin jagorancin Buhari ne Najeriya ta fara kalubalantar nasarar da ta samu na bayar da kyautar dala biliyan 11 na P&ID.

“Wannan jajircewa da dabarar kokarin da Shugaba Tinubu ya yi ne ya ci gaba, wanda a karshe ya baiwa al’ummarmu damar kawar da durkushewar nauyin kudi.

“Ko da ya yi ritaya, akin da yake yi wa al’umma bai gushe ba.

“Na tuna da ziyarce shi a Landan da Daura lokacin da aka sake neman goyon bayansa don ganin Najeriya ta fuskanci wata ikirari, a wannan karon game da aikin samar da wutar lantarki na Mambila.

“Duk da bukatu na shekaru da jin daɗin rayuwa, ba da son kai ya yarda ya zama shaida”.

Ya ce Buhari ya yi tafiya a watan Janairu zuwa birnin Paris ya tsaya a gaban kotun, yana ba da shaida ga kasar da yake kauna da ba kasafai aka yanke masa hukunci ba.

“Ina mika sakon ta’aziyyata ga shugaba Tinubu, da uwargidan tsohon shugaban kasa, Aisha Buhari, da iyalai, abokai, da makusantan jagoranmu da ya rasu.

“Hakika Najeriya ta yi hasarar ka’ida da manufa.” (NAN) ( www.nannews.ng )
EPA/SH
=======
Sadiya Hamza ta gyara

An ayyana rayuwar Buhari da aiki, da’a, daidaiton manufa – CJN

Buhari
By Ebere Agozie

Abuja, Yuli 15, 2025 (NAN) Babban Alkalin Alkalan Najeriya (CJN), Mai Shari’a Kudirat Kekere-Ekun, ta ce rayuwar Marigayi tsohon Shugaban kasa Muhammadu Buhari ta kasance ta hanyar aiki, da’a, da kuma daidaitaccen manufa.

Kekere-Ekun a cikin karramawar da ta yi a ranar Litinin a Abuja ta ce ta samu cikin bakin ciki amma tare da godiya ga Allah da ya samu labarin rasuwar Buhari.

Ta kara da cewa jajircewar da Buhari ya yi wajen gudanar da ayyukan Najeriya duk da koma baya na kashin kansa da kuma na siyasa ya zama shaida mai dorewa ga tsayin daka da kuma imani da irin karfin da al’ummar kasar ke da shi.

“A lokacin da dabi’u ke canjawa, misalin Buhari ya tunatar da ‘yan Nijeriya muhimmancin juriya, ka’idoji, da hidimar gwamnati.

“Ina mika ta’aziyya ga iyalansa, gwamnati da al’ummar Jihar Katsina da ma daukacin ‘yan Nijeriya, bisa rashin babban jigo da ya yi wa kasarsa hidima.

“Ina kira ga ‘yan Najeriya da su yi tunani a kan abin da ya gada tare da samun kwarin gwiwa daga sadaukarwar da ya yi wajen ci gaban kasa.”

CJN ta yi addu’ar Allah ya jikan tsohon shugaban na Najeriya da za a yi jana’izarsa a gidan kakanninsa na Daura kamar yadda addinin Musulunci ya tanada. (NAN)
EPA/SH

=======
Sadiya Hamza ta gyara

Masallaci

Daga Aminu Daura da Zubairu Idris

Daura (Jihar Katsina), 15 ga Yuli, 2025 (NAN) Wasu mazauna garin Daura da suka saba yin addu’a tare da Marigayi tsohon shugaban kasa Muhammadu Buhari a garin Daura sun bayyana kyawawan halayensa.

Sun shaida cewa Buhari mutum ne da ba ya barin sallah a jam’i a duk lokacin da yake Daura.

Kamfanin Dillancin Labarai na Najeriya (NAN) ya ruwaito cewa yin sallaj a cikin jam’i a masallacin ana daukarsa a matsayin babban misali na ruhi da ake tsammanin Musulmi masu kishin kasa na kowane zamani.

A wata hira da NAN a ranar Litinin a Daura, jihar Katsina, sun ce Buhari ya tsaya tsayin daka kan imaninsa.

Sun ce ya yi bikin Eid-el-fitr da kuma Eid-el-Kabir a kai a kai tare da mutanen yankinsa.

Daya daga cikin mazauna garin, Malam Ashiru Yusuf, ya ce Buhari mai amana ne, mai gaskiya da kuma nuna damuwa ga mutane.

“Yawancin lokuta muna ziyartarsa a gida kan batutuwa kamar siyasa, duk lokacin da lokacin sallah ya yi, dole ne a dakatar da taron har sai bayan salla.

“Mutane sun shaida cewa a duk lokacin da ya ke Daura, yana kuma yin sallar Juma’a a jam’i a kowane mako duk tsawon zamansa a garin.”

A nasa bangaren, Hakimin unguwar Dumurkul, mahaifar Buhari, Malam Nazir Ahmad, wanda kuma shi ne Sarkin-Fulani na Dumurkul, ya ce Buhari ya zauna da ubansu cikin aminci da mutuntawa duk da irin zamantakewar da yake da shi.

“Yakan ziyarci iyayenmu a nan Dumurkul, su ma a gidansa suke ziyarce shi, duk lokacin da ya isa Daura sai su je su yi masa maraba, su ma su yi bankwana da shi bayan ya zauna.

“Shekaru 12 kenan muna tare, tun bayan rasuwar mahaifinmu, duk abin da yake baiwa mahaifinmu ya kara mana shi, yanzu ya rasu, Allah ya jikansa da rahama.

“Yakan yi sallar Juma’a duk mako a nan, ya kasance mai kyauta, babu wani mahaluki da ya cika dari bisa dari, Allah ya gafarta masa, ya karbi ransa da rahama,” in ji shi.

Usman Salisu, wani mazaunin Dumurkul, ya ce har yanzu suna cikin bakin ciki tun da suka samu labarin rasuwar Buhari a ranar Lahadi.

Ya ce Buhari yana son ‘yan uwansa, yana matukar tausayawa kuma yana son ziyartar ‘yan’uwansa da ‘yar uwarsa da ta tsira.

“Ya kasance mai gaskiya kuma mai ba da shawara ga gaskiya da rikon amana, yana da ban dariya, hakika mun yi rashin babban mutum.

“Ina rokon jama’a da su gafarta masa kurakuransa, muna kuma rokon Allah ya gafarta masa ya shigar da shi Aljannar Firdausi.” ya ce.(NAN) (www.nannews.ng)

AAD/ZI/IS

=======

Edited by Ismail Abdulaziz

JAMB

Henry Oladele

Legas, Yuli 9, 2025 (NAN) Wani masani a fannin ilimi, Mista Sunday Fowowe, ya ce maki 150 da hukumar shirya jarabawar shiga jami’o’oi ta JAMB ta yanke matsayin karancin makin shiga jami’o’i a shekarar 2025/2026 na da fa’ida.

Masanin ilimin, wanda kuma shi ne shugaban kungiyar malaman makarantun reno da makarantun firamare a Najeriya, ya bayyana hakan a wata hira da kamfanin dillancin labarai na Najeriya NAN a ranar Talata.

Fowowe, duk da haka, ya ce alamar yankewar da ta gabatar na bada wani muhimmin ƙalubale waɗanda ke buƙatar yin la’akari da hankali.

NAN ta rahoto cewa JAMB a ranar Talata ta sanya 150 a matsayin mafi karancin maki don shiga jami’o’in Najeriya na shekarar 2025-2026.

An cimma matsayar ne a yayin taron kasa na shekarar 2025 kan shigar da dalibai, wanda aka gudanar a dakin taro na kasa da kasa na Bola Ahmed Tinubu da ke Abuja, tare da masu ruwa da tsaki daga manyan makarantu daban-daban.

Fowowe ya ce matakin ya kuma nuna gagarumin sauyi a fannin shigar da manyan makarantun Najeriya.

“A gefe guda, wannan matakin da aka yanke na iya ƙara yawan samun damar zuwa manyan makarantu, musamman ga ɗalibai daga yankunan da ba a yi musu kalubale ba ko kuma masu fama da matsalar tattalin arziki.

“Dalibai da yawa, waɗanda suka yi kasa da maki mafi girma na al’ada, na iya yanzu samun damar shiga jami’o’i, kwalejin fasaha, ko kwalejojin ilimi, ta haka, faɗaɗa ƙwararrun da masu ilimi,” in ji shi.

Ya ce manufar za ta kuma yi daidai da manyan manufofin kasa na kara yawan shigar matasa a manyan makarantu, magance rarrabuwar kawuna, da gina tsarin ilimi mai hade da juna.

“A yankunan karkara da marasa wadataccen albarkatu inda aka iyakance damar samun ingantaccen ilimin sakandare, wannan shawarar na iya zama matakin gyarawa, wanda zai ba wa ɗalibai dama mai kyau don ci gaba da karatunsu,” in ji shi.

Masanin ilimin, ya ce rage mafi ƙarancin maki kuma ya haifar da damuwa game da ingancin ilimi da shirye-shiryen cibiyoyi.

“Matsi kan jami’o’i da sauran manyan makarantu na kiyaye tsauraran matakan ilimi zai iya karuwa.

“Idan ba tare da tantancewar da ya dace ba, akwai hadarin da cibiyoyi za su iya mamayewa, wanda zai haifar da cunkoson ajujuwa, da tabarbarewar kayan aiki, da raguwar ingancin ilimin da ake bayarwa.

“Bugu da ƙari, masu suka suna jayayya cewa ƙaramin ma’auni na iya rage darajar cancanta, inda ake ba da ƙwazo da shiri.

“Yana iya ƙarfafa rashin jin daɗi a tsakanin masu neman takara, tabbatar da cewa an samu daidaito tsakanin samun dama da amincin ilimi yana da mahimmanci,” in ji shi.

Fowowe, ya ce tare da wannan ma’auni na baya-bayan nan, alhakin yanzu ya koma ga cibiyoyi guda ɗaya.

“Yayin da JAMB ta kayyade mafi karancin maki na kasa, jami’o’i da kwalejoji har yanzu suna da ‘yancin kafa nasu sharudda ta hanyar tantancewa ta Post-UTME.

“Sauran su ne tambayoyi ko gwaje-gwajen ƙwarewa; ƙididdiga na sassan, haɗin gwiwar ilimi ko shirye-shiryen tushe da sauransu.

“Wadannan kayan aikin, idan an aiwatar da su yadda ya kamata, za su iya taimakawa wajen tacewa da kuma shirya ɗalibai yadda ya kamata don buƙatun manyan makarantu, ba tare da la’akari da maki na farko na JAMB ba,” in ji shi.

Fowowe ya kara da cewa nasarar da manufar za ta samu zai dogara ne kan yadda aka aiwatar da shi, da sa ido, da kuma tallafa masa.

“Idan cibiyoyi suka himmatu wajen tabbatar da ingantaccen tsarin ilimi da samar da ingantattun ayyukan tallafawa dalibai, raguwar alamar za ta iya zama hanyar samar da ingantaccen ilimi da daidaito ba tare da sadaukar da inganci ba.

“Duk da haka, ba tare da ci gaba da sa ido ba da saka hannun jari a cikin abubuwan more rayuwa, malamai, da ayyukan ilimi, akwai haɗarin gaske cewa manufofin na iya haifar da gurɓataccen matakan ilimi da faɗaɗa gibin ayyuka.

“Hanyar daidaitacce, jagorancin bayanai, ra’ayoyin, da kuma tsare-tsaren, zai bada mahimmanci don tabbatar da cewa abubuwan da aka samu a cikin samun damar zuwa sakamako mai kyau na ilimi da zamantakewa,” in ji shi. (NAN)

HOB/EEI/YEN
=========

Esenvosa Izah/Mark Longyen ne ya gyara

Murabus

Daga Emmanuel Oloniruha

Abuja, 2 ga Yuli, 2025 (NAN) Tsohon shugaban majalisar dattawa, Sanata David Mark, ya yi murabus daga jam’iyyar PDP.

Kamfanin dillancin labarai na Najeriya (NAN) ya ruwaito cewa a ranar Talata ne aka nada Mark, daya daga cikin fitattun ‘yan adawa a kasar a matsayin shugaban rikon kwarya na jam’iyyar African Democratic Congress (ADC), dandalin da kawancen ‘yan adawa ya dauka.

NAN ta kuma ruwaito cewa tsohon gwamna Rauf Aregbesola na Osun shi ma ya zama sakataren rikon kwarya na ADC na kasa, a karkashin hadakar kungiyar adawa ta siyasa a Najeriya.

Wasikar murabus din Mark mai taken: “Sanarwar ficewa daga jam’iyyar Peoples Democratic Party (PDP)” mai kwanan wata 27 ga watan Yuli, ta aike da shugaban Ward 1, Otukpo a karamar hukumar Otukpo ta jihar Benue.

Ya danganta matakin ficewa daga jam’iyyar PDP da abubuwan da suka faru a baya-bayan nan wanda a cewarsa sun mayar da jam’iyyar tamkar inuwar tsohuwar jam’iyyar, wanda hakan ya sa jama’a su rika yi mata ba’a.

“Ina mika gaisuwa gare ku da ’ya’yan jam’iyyar PDP mai suna Otukpo Ward 1 da kuma gaba dayan jihar Binuwai da Nijeriya, na rubuta ne domin in sanar da ku a hukumance matakin da na dauka na ficewa daga jam’iyyar nan take.

“Za ku iya tuna cewa a cikin shekarun da suka gabata, na tsaya tsayin daka tare da sadaukar da kai ga manufofin jam’iyyar PDP.

“Ko a lokacin da kusan dukkan masu ruwa da tsaki suka fice daga jam’iyyar bayan rashin nasarar da muka samu a zaben shugaban kasa na 2015, na yi alkawarin ci gaba da zama na karshe.

“Na yi tsayin daka wajen sake gina jam’iyyar, sasantawa da kuma sake dawo da jam’iyyar, kokarin da ba tare da nuna rashin gaskiya ba, ya taimaka wajen dawo da jam’iyyar PDP ga kasa baki daya, kuma ta sake mayar da ita jam’iyyar zabi ga ‘yan Najeriya da dama.

“Duk da haka, abubuwan da suka faru a baya-bayan nan da ke da nasaba da rarrabuwar kawuna, dagewar rikicin shugabanci da kuma bambance-bambancen da ba za a iya sasantawa ba, sun mayar da jam’iyyar tamkar inuwar tsohuwarta, tare da yi mata ba’a ga jama’a,” inji shi.

Tsohon shugaban majalisar dattawan ya ce bayan tattaunawa mai zurfi da iyalansa da abokansa da abokansa na siyasa, ya yanke shawarar shiga kungiyar hadaka ta ‘yan adawa ta siyasa a Najeriya.

Wannan, a cewarsa, wani bangare ne na kokarin da ake yi na ceto kasar da kuma kare dimokuradiyyar da ta samu. (NAN) (www.nannews.ng)

OBE/WAS

Edited by ‘Wale Sadeeq