Category Uncategorized

Uncategorized

Hatsari: Uwargidan shugaban kasa ta jajanta wa Gwamna Bago, Mutanen jihar Nijar

Hatsari: Uwargidan shugaban kasa ta jajanta wa Gwamna Bago, Mutanen jihar Nijar

Tausayi
Daga Celine-Damilola Oyewole
Abuja, Satumba 9 2024 (NAN) Uwargidan shugaban kasa, Sen. Oluremi Tinubu, ta bayyana bakin cikinta kan asarar rayuka da dukiyoyi da aka yi sakamakon fashewar wata tankar mai da ta yi sanadin mutuwar mutane 37 a Nijar.

Uwargidan shugaban kasar a cikin wata sanarwa da ta fitar, ta jajanta wa Gwamna Umar Bago da al’ummar jihar Nijar.

“Ina mika sakon ta’aziyya ga Gwamna Bago, da al’ummar Nijar kan mummunan hasarar rayuka da dukiyoyi da aka yi a ranar Lahadi sakamakon fashewar tankar mai.

“Jimami da addu’a na suna tare da ku, musamman al’ummar yankin Agaie da ke karamar hukumar Arewa ta Tsakiya.

“Ina rokon Allah Madaukakin Sarki Ya baiwa iyalai da masoyan wadanda suka rasa rayukansu karfin gwiwa da juriyar rashi mai raɗaɗi.

“Allah ya saka musu da Aljannar Firdausi baki daya.

NAN ta ruwaito cewa hukumar kiyaye haddura ta kasa (FRSC) ta ce wani mummunan hatsarin mota da ya afku a KM 02, kauyen Koriagi, Agaei, hanyar Lapai-Bida, Niger.

Hatsarin ya faru ne sakamakon kaucewar motar wadda take aguje ya faru. 

Hatsarin wanda a karshe ya yi sanadin rasa yadda za a shawo kan lamarin, ya kuma kai ga wata mummunar zafi da ta faru da misalin karfe 04:40 na safiyar ranar Lahadi, inda manya maza 55 suka rutsa da su.

Rundunar ta ce fasinjoji 37 ne suka mutu yayin da aka ceto 18 da raunuka daban-daban.

Kamfanin Dillancin Labaran Najeriya NAN ya ruwaito cewa hatsarin ya hada da motoci hudu, da tankar DAF, manyan motocin DAF guda biyu da kuma wata mota kirar toyota.

Motar mai dauke da man fetur, ta taso ne daga Legas zuwa Kano, kuma an bayyana cewa tana tuki ne bisa ka’idar da doka ta tanada, lokacin da direban ya shawo kanta kuma ya fada kan babbar hanya.

Yanayin ya haifar da wata wuta da ta kona motar.

Yayin da tirelar ke ci da wuta, sai wata motar DAF da ke dauke da shanu da mutane, ita ma ta fada kan motar da ta kone.

Sauran motocin biyu, Toyota da wata motar DAF suma sun yi karo da gobarar.

Dukkan motocin da abin ya shafa sun kone gaba daya.(NAN)

OYE/SH

=====
Sadiya Hamza ta gyara

Uncategorized

Matainakin Shugaban Jami’a ya yi kira a habbaka karatu da harsunan kasa

Mataimakin Shugaban Jami’a ya yi kira a habbaka karatu da harsunan kasa

Ilimin karatu

By Millicent Ifeanyichukwu

Legas, Satumba 9, 2024 (NAN) Farfesa Clement Kolawole, Mataimakin Shugaban Jami’ar Trinity, Yaba, Legas, ya shawarci Gwamnatin Tarayya ta tsara manufofi tare da samar da kayan aiki don bunkasa ilimin karatu da harsunan kasa. 

Kolawole ya ba da shawarar ne a wata hira da ya yi da Kamfanin Dillancin Labaran Najeriya ranar Litinin a Legas.

Ya yi jawabi a taron tunawa da Ranar Karatu ta Duniya ta 2024 tare da taken: “Haɓaka Ilimin Harsuna da yawa: Karatu don Fahimtar Juna da Zaman Lafiya”.

Ranar 8 ga watan Satumba ne ake bikin Ranar Karatu ta Duniya a kowace shekara don inganta ilimin karatu a matsayin kayan aiki don ƙarfafa mutane da gina al’ummomi.

Mataimakin shugaban jami’ar ya ce matakin zai taimaka matuka wajen samun zaman lafiya da fahimtar juna a kasar tare da saukaka ci gaba.

“Ta yin haka, za mu iya inganta ilimin harsuna da yawa, karantarwa don fahimtar juna da zaman lafiya daidai da taken bana.

“Najeriya na da albarkar harsuna da dama na asali; duk da haka, ba a yi amfani da su wajen inganta ilimin karatu, musamman a tsakanin yara.

“Don haka yana da matukar muhimmanci Gwamnatin Tarayya ta karfafa ilimin karatu a cikin harsunan asali na kasa. 

“Idan aka tabbatar da hakan, zai yi nisa wajen saita matakan karatunsu na Turanci.

“Hakanan zai taimaka wa yaranmu su kasance masu aiki a fannin ilimin karatu wanda zai ba su damar shawo kan ƙalubalen duniya na wannan zamani. (NAN) (www.nannews.ng)

MIL/IGO

======

Ijeoma Popoola ta gyara

Uncategorized

Masu ruwa da tsaki a harkar ilimi sun yi kira da a hada kai don rage farashin makarantu masu zaman kansu

Masu ruwa da tsaki a harkar ilimi sun yi kira da a hada kai don rage farashin makarantu masu zaman kansu

Makarantu

Daga Oluwakemi Oladipo da Millicent Ifeanyichukwu

Legas, Satumba 8, 2024 (NAN) Wasu masu ruwa da tsaki a harkar ilimi sun yi kira da samun hadin kai da kuma tsare-tsare masu inganci don taimakawa wajen rage tsadar farashin makarantu masu zaman kansu sakamakon hauhawar farashin kayayyaki a kasa.

Sun yi wannan roko ne a wata tattaunawa daban-daban da suka yi da Kamfanin Dillancin Labaran Najeriya ranar Lahadi a Legas.

Mista Yomi Otubela, shugaban kungiyar masu makarantu masu zaman kansu ta kasa (NAPPS), ya ce manufofin gaggawa za su taimaka wajen bayar da tallafin kayan aikin koyarwa da rage haraji kan kayayyakin ilimi.

Ya kara da cewa manufofin za su samar da rangwame farashin da samar da lamuni ga membobin.

Otubela ya kuma yi kira da a hada kai don inganta hanyoyin samun fasaha da kuma tallafi mai yawa daga gwamnatoci zuwa makarantu masu zaman kansu.

“Mun yi imanin cewa tallafin daga gwamnatoci zuwa makarantu masu zaman kansu zai sanya tsarin makarantu masu zaman kansu a matsayin mai kyau don rage yara sama da miliyan 18 da ba sa zuwa makaranta a Najeriya.”

Ya yi nuni da cewa, makarantu da dama da ke karkashin kungiyar suna binciko tsare-tsare masu sassauci don yin aiki kafada da kafada da iyaye don ganin ba a bar wani yaro a baya ba saboda matsalar kudi.

Otubela ya yarda cewa lokaci ne mai wahala ga kowa, ciki har da masu makarantu masu zaman kansu.

Ya ce suna yin iya bakin kokarinsu wajen ganin an daidaita samar da ilimi mai inganci da kuma kula da yanayin tattalin arzikin da iyaye ke fuskanta.

“Har ila yau, muna fatan gwamnati za ta kara yawan kudade don shirye-shiryen horar da malamai da bayar da tallafin kudi ga makarantu don inganta ababen more rayuwa.

“Wannan haɗin gwiwar ba wai kawai za ta sauke nauyi a kan makarantu masu zaman kansu ba, har ma da tabbatar da cewa daliban Najeriya, ba tare da la’akari da asalinsu ba, sun sami ilimi mai daraja a duniya,” in ji Otubela.

Shima da yake jawabi, Mista Adeolu Ogunbanjo, mataimakin shugaban NAPTAN na kasa, ya roki gwamnatin tarayya da ta sake duba dokar man fetur.

Ya kuma bukaci gwamnati da ta sauya farashin man fetur da ya janyo matsalar kudi a kasar.

“Ya kamata gwamnati ta yi kokarin yin wasu sadaukarwa don baiwa jama’a damar sauke nauyin da ke kansu na unguwannin su.

“Ya kamata gwamnatoci su fahimci cewa dole ne makarantu su koma makaranta kuma yara su koma makarantu a kan lokaci, su yi duk mai yiwuwa don sauke nauyin da ke kan iyaye,” inji shi.

Wasu iyaye a Legas, wadanda su ma suka zanta da wakilan kamfanin dillancin labarai na NAN, sun bayyana damuwarsu game da tsadar kayan makaranta da kuma kudaden makaranta.

Daya daga cikin iyayen, Mista Segun Olayode, masanin kimiyar lafiya, ya ce dole ne a kara himma wajen biyan karin kudaden da aka kara wa ‘ya’yansa kudin makaranta.

Wata mahaifiya, Misis Tolani Odofin, ma’aikaciyar gwamnati, ta ce ba za ta iya biyan kudin da aka kara mata ba, kuma za ta saka ‘ya’yanta a wata makaranta.

“Hukumar makarantar ta aiko mana da sanarwa a lokacin hutun inda ta danganta dalilin da yanayin tattalin arziki.

“Ni da mijina mun yanke shawarar shigar da su wata makaranta saboda ba za mu iya biyan sabon kudin ba, daga naira 65,500 kowanne zuwa naira 95,500, hatta farashin ma’aikatan gidan ya tashi,” inji ta.

Wata ‘yar kasuwa mai suna Benedicta Uduak, ta koka kan yadda tsadar rayuwa ta shafi kowane fanni na rayuwa, kuma ciyarwar ta yi wahala.(NAN) (www.nannews.ng).

OKG/MIL/AMM

=========

Abiemwense Moru ne ya gyara

Uncategorized

Tinubu na kokari, ya amshi mulki cikin kalubalen tattalin arziki – – Tafawa-Balewa

Tinubu na kokari, ya amshi mulki cikin kalubalen tattalin arziki – – Tafawa-Balewa

Tinubu

Daga Adeyemi Adeleye
Lagos, Sept.1, 2024 (NAN) Dr Abdul-Jhalil Tafawa Balewa, tsohon dan takarar shugaban kasa a jam’iyyar PDP, ya bukaci ‘yan Najeriya da su yi hakuri da shugaban kasa Bola Tinubu, yana mai cewa ya amshi mulki cikin mawuyacin tattalin arziki, amma yana kokari matuka don daidaita abubuwa.

Tafawa-Balewa ya bayyana hakan ne a wata hira da ya yi da Kamfanin Dillancin Labaran Najeriya ranar Lahadi a Legas.

A cewarsa, idan al’umma na cikin matsala ga kasa mai kalubale to hanyar farfadowa yana da matukar wahala.

Sai dai ya ce akwai bukatar shugaban kasar ya kara kaimi wajen sake dawo da kasar nan da kuma magance dimbin kalubalen da take fuskanta.

Tafawa-Balewa ya bukaci Tinubu da ya rage kudin gudanar da mulki domin yantar da albarkatun kasa don ci gaba da matakan gyara al’amura.

Dan siyasar ya kuma bukaci Tinubu da ya karfafa majalisarsa da kwararrun masana da za su taimaka wajen aiwatar da manufofinsa na ci gaban Najeriya.

“Shi (Shugaban kasa) na bukatar ya iya tafiya tare da zamani da sanya mutanen da suka fice ko kuma suka koyi sabbin fasahohi don su iya tafiyar da ma’aikatu daban-daban.

“Ina ganin muna da ma’aikatu da yawa, kusan 48, wadanda ya kamata a rage su saboda ana amfani da makudan kudade wajen tafiyar da wadannan ma’aikatun.

“Muna bukatar mu iya rage yawan ministocin,” in ji shi.

Tafawa-Balewa ya bukaci shugaban kasar da ya kara himma wajen samar da tsaro domin kawo karshen garkuwa da mutane, tada kayar baya da sauran barazanoni da ke faruwa a kasa.

“Dole ne mu inganta harkar tsaro ta yadda manomanmu za su je gonaki. Za mu sami issashen damar samar da abinci.

“Idan ba tare da tsaro ba, ba za mu iya inganta samar da abinci a yanzu ba. Muna kuma da fasaha don adanawa da rarraba abinci.

“Mun yi rubuce-rubuce sau da yawa game da amfani da kayan aikin fasahar radiation gamma don samun damar inganta adana abinci da rarrabawa amma babu wanda ke son saurare.

“Muna da daya daga cikin mafi girma na gamma radiation a duniya kuma shakka mafi girma a Afirka.

“Ba mu amfani da shi,” in ji Tafawa-Balewa, wani Mashawarci Masanin Kimiyyar Nukiliya, wanda ya ƙware wajen adana abinci. (NAN) (www.nannews.ng)
AYO/BHB

Buhari Bolaji ne ya gyara

Uncategorized

Jihar Bauchi za ta dasa itatuwa tsawon mita 1 don kare kwararowar hamada

Jihar Bauchi za ta dasa itatuwa tsawon mita 1 don kare kwararowar hamada

Bishiyoyi

By Ahmed Kaigama

Bauchi, Satumba 7, 2024 (NAN) A ranar Asabar ne gwamnatin jihar Bauchi ta kaddamar da shirin dashen itatuwa miliyan daya, domin shawo kan matsalar kwararowar hamada da kuma samar da ingantacen muhalli a jihar.

Gwamna Bala Mohammed ya bayyana haka a Bauchi a wajen kaddamar da yakin dashen itatuwa na shekarar 2024 mai taken: ‘Mutum daya – Bishiya daya’.

Gwamnan wanda mataimakinsa Auwal Jatau ya wakilta, ya ce dashen itatuwa za su rage tasirin sauyin yanayi ga muhalli da walwalar jama’a.

“Wannan kira ne ga ‘yan kasa, al’ummomi, makarantu da kungiyoyi don daukar nauyin shirin muhalli,” in ji shi, ya kara da cewa dashen bishiyoyi na da matukar muhimmanci don rage sauyin yanayi, samar da inuwa da tallafawa rayayyun halittu.

Mohammed ya ce gwamnatinsa ta raba dashen itatuwa ga al’ummomi, makarantu, da kungiyoyi domin hada kai a wannan atisayen.

“Gwamnatina ta nuna aniyar tabbatar da dorewar muhalli, kuma yakin neman zabe na mutum daya, itace muhimmin mataki ne na cimma manufofin muhalli na jihar,” in ji shi.

Don haka ya umarci jama’a da su tabbatar da kula da itatuwa yadda ya kamata domin ganin an samu nasarar aiwatar da shirin.

Mista Danlami Kawule, kwamishinan gidaje da muhalli, ya bukaci jama’a da masu ruwa da tsaki a fannin muhalli da su rungumi dashen itatuwa domin bayar da gudunmuwarsu wajen samar da yanayi mai kyau.

A cewarsa, gangamin na nufin inganta ci gaba mai dorewa, ci gaba, da kare muhalli. (NAN) ( www.nannews.ng )

MAK/OCU/ RSA

==============

Edited by Obinna Unaeze/Rabiu Sani-Ali

Uncategorized

Hukumar shige da fice ta kasa ta ja hankalin al’umma kan hadarin safarar mutane

Hukumar shige da fice ta kasa ta ja hankalin al’umma kan hadarin safarar mutane

Janhankali

By Raji Rasak

Seme (Jihar Legas), Satumba 7, 2024 (NAN) Hukumar shige da fice ta Najeriya yankin Semé tare da haɗin gwiwar gidauniyar Hearts and Hands Humanitarian Foundation (3HF) a ranar Asabar ta wayar da kan al’ummomin Seme kan hadarin safarar mutane.

Kamfanin Dillancin Labaran Najeriya NAN ya ruwaito cewa ma’aikatan hukumar NIS da ‘yan kungiyoyin sun yi tattakin tituna don wayar da kan jama’a kan fafutukar yaki da safarar bakin haure.

NAN ta ruwaito cewa tattakin wayar da kan yasa mutanen sun kai har kan yakar kasa zuwa wasu al’ummomi a Semé, inda suka yi wasa da raye-raye. 

Da yake jawabi ga mazauna yankin, Kwanturola na yankin Seme, Kwanturola Abdullahi Adamu, ya bukaci mazauna yankin da su tabbatar sun mallaki takardunsu na gaskiya kafin tafiya.

“ Manufar wayar da kan jama’ar ita ce a daina safarar mutane. Ana fataucin mutane da yawa ta cikin ƙasashenmu.

“Don haka ne muke son sanar da ku a yau, musamman fataucin yara da aikin yara.

“Dokar kwadago ta Najeriya ta haramta wasu ayyuka da yaro zai yi; yaro yana da wasu hakkoki.

“Muna gaya muku, ku ce a’a ga fataucin mutane; a ce a’a fataucin yara,” inji shi.

Mista John Kedang, Manaja mai ba da shawara na 3HF, ya ce gidauniyar ta kasance a Seme don wayar da kan jama’a game da fataucin yara da kuma cin zarafi.

“Tsarin fatauci da cin zarafi manyan gobe batutuwa ne da suka shafi duniya.

“Seme, musamman, al’umma ce mai hanyar wucewa, wanda ke nufin mutanen Legas da Jamhuriyar Benin suna wucewa ta cikinta.

“Al’ummomin masu wucewa suna da rauni ga wannan yanayin. Shi ya sa muka zo nan domin wayar da kan su kan hadarin da ke tattare da cin zarafin yara,” inji shi.

Kedang ya bukaci iyaye da masu kula da su da su daina fataucin yara da cin zarafin yara, yana mai cewa hakan zai haifar da mummunan tasiri a kan Yaron da abun ya shafa. 

Miss Favour Udeh, jami’ar sadarwa ta 3HF, ta bayyana talauci a matsayin babban abin da ke haddasa lalata da fataucin yara.

“Yawancin iyaye da yara ana yaudarar su da kuma yi musu karya.

“Wasu daga cikin masu fataucin sun zo kauyen suna yi wa iyaye karya cewa za su dauki ‘ya’yansu su horar da su makaranta saboda talauci.

“Muna hada kai da ma’aikatan Seme don wayar da kan mutane kan aikin yara da kuma cin zarafi,” in ji ta.

DCI Olu Ogar, Manajan Ma’aikata na Kwamandan Semé, ya ce wannan tattakin na wayar da kan jama’a ne domin wayar da kan jama’a kan dalilan da suka sa aka samu karin farashin fasfo din a Najeriya.

Ogar ya ce: “Fasfo din ya karu visa ga inganci, don haka dole ne gwamnatin tarayya ta kara kudi a fasfo din.

“A da, idan aka nemi fasfo yana daukar lokaci mai tsawo kafin ka samu, amma yanzu ana samu cikin mako guda.

“Gwamnati ta kuma samar da karin wurare don samun fasfo din Najeriya,” in ji shi. (NAN) (www.nannews.ng)

ROR/CEO/COF

==============

Chidi Opara/Christiana Fadare ne ya gyara

Uncategorized

Ngelale, mai magana da yawun Tinubu, ya yi murabus, saboda kula da lafiya

Ngelale, mai magana da yawun Tinubu, ya yi murabus, saboda kula da lafiya

Murabus

By Salif Atojoko

Abuja, Satumba 7, 2024 (NAN) Mista Ajuri Ngelale a ranar Juma’a ya yi murabus daga mukaminsa na mai ba shugaban kasa shawara na musamman kan harkokin yada labarai da wayar da kan jama’a, kuma wakilin shugaban kasa na musamman kan ayyukan yanayi kuma shugaban kwamitin gudanarwa na shugaban kasa kan Project Evergreen.

Ngelale, a wata sanarwa da ya raba wa manema labarai na fadar shugaban kasa, ya ce ya mika wa shugaban ma’aikatan fadar shugaban kasa takardar da ke nuni da cewa zai tafi hutun na musassaman. 

Ya ce hakan na da nufin ba shi damar tunkarar al’amarin kiwon lafiya da suka shafi iyalansa a halin yanzu.

Ya ce ya dauki matakin ne bayan tattaunawa da danginsa a cikin kwanaki da suka gabata, “kamar yadda yanayin rashin lafiya ya tabarbare a gida.

“Ina fatan komawa hidima ta cikakken lokaci a lokacin da war aka ta samu. 

“Ina neman sirri da ni da iyalina cikin girmamawa a wannan lokacin.” (NAN) (www.nannews.ng)

SA/VIV

====

Vivian Ihechu ne ya gyara

Uncategorized

Ba mu hana dalibai ‘yan kasa da shekara 18 rubuta WASSCE, NECO ba – Minista

Ba mu hana dalibai ‘yan kasa da shekara 18 rubuta WASSCE, NECO ba – Minista

Dalibai

By Funmilayo Adeyemi

Abuja, Satumba 6, 2024 (NAN) Ma’aikatar Ilimi ta Tarayya ta bayyana cewa ma’aikatar ba ta hana daliban da ba su kai shekaru 18 da haihuwa rubuta jarrabawar kammala sakandare ta Afirka ta Yamma (WASSCE) da Hukumar Shirya Jarabawa ta Kasa (WASSCE) ba. NECO) jarrabawa.

Karamin Ministan Ilimi, Dakta Yusuf Sununu, ne ya bayyana hakan a Abuja ranar Juma’a yayin da yake gabatar da tambayoyi daga ‘yan jarida a wani taron tunawa da ranar karatu ta duniya ta 2024 (ILD).

Sununu ya ce rashin fahimtar da jama’a suka yi da kuma fahimtar da Ministan Ilimi Farfesa Tahir Mamman ya yi abu ne mai matukar takaici.

Ya ce a zahiri ministan yana magana ne kan shekaru 18 na shiga manyan makarantu kamar yadda aka yi a tsarin ilimi na 6: 3: 3: 4.

“ Mun amince da cewa za mu dauke shi a matsayin wani aiki na ci gaba. Majalisar kasa tana aiki.

“Abin mamaki ne a ce wata jami’a a kasar nan ta ba yara ‘yan shekara 10, 11 da 12 shiga. Wannan ba daidai ba ne.

“Ba muna cewa babu hakan ba, mun san za mu iya samun hazikan dalibai wadanda suke da hazaka na manya ko da suna shekara 6 da 7, amma wadannan kadan ne.

“Dole ne a samar da ka’ida, kuma ma’aikatar tana duban samar da wata ka’ida ta yadda za a gano yaro mai hazaka, don kada iyaye su ce muna hana ‘ya’yansu dama.

“Babu wanda ya ce babu yaron da zai rubuta WAEC, NECO ko wani jarrabawa sai dai yana da shekaru 18. Wannan kuskure ne da kuma rashin bayyana abin da muka fada,” in ji shi.

Da yake jawabi a bikin ranar karatu ta duniya, Sununu ya jaddada muhimmiyar rawar da ilimin karatu ke takawa wajen samar da fahimtar juna, zaman lafiya da ci gaban zamantakewa da tattalin arziki.

Ya kuma jaddada kudirin Gwamnatin Tarayya na magance kalubalen karatu ta hanyar taswirar fatan sabunta ilimi (2024-2027).

Ya bayyana ilimin matasa da manya a matsayin muhimman abubuwan da suka shafi ilimi, yayin da ya jaddada muhimmancin amfani da harsunan uwa na dalibai a matsayin hanyar koyarwa.

Ya kara da cewa “Dole ne mu mai da hankali kan rawar da harshen farko na dalibi ke takawa wajen zama mai karatu, wanda zai samar da fahimtar juna da zaman lafiya,” in ji shi.

Ya kuma jaddada bukatar samar da kwararrun malamai wadanda ya kamata a basu kayan aikin koyarwa a cikin harsunan gida, da kuma samar da kayan karatu na bibiya a cikin wadannan harsuna.

A nasa bangaren, babban sakataren hukumar kula da ilimin manya na kasa (NMEC), Farfesa Simon Akpama, ya jaddada kudirin hukumar na shigar da ilimin harsuna da yawa cikin shirye-shiryen karatun makarantu.

“A cikin duniyar yau ya na cikin abunda ke daɗa haɗin kai, ilimin harsuna da habbakar zamani, saboda haka za a kara kayan aiki na haɓaka zaman lafiya da mutunta al’adu,” in ji shi.

A halin da ake ciki, wakilin UNESCO a kasar, Mista Diallo Abdourahamane, ya sake bayyana cewa karatu ya kasance wani muhimmin hakkin dan Adam, don haka akwai bukatar samar da al’umma mai adalci da zaman lafiya mai dorewa.

Kamfanin Dillancin Labaran Najeriya NAN ya ruwaito cewar taron ILD da ake yi duk shekara a ranar 8 ga Satumba, an yi shi ne don nuna mahimmancin karatu ga daidaikun mutane, al’ummomi da kuma al’ummomi.

Taken bikin na bana shi ne “Samar da Ilimin Harsuna da yawa: Karatu don Fahimtar Juna da Zaman Lafiya.” (NAN) (www.nannews.ng)

FAK/EMAF
=========
Emmanuel Afonne ne ya gyara shi

Uncategorized

Shettima ya ba da shawarar hada karfi da karfe don kawo karshen talauci, samar da ingantaciyar rayuwa a Najeriya

Ƙungiya

Daga Salisu Sani-Idris

Abuja, 4 ga Satumba, 2024 (NAN) Mataimakin shugaban kasa Kashim Shettima ya yi kira da a hada karfi da karfe tsakanin manyan masu ruwa da tsaki a harkokin mulki domin fitar da ‘yan Najeriya daga kangin talauci da kuma inganta rayuwar mutanen kasa baki daya.

Shettima ya bayyana haka ne a ranar Laraba yayin taron majalisar tattalin arziki ta kasa karo na 144 da aka gudanar a fadar shugaban kasa da ke Abuja.

Ya kuma jaddada bukatar masu hannu da shuni su hada kai don samar da yanayi da kowane dan Najeriya zai samu damar ci gaba.

Shettima, ya yarda cewa ‘yan Najeriya na bukatar a gaggauta daukar matakai masu tasiri, wadanda shugaba Bola Tinubu ya ayyana ta hanyar aiwatar da hanyoyin da za a bi wajen magance matsalar.

“Kokarin da muka yi na kawar da yaki da talauci da inganta rayuwa ga daukacin ‘yan Najeriya ba zai taba yiwuwa ba idan ba mu daidaita da juna ba.

“Dole ne mu himmatu wajen samar da yanayin da kowane dan Najeriya zai samu damar ci gaba.

“Wannan ya haɗa da ba kawai magance buƙatun gaggawa ba har ma da gina tsare-tsare masu dorewa waɗanda ke ba ‘yan ƙasa damar dogaro da kai da wadata.”

Ya yaba da kokarin abokan hadin gwiwa, musamman ma shugaban gidauniyar Bill & Melinda Gates, Mista Bill Gates.

Ya kuma yabawa Shugaban Rukunin Kamfanonin Dangote, Alhaji Aliko Dangote, wadanda suka halarci taron NEC.

Ya bayyana Dangote da Gates a matsayin wasu fitattun mutane guda biyu wadanda sadaukarwarsu ga ci gaban Najeriya ba ya misaltuwa.

Ya ce su biyun sun zuba jari mai yawa a cikin walwalar ‘yan Najeriya, wadanda suka shafi muhimman fannoni kamar kiwon lafiya, abinci mai gina jiki, noma, da ilimi.

” Taimakonsu ba da yanayi mai kyau dama jajircewarsu ne a ke ci gaba da inganta makomar kasarmu.

“Ba za mu tsira ba bisa ga dogaro daga matakan tafiyarmu kawai a matsayinmu na al’umma ba, ko ta hanyar ayyukan gwamnati kaɗai ba, amma mun yi hadaka ne saboda mun kasance abokan tarayya a cikin neman cigaba dare da rana.

“Don haka ina amfani da wannan dama in sake mika godiyar al’ummar kasarmu ga bakinmu, wadanda tausayawarsu ke haskakawa a duk lokacin da ake bukata.

“Musamman Mista Gates ya kasance aminin Najeriya, yana bayar da gudunmawa sosai wajen bunkasar tattalin arzikin kasarmu baki daya da kuma jin dadin jama’armu cikin tsanani da kwanciyar hankali.

” A baya-bayan nan gidauniyar Bill & Melinda Gates ta amince da wani gagarumin saka hannun jari—The Nigeria Cassava Investment Accelerator (NCIA).

“Wannan shiri, wanda ofishina ya jagoranta kuma Makarantar Kasuwancin Legas ta dauki nauyin shirya shi tare da haɗin gwiwar kungiyar masu ba da shawara ta Boston, ya shirya don kawo sauyi ga masana’antar rogo, muhimmin ginshiƙi na tattalin arzikinmu da wadatar abinci.”

Shettima ya bayyana kananan hukumomin tarayya a matsayin masu ruwa da tsaki wajen sake fayyace makomar Najeriya.

” Mun taru a nan ne saboda babu daya daga cikinmu da zai iya cika burin tabbatar da rayuwar al’ummarmu a ware.

“Ko ta hanyar faɗaɗa damar samun ingantaccen ilimi, inganta kiwon lafiya, ko ba da horo na ƙwarewa da guraben aiki, a bayyane yake cewa kowannenmu yana da ikon yin tasiri akan manufofi da yanke shawara a matakai daban-daban.

“Nasarar da muka samu ta dogara ne kan fahimtar barazana wadda ke tattare da zamantakewa da tattalin arziki da ta jawo mana kasa a cikin burin ci gaba, kuma mafi mahimmanci a kan ƙudirinmu na tafiya da baki daya.”

Shettima ya bayyana jin dadinsa da kokarin da gyare-gyaren da gwamnonin jihohi suka yi na bunkasa noma.

“Sai dai, bai kamata mu yi watsi da yanayin abinci mai gina jiki a cikin al’ummarmu ba, wanda ya haifar da matsalar tsangwama da sauran matsalolin kiwon lafiya.

” Wannan rikici ne da ke bukatar kulawar mu tare da daukar mataki daya. Makomar wannan al’umma ta dogara ne kan lafiya da jin dadin ‘ya’yanmu,” ya kara da cewa.

A nasa bangaren, Mista Gates ya sake nanata fa’idarsa kan gagarumin damar da ‘yan Najeriya ke da shi, inda ya ce “Shugabannin tattalin arzikin Najeriya sun yi wasu abubuwa masu wahala, amma wadanda suka dace, kamar hada kan farashin canji.

“Babban cikas na gaba shine haɓaka kudaden shiga. Na fahimci wannan yanki ne na siyasa da ‘yan Najeriya ke kokawa. Kudin shiga ya ragu.

” Farashi kaya sun yi tashin gwauron zabi. Kuma kamar sauran kasashe da dama, mutane suna zanga-zanga.”

Ya bayyana shirin sabunta shirin kawo cigaba na Tinubu a matsayin mai yakkyawan buri.

Gate, ya ce shugaban na Najeriya ya tattara majalisar ministocinsa don tunkarar kalubalen, inda ya kara da cewa “tare da karancin albarkatu, sanya kudaden da za a yi amfani da su yadda ya kamata shine mabuɗin”.

Kamfanin Dillancin Labarai na Najeriya, NAN, ya ruwaito cewa Akanta Janar na Tarayya ya baiwa majalisar karin haske game da kudin da ake kashewa na danyen mai.

A cewarsa, asusun a halin yanzu yana kan dala 473,754.57, asusun albarkatun kasa yana da ma’auni na N3,451,078,538.57, sannan kuma asusun ajiyar kudi yana da N33,875,398,389.75. (NAN)

SSI/IS

=====

Edited by Ismail Abdulaziz

Uncategorized

Matatar Dangote wani muhimmin mataki ne na samun ‘yancin makamashi a Najeriya – NUPENG

Matatar Dangote wani muhimmin mataki ne na samun ‘yancin  makamashi a Najeriya – NUPENG

Matatar mai

By Joan Nwagwu

Abuja, 4 ga Satumba, 2024 (NAN) Shugaban kungiyar ma’aikatan man fetur da iskar gas ta Najeriya NUPENG, ta ce fara gudanar da ayyukan matatar man Dangote wani gagarumin ci gaba ne na samun ‘yancin makamashi a Najeriya da bunkasar tattalin arzikin kasar.

Mista Labi Olawale, Babban Sakatare na NUPENG, ya bayyana haka a cikin wata wasikar taya murna ga Aliko Dangote Shugaban kuma Babban Jami’in Kamfanin Dangote, ranar Laraba a Abuja.

Kamfanin Dillancin Labarai na Najeriya (NAN) ya tuna cewa Kamfanin matatar mai ta Dangote ta fara samar da nau’in mai na motoci da a ke Kira Premium (PMS) a ranar 1 ga Satumba.

Olawale ya yabawa shugaban kasa Bola Tinubu da Dangote bisa gagarumin tarihi da fara gudanar da samar da fetur a kasar nan.

A cewarsa, an dade ana jiran wannan rana kuma ana jiran ta tare da addu’o’i daga ‘yan Najeriya da daukacin mutanen nahiyar Afirka baki daya.

“Muna alfahari da kai Alhaji Aliko Dangote, kai mutum ne mai jajircewa da juriya. Kai da mutanen ka kunyi abun yabawa.

“Wannan gagarumin nasarar da aka samu a matatar mai daya tilo a duniya, shaida ce ga jajircewarku, kirkire-kirkire, da kuma kwazonku a fannin makamashi.

“Mun fahimci gagarumin yunƙuri da sadaukarwa da juka yi wajen tabbatar
da wannan hangen nesa.

“Nasarar samar da man fetur a wannan zamani ya nuna wani gagarumin ci gaba ga matatar Dangote, kuma yana wakiltar wani gagarumin ci gaba na samun ‘yancin makamashi da ci gaban tattalin arzikin Najeriya,” in ji shi.

Babban sakataren ya yabawa shugaban kasa Bola Tinubu da Dangote kan yadda aka fara samar da man fetur mai cike da tarihi da tarihi.

Ya ce irin jagoranci da hangen nesa da Dangote ya yi da kuma neman nagarta shi ne ya taimaka wajen ganin an samu wannan nasara.

“Gudunmawar da kuka bayar ga bunkasuwar masana’antu da ci gaban tattalin arzikin Afirka abin a yaba ne kwarai da gaske, kuma muna alfahari da ganin irin tasirin da ayyukanku ke da shi ga al’ummarmu.

“A matsayin kungiyar da ta sadaukar da kai don jin dadi da ci gaban ma’aikata a masana’antar man fetur da iskar gas, NUPENG na jin dadin irin damar da wannan ci gaban zai kawo .

“Wannan ya shafi samar da aikin yi ga ‘yan Najeriya, ci gaban tattalin arziki da ci gaban kasarmu,” in ji shi.

Ya ce kungiyar za ta ci gaba da hada kai da kamfanin matatar man fetur na Dangote domin tabbatar da ci gaba da dorewar masana’antar mai da iskar gas. (NAN)(www.nannews.ng)
JAN/KAE

====

Edited by Kadiri Abdulrahman