Gwamnatin Sakkwato to daidaita harkokin kiwon lafiya don inganta lafiyar uwaye da yara

Gwamnatin Sakkwato to daidaita harkokin kiwon lafiya don inganta lafiyar uwaye da yara

Haihuwa

Daga Habibu Harisu

Sokoto, Afrilu, 12, 2025 (NAN) Gwamnatin Jihar Sakkwato ta daidaita ayyukan masu ba da taimako a kan rigakafi, tsarin iyali, kiwon lafiyar haihuwa, da sauran ayyukan kiwon lafiya don ƙarfafa iyaye mata a fadin jihar.

Babban Sakatariyar Hukumar Kula da Lafiya a matakin farko ta Jihar Sakkwato (SSHCDA), Dakta Larai Tambuwal, ce ta bayyana hakan a wata tattaunawa da ta yi da Kamfanin Dillancin Labaran Najeriya ranar Asabar a Sakkwato.

Tambuwal ya yabawa masu ruwa da tsaki bisa nasarorin da suka samu, inda ya jaddada cewa Gwamna Ahmad Aliyu ya fitar da naira miliyan 30 domin kafa asusun kayyade iyali da kuma layin kasafin kudi.

Ta ce asusun na daya daga cikin kudirin gwamnati na dorewar samar da kayyakin kayyade iyali da ayyuka a jihar.

A cewarta, kokarin ya kunshi lafiyar mata masu juna biyu da kuma tallafawa shirin nan na Tsarin Iyali, da kuma samar da ababen more rayuwa, tare da sanin kalubalen zamantakewa, tattalin arziki da ci gaban da jihar ke fuskanta.

Ta kuma bayyana cewa gwamnatin jihar ta kuma samar da wani rukunin fasaha na tsarin iyali wanda zai ci gaba da jagorantar hadin kan masu ruwa da tsaki.

Tambuwal ya ce, “Wannan wani muhimmin mataki ne na ci gaba da tsare-tsare na tsarin iyali bayan da aka yi hadin gwiwa tare da kaddamar da ka’idojin kasa da kasa don siyan kayyakin kayyakin iyali da Jihohi ke bayarwa a bara,” in ji Tambuwal.

Sakatariyar zartaswar ta yi nuni da cewa, hakan zai ba da damar kiwon lafiya da ci gaban alfanun tsarin iyali su kasance a matakin jiha.

Ta bayyana cewa zuba jarin zai tabbatar da ci gaba da samun magungunan hana haihuwa, wanda zai baiwa mutane da iyalai damar yin zabin da ya dace game da lafiyarsu ta haihuwa.

Ta kara da cewa, “Wannan muhimmin ci gaba ya yi daidai da kokarin da ake yi na karfafa tsarin samar da kayayyaki, inganta ayyukan wayar da kan jama’a, da inganta sakamakon kiwon lafiya a fadin jihar.”

Ta yaba wa The Challenge Initiative (TCI) don gagarumin goyon bayanta na bikin Safe Motherhood Day 2025 mai taken, “Mafarin Lafiya, Fatan Makomai.”

Ta ce TCI tana goyon bayan ‘yan Najeriya wajen bikin amma mai karfi juyin juya hali na kare rayukan iyaye mata da yara da kuma tabbatar da samun damar yin amfani da tsarin tsarin iyali (FP) da ayyukan tazarar haihuwa a fadin kasar.

“Wannan kokarin hadin gwiwa ya kafa hanyar samar da ingantaccen tsarin tsarin iyali a jihar Sokoto, da nufin yin tasiri ga lafiya da jin dadin mazaunanta,” in ji ta.

Ta godewa duk masu ruwa da tsaki da suke aiki tukuru don ciyar da harkokin kiwon lafiya masu inganci a jihar Sokoto gaba, inda ta bukace su da su ci gaba da wannan kokari na kawo sauyi a cikin al’umma.

Kamfanin Dillancin Labaran Najeriya NAN ya ruwaito cewa TCI ta kaddamar a shekarar 2017 don sauya nasarorin da NURHI ta samu zuwa wani dandali da ke baiwa gwamnatocin jihohi damar mallakar hannun jari.

Yunkurin ya himmatu don haɓaka ƙwararrun matakai da kuma haifar da tasiri a cikin ƙarin jihohi, wanda ya faɗaɗa har ya haɗa da birane da yankunan karkara waɗanda ba a kula da su ba.

A cewar wata sanarwa da Dr Taiwo Johnson, Jagoran Kungiyar Kasa, TCI Nigeria, ta tabbatar da cewa tana sanya kananan hukumomi a kan kujerar direba don ci gaba da inganta hanyoyin kiwon lafiyar haihuwa.

Johnson ya kara da cewa, tare da hadin gwiwar gwamnatocin jihohi, TCI na samar da zaman lafiya ga uwa, iyalai da koshin lafiya, da kuma samun haske a nan gaba.

Johnson ya ce: ” Lafiyar uwa tana farawa ne kafin natsuwa ta farko; tana farawa ne da zaɓin da aka sani, samun damar yin amfani da tsarin iyali akan lokaci, da kuma al’ummar da ke tallafa wa mata a kowane mataki na tafiyar haifuwa,” in ji Johnson. (NAN) (www.nannews.ng)

HMH/AMM

 

=======

 

Abiemwense Moru ne ya gyara

 

 

 

Mutum 5 sun gurfanar a kotu kan zargin satar shanun N5.6m

Mutum 5 sun gurfanar a kotu kan zargin satar shanun N5.6m

Sata

By Joy Akinsanya

Abeokuta, Afrilu, 11, 2025 (NAN) An gurfanar da wasu mutane biyar da a ke zargi da satar shanu da kudinsu ya kai Naira miliyan biyar da dubu dari shida  ranar Juma’a a gaban kotun majistare ta Abeokuta, da ke zaune a Isabo.

Wadanda ake tuhumar: Usman Mohammed, 29, Musa Oseni, 37, Adesina Ogunwale, 60, Toyin Alayande, 42, Tobi Mudasiru, 42, wadanda ba su da wani takamaiman adireshin suna fuskantar tuhume-tuhume takwas da suka hada da hada baki, sata da karbar shanun sata.

Kamfanin Dillancin Labaran Najeriya ya bayar da rahoton cewa, wadanda ake tuhumar sun ki amsa dukkan tuhume-tuhumen da ake yi masu.

A cewar mai gabatar da kara, Insp. Kehinde Fawunmi, wadanda ake tuhumar sun aikata laifin ne a wani lokaci a watan Oktoban 2024, a unguwar Ile-Ise Awo a Abeokuta da tsakar dare.

Fawunmi ya ce wadanda ake tuhumar sun hada baki ne a tsakaninsu domin sace shanu hudu na Isiaka Mumuni, Adamu Mohammed da Mohammed Sanni.

A cewar mai gabatar da kara, Usman, Oseni da Alayande sun hada baki a tsakaninsu domin sace shanu biyu da darajarsu ta kai Naira miliyan 1.8 mallakin Mumuni.

“Sun kuma sace wasu shanu biyu da kudinsu ya kai Naira miliyan biyu da dubu dari uku mallakin Mohammed da kuma saniya daya mai darajar Naira miliyan daya da rabi mallakar Sanni.

“Masu korafin sun lura da shanunsu na bacewa a hankali a duk lokacin da suka isa matsugunin su.

“Daya daga cikin dan’uwan wanda ya shigar da karar ya kama Usman da Oseni a lokacin da suke kokarin kwance igiyar saniya domin su sace ta, wanda ya kai ga kama wadanda ake kara na daya da na biyu,” in ji mai gabatar da kara.

Fawunmi ya ci gaba da cewa, binciken da aka gudanar ya kai ga kama Ogunwale da Mudasiru, dukkansu mahauta, wadanda suke karbar shanun da aka sace daga Alayande.

Lauyan mai gabatar da kara ya bayyana cewa direban mai suna Alayande ne ya kai shanun da aka sace ga mahauta da sauran masu sha’awar saye.

Fawunmi ya ce laifukan sun ci karo da sashe na 516, 383 da 390 (3) (4a) (4g) (9) na dokokin jihar Ogun na shekarar 2006.

Alkalin kotun, Mrs Olubanke Odumosu-Akeba, ta bayar da belin Usman, Oseni da Alayande a kan kudi Naira miliyan daya kowannen su tare da mutum biyu da za su tsaya masa.

Ta kuma bayar da belin Ogunwale da Mudasiru a kan kudi Naira 500,000 kowannen su tare da masu tsaya masa guda biyu kowanne a daidai adadin.

Sai dai alkalin kotun ya bayar da umarnin a tsare Usman, Oseni da Alayande a gidan gyaran hali na Ibara har sai an kammala belinsu.

Odumosu-Akeba ya dage ci gaba da sauraren karar har sai ranar 8 ga watan Mayu.(NAN)

IOJ/AOS

==========

Bayo Sekoni ne ya gyara shi

‘Yan sanda sun gurfanar da dan shekara 50 bisa zargin kiwo ba bisa ka’ida ba

‘Yan sanda sun gurfanar da dan shekara 50 bisa zargin kiwo ba bisa ka’ida ba

Kotu
Daga Funmilayo Okunade
Ado-Ekiti, Afrilu 11, 2025 (NAN) Rundunar ‘yan sandan jihar Ekiti, a ranar Juma’a, ta gurfanar da Ladan Abubakar mai shekaru 50 a gaban wata kotun majistare ta Ado-Ekiti bisa zargin kiwo ba bisa ka’ida ba.

Wanda ake tuhuma ba shi da wani takamaiman adireshi, kuma ana tuhumar sa gaban shari’a kan kiwo ba bisa ka’ida ba.

Lauyan masu gabatar da kara, Insp. Akinwale Oriyomi, ya shaida wa kotun cewa wanda ake kara ya aikata laifin ne a ranar 1 ga Afrilu da misalin karfe 07:30 na safe a Ewu-Ekiti.

Oriyomi ya yi zargin cewa wanda ake tuhuma ya kiwo shanunsa ba bisa ka’ida ba a wani wuri da aka ba shi izini.

Ya ce laifin ya ci karo da sashe na 2 kuma hukuncin da ke karkashin sashe na 7 na dokar hana kiwo na jihar Ekiti.

Ya bukaci kotun da ta dage sauraren karar domin samun damar yin nazari kan fayil din tare da tattara shaidunsa.

Sai dai wanda ake tuhumar ya ki amsa laifin da ake tuhumarsa da shi.

Lauyan wanda ake kara, Mista Opeyemi Esan, ya bukaci kotun da ta bayar da belin wanda yake karewa, tare da alkawarin cewa ba zai tsallake beli ba.

Alkalin kotun, Mista Abayomi Adeosun, ya bayar da belin wanda ake kara a kan kudi N100,000 tare da mutum daya da zai tsaya masa.

Ya dage sauraron karar zuwa ranar 12 ga watan Mayu domin sauraren karar. (NAN) (www.nannews.ng)

Sam Oditah ya gyara FOA/USO

 

 

Yancin ‘yan jarida ba gata ba ne – NUJ FCT

‘Yancin ‘yan jarida ba gata ba ne – NUJ FCT

Latsa

By Emmanuel Oloniruha

Abuja, Afrilu 11, 2025 (NAN) Grace Ike, shugabar kungiyar ‘yan jarida ta Najeriya (NUJ), Majalisar FCT, ta jaddada cewa ‘yancin aikin jarida ba gata ba ne illa ginshikin dimokuradiyya.

Ike ta bayyana haka ne yayin wani taron manema labarai a Abuja, kan gasar gudun fanfalaki na tsawon sa’o’i 72 da za a yi, wanda kungiyar NUJ FCT ta shirya a wani bangare na bikin ranar ‘yancin ‘yan jarida ta duniya ta 2025.

Ta ce ‘yancin ‘yan jarida dole ne ya kasance ba sa-in-sa a duk al’ummar da ke da burin tabbatar da adalci, da rikon amana, da daidaito.

Ike ta kara jaddada cewa kare ‘yancin aikin jarida wani nauyi ne da ya rataya a wuyan ‘yan jarida, masu tsara manufofi, da ‘yan kasa a duniya baki daya.

Da take bayyana shirin gudun na tsawon sa’o’i 72 a hirar da dan jarida Livinus Victor na Abuja ya shirya a matsayin wani shiri mai jajircewa, ta ce hakan na nuni da irin karfin da aikin jarida ke da shi na fadakarwa, ilmantarwa, da kuma ciyar da al’umma gaba.

“A yau, ‘yan jarida na fuskantar kalubale da suka hada da tantancewa, tsangwama, da kuma tsoratarwa zuwa ga barazana ga rayuwarsu.

“Wadannan ƙalubalen ba wai kawai suna lalata ikonmu na ba da rahoton gaskiya ba ne har ma suna raunana tsarin dimokuradiyya da ke ɗaukar gwamnatoci,” in ji ta.

Ta bayyana cewa gasar gudun fanfalaki na da nufin haskaka wadannan batutuwa tare da bayar da shawarwari masu karfi da kariya ga ‘yan jarida a duniya.

“Taron zai ƙunshi tattaunawa mai ma’ana tare da shugabannin tunani, masu tasiri na siyasa, da sauran jama’a.

“Batutuwan da za a tattauna sun hada da harkokin mulki, ‘yancin dan adam, sauyin yanayi, da kuma batutuwan ilimi wadanda suka ratsa kan iyakoki da kuma nuna irin mutuntakar ‘yan Najeriya,” in ji ta.

Ike ta bayyana fatan cewa taron zai kawo sauyi ga kafafen yada labarai da al’umma.

Ta kuma bukaci daukacin ‘yan Najeriya musamman ‘yan jarida a babban birnin tarayya Abuja da su goyi bayan taron.

“A matsayina na shugabar mata ta farko ta NUJ FCT, na yi matukar farin ciki da alkawarin wannan taron.

“Dama ce ta karya shinge, sake fayyace labarai, da barin gado ga zuriyar ‘yan jarida masu zuwa.

“Muna gayyatar membobin FCT da su kasance masu taka rawar gani a wannan shiri mai cike da tarihi, a matsayinka na mai yin tambayoyi ko kuma memba na masu sauraro, gudunmawarka yana da muhimmanci.

Ta kara da cewa “Tare, za mu iya amfani da karfin kafafen yada labarai don samar da duniya mai ‘yanci, sani da kuma daidaito,” in ji ta.

Ike ta kuma yi alkawarin cewa NUJ FCT, a karkashin jagorancinta, za ta ci gaba da ba da fifiko wajen bunkasa aikin jarida ta hanyar ba su kwarewa da kayan aiki masu dacewa a wannan zamani na zamani.

A halin da ake ciki, Livinus Victor, mai gabatar da hirar gudun fanfalaki na tsawon sa’o’i 72, ya ce shirin ba wai kawai ya karya kundin tarihin duniya na Guinness ba ne don tattaunawa mafi tsawo.

Ya kuma kara da cewa, ta kuma nemi jawo hankali ga ‘yancin ‘yan jarida tare da bayyana muhimmiyar rawar da aikin jarida ke takawa wajen dorewar al’ummomin bude kofa da dimokuradiyya.

“Duk da karuwar barazanar ‘yancin ‘yan jarida a fadin duniya da suka hada da cece-kuce, cin zarafi da tashin hankali, ‘yan jarida na ci gaba da gudanar da aikinsu cikin jajircewa da gaskiya,” in ji shi.

Victor ya ce a zamanin da ake yada labaran karya da raguwar amincewar jama’a ga cibiyoyi, ƙwararrun aikin jarida ya kasance babban kariya daga ɓarna da magudi.

Ya ce gasar gudun marathon kuma za ta inganta aikin jarida mai inganci, mai tasiri wanda zai baiwa jama’a damar yin aiki da shugabanni.

“A cikin wannan zamani da ake yawan fuskanta, wannan yunƙurin na neman jawo hankali ga mahimmancin buƙatu na ‘yan jarida na ‘yanci, da ɗa’a, da rashin tsoro.

Ya kara da cewa, “Dimokradiyya ba zai yiwu ba ba tare da an sanar da jama’a ba, kuma ‘yan jarida ne ke yin hakan.”

Victor ya bayyana cewa tattaunawar mai taken “Nigeria, Karfinmu,” an shirya gudanar da shi ne daga ranar 17 ga Afrilu zuwa 20 ga Afrilu, 2025, a Harrow Park Golf Club, daura da titin Ahmadu Bello, bayan gidan Abia, Babban Cibiyar Kasuwanci, Abuja.

Ya ce taron zai gabatar da wasu ayyuka da nufin jawo hankalin jama’a, da murnar ‘yancin aikin jarida, da kuma girmama sadaukarwar da ‘yan jarida suka yi a duniya.(NAN)( www.nannews.ng )

OBE/OJI/AMM

=========

Edited by Maureen Ojinaka/Abiemwense Moru

 

Hukumar fasalta saye da samar da kayayyaki za ta karfafa tsarin saye da sayarwa a Najeriya – DG

Hukumar fasalta saye da samar da kayayyaki za ta karfafa tsarin saye da sayarwa a Najeriya – DG

Sayi
Daga Nana Musa
Abuja, 8 ga Afrilu, 2025 (NAN) Darakta-Janar na Hukumar Kula da Kayayyakin Jama’a (BPP), Dr Adebowale Adedokun, ya ce ofishin ya himmatu wajen karfafa tsarin saye da samar da kayayyaki a kasar nan.

Adedokun ya bayyana haka ne a wajen taron horaswa na sayen kayayyaki kan “Ka’idojin Tsare-tsaren Siyayya, adana bayanai da Tallace-tallace” ga dukkan ma’aikatu da ma’aikatu da hukumomin tarayya (MDAs) a Abuja ranar Talata.

Ya ce daga yanzu BPP za ta shiga tsakani kai tsaye wajen sa ido kan yadda ake sayan kayayyaki.

Ya bayyana siyan kayayyakin jama’a a matsayin aikin fasaha da dabarun ba da damar ci gaban kasa.

“Ta hanyar tabbatar da gaskiya da rikon amana wajen tafiyar da dukiyar al’umma, hakan zai taimaka kai tsaye wajen habaka tattalin arziki, daidaito tsakanin al’umma, da ci gaba mai dorewa.

“An tsara wannan dandali musamman don ƙarfafa jami’an siyan kayayyaki da ƙwarewa da ilimin da suka wajaba don gudanar da ayyukansu yadda ya kamata, musamman kan ƙa’idodin tsare-tsaren saye da adana bayanai.

“Haka zalika za su yi amfani da hanyar sadarwa ta Najeriya Open Contracting Portal (NOCOPO) da kuma tallar E-Advertisement, ba zaman horo ne kawai ba amma dandalin koyo da hadin gwiwa don gyara.

“Mun zabo batutuwan da za a tattauna a wannan shirin a tsanake saboda mahimmancinsu wajen sanya muhimman ka’idojin siyan kayayyakin gwamnati,” in ji shi.

Adedokun ya ce, an yi amfani da ka’idojin ne don tabbatar da cewa ayyukan saye da sayarwa sun yi daidai da dabarun kungiya da kuma karin ajandar sabunta bege na Shugaba Bola Tinubu.

“Ka’idojin bayanan saye da sayarwa sun jaddada buqatar samar da ingantattun takardu a matsayin ginshikin nuna gaskiya da rikon amana a cikin tsarin sayan jama’a.

“Ka’idojin tallace-tallace da amfani da tsarin tallan zamani ta yanar gizo wasu sabbin sabbin abubuwa ne daga ofishin.

“Manufar ita ce a yi amfani da fasaha don haɓaka gasa, bayyana gaskiya da samun damar sayan jama’a daga ƙungiyoyin kasuwanci da sauran ‘yan ƙasa.

“Hakan zai baiwa ‘yan Najeriya damar cin gajiyar shugabanci nagari,” in ji shi.

DG ya kara da cewa amfani da NOCOPO wani muhimmin kayan aiki ne don loda bayanan saye da kuma samar da gaskiya a cikin sayayyar jama’a.

“A matsayinku na jami’an siye, kuna taka muhimmiyar rawa a cikin wannan tsari, aikinku yana tabbatar da cewa ana amfani da kudaden jama’a yadda ya kamata don isar da ayyuka masu tasiri ga ‘yan kasa,” in ji shi.

Adedokun ya yabawa mahalarta taron da kuma kudurinsu na yin aiki tare domin samun nagartacciyar hanyar siyan kayayyakin gwamnati a kasar nan. (NAN)( www.nannews.ng )

NHM/CEO
Chidi Opara ya gyara

Samar da Abinci: Gwamnatin Tarayya ta sake jaddada aniyar inganta binciken kimiyyar ƙasa

Samar da Abinci: Gwamnatin Tarayya ta sake jaddada aniyar inganta binciken kimiyyar ƙasa

Abinci

Daga Aminu Garko

Kano, Afrilu 8, 2025 (NAN) Karamin ministan noma da samar da abinci, Sen. Aliyu Abdullahi, ya jaddada kudirin gwamnatin tarayya na tallafawa bincike da bunkasa kimiyyar kasa.

Ministan ya bayyana haka ne a wajen bude taron shekara-shekara na kungiyar kimiyyar Kasa watau (Soil Science Society of Nigeria (SSSN) karo na 49 a Kano ranar Talata.

Ya jaddada cewa, inganta ilimin kasa yana da matukar muhimmanci wajen farfado da kasa da kuma bunkasa samar da abinci.

Ministan ya ce, inganta kimiyyar kasa na taka muhimmiyar rawa wajen farfado da kasar, da nufin bunkasa samar da abinci.

Ya yaba wa masana kimiyyar zamantakewar al’umma bisa jajircewar da suke yi na inganta wadatar abinci a cikin al’umma.

 “Noma da aikin gona a matsayin muhimmin tushen tattalin arziki, don haka yana bukatar kyakkyawar himma wajen dakile kalubalen da ke shafar ci gaban aikin gona,” in ji shi.

Shi ma da yake nasa jawabin mataimakin shugaban jami’ar Bayero ta Kano Farfesa Sagir Abbas ya bayyana yadda taron ya mayar da hankali kan ci gaban zamani a fannin kimiyyar kasa da kuma yadda ya dace wajen magance sauyin yanayi da kalubalen samar da abinci.

 Ya samu wakilcin mataimakin mataimakin shugaban jami’a Farfesa Haruna Musa.

“Za mu iya tinkarar wadannan kalubale tare da gina kyakkyawar makoma don bunkasa aikin gona,” in ji shi.

Shugaban kungiyar Soil Science Society of Nigeria (SSSN), Farfesa Jibrin Mohammed Jibrin, ya bayyana mahimmancin lafiyar kasa wajen samun wadatar abinci da ci gaban kasa.

Ya kuma jaddada cewa taron shekara-shekara na al’umma karo na 49 zai samar da wani dandali ga masana da za su rika raba ilimi da tunani kan inganta lafiyar kasa da juriya.

Gwamna Babagana Zulum na Borno ya bayyana taron a matsayin wanda ya dace, kuma ya bukaci mahalarta taron da su yi tunani tare da gyara hanyoyin hadin gwiwa da masu tsara manufofi don bunkasa Kimiyyar kasa.

Ya samu wakilcin shugaban ma’aikatan jihar Borno, Dr Aminu Guluzi

Babban abin da ya fi daukar hankali a taron shi ne bayar da kyautar da ’yan uwa na SSSN suka yi wa Zulum da Abdullahi. (NAN) (www.nannews.ng)

AAG/JPE

======

Joseph Edeh ne ya gyara shi

 

 

 

 

 

NNPC Ltd. na maraba da sabon GCEO, hukumar

NNPC Ltd. na maraba da sabon Shugaban hukumar

Sabon Shugaban, Mista Bayo Ojulari

GCEO

By Emmanuella Anokam

Abuja, Afrilu 3, 2025 (NAN) Hukumar Gudanarwar Kamfanin Mai na Nigeria National Petroleum Company Limited (NNPC Ltd.) ta yi marhabin da nadin sabon Shugaban Kamfanin na Group (GCEO) Mista Bayo Ojulari, da Hukumar Daraktocin da Shugaba Bola Tinubu ya yi.

Mista Olufemi Soneye, Babban Jami’in Sadarwa na Kamfanin NNPC Ltd., a wata sanarwa a ranar Laraba ya yabawa GCEO mai barin gado, Mista Mele Kyari, da tsofaffin ‘yan Hukumar bisa sadaukar da kai da sadaukarwa ga kamfani da kasa.

A ranar Laraba ne shugaban kasa Bola Tinubu ya amince da sake fasalin hukumar NNPC, inda ya tsige shugaban hukumar, Cif Pius Akinyelure da kuma GCEO Malam Mele Kyari.

Tinubu ya cire dukkan sauran mambobin kwamitin da aka nada tare da Akinyelure da Kyari a watan Nuwamba 2023.

Sabuwar hukumar mai mutum 11 an nada Mista Bayo Ojulari a matsayin GCEO da Ahmadu Kida a matsayin shugaban marasa riko.

Ya ce shugabancin Kyari da kuma namijin kokarin da yake yi ya bar tabarbarewar da ba za a taba mantawa da shi ba a kamfanin NNPC Ltd.

“Muna matukar godiya da irin gudunmawar da ya bayar.

“Muna yi masa fatan alheri tare da daukacin ‘yan kwamitin da suka fice daga taron.

Ojulari, sabon GCEO, ya fito ne daga jihar Kwara, kuma har zuwa sabon nadin nasa, ya kasance mataimakin shugaban kasa kuma babban jami’in gudanarwa na kamfanin Renaissance Africa Energy Company.

Kwanan nan na Renaissance ya jagoranci ƙungiyoyin kamfanonin samar da makamashi na asali a cikin wani muhimmin abin da ya mallaka na babban kamfani na Shell Petroleum Development Company of Nigeria (SPDC), wanda ya kai dala biliyan 2.4.

Ojulari ya kammala karatunsa na digiri a Injiniya Injiniya, ya yi aiki da Elf Aquitaine a matsayin Injiniya na farko a Najeriya da ya fara yin fice a fannin mai.

Daga Elf, ya shiga kamfanin Shell Petroleum Development Company of Nigeria Ltd a 1991 a matsayin mataimakin masanin fasahar kere kere.

 Ya yi aiki a Najeriya, Turai da Gabas ta Tsakiya a fannoni daban-daban a matsayin injiniyan sarrafa man fetur da samar da kayayyaki, mai tsara dabaru, raya filin, da manajan kadara.

A shekarar 2015, ya zama manajan darakta na Shell Nigeria Exploration and Production Company (SNEPCO).

A lokacin aikinsa, ya kasance shugaba kuma memba a kwamitin amintattu na kungiyar Injiniyoyi na Man Fetur (SPE Nigerian Council) kuma dan kungiyar Injiniya ta Najeriya. (NAN) (www.nannews.ng)

ELLA/DCO

====

Deborah Coker ne ya gyara shi

Sultan ya ayyana ranar Lahadi a matsayin ranar Eid-el-Fitr

Sultan ya ayyana ranar Lahadi a matsayin ranar Eid-el-Fitr

Eid-el-Fitr

Daga Muhammad Nasiru

Sokoto, Maris 29, 2025 (NAN) Dr Sa’ad Abubakar, Sarkin Musulmi kuma Shugaban Majalisar Koli ta Harkokin Addinin Musulunci ta Najeriya (NSCIA), ya ayyana Lahadi 30 ga Maris a matsayin ranar farko ga watan Shawwal 1446 bayan hijira a Najeriya.

Sarkin Musulmin ya bayyana hakan ne a wani jawabi da ya yi a gidajen rediyo da talabijin a fadin kasar a ranar Asabar, inda ya tabbatar da ganin jinjirin watan Shawwal a sassa daban-daban na kasar nan.

Ya bayyana cewa an samu rahoton ganin wata daga sarakunan Borno, Zazzau, Daura, Kwandu, da shugabanni da kungiyoyin musulmi a fadin Najeriya.

“Bayan tantancewa da tantancewa daga kwamitin ganin wata na kasa, da kuma tabbatar da kwamitocin jihohi, an amince da jinjirin watan Shawwal a hukumance.

“Wannan shine karshen watan Ramadan 1446 AH. A bisa tsarin shari’ar Musulunci, Musulmai za su yi Eid-el-Fitr a ranar Lahadi 30 ga Maris,” in ji Sarkin Musulmi.

Ya kuma bukaci al’ummar Musulmi da su ci gaba da kiyaye darussan da suka koya a cikin watan Ramadan tare da ci gaba da addu’o’in samun zaman lafiya a fadin kasar nan.

Ya kuma yi kira gare su da su yi wa shugabannin kasa addu’a.

Bugu da kari, Sarkin Musulmi ya ja hankalin masu hannu da shuni da su ci gaba da taimaka wa marasa galihu, kamar yadda ake yi a watan Ramadan.

Ya kuma jaddada muhimmancin hakuri da addini da hadin kai a tsakanin ‘yan Nijeriya, ya kuma yi addu’ar Allah ya karawa shugabanni kwarin guiwa wajen jajircewar al’umma.

Kamfanin dillancin labaran Najeriya (NAN) ya ruwaito cewa watan Shawwal, watan goma na kalandar Musulunci, ya biyo bayan watan Ramadan mai alfarma. (NAN) (www.nannews.ng)

 

BMN/KTO
======

Edited by Kamal Tayo Oropo

Babban asibitin Legas yayi nasarar gyara mummunan rauni na hanta

Babban asibitin Legas yayi nasarar gyara mummunan rauni na hanta

Hanta
Daga Oluwafunke Ishola
Legas, Maris 27, 2025 (NAN) A wani gagarumin baje kolin kwararrun likitoci da aikin hadin gwiwa, babban asibitin Orile-Agege da ke Legas ya yi nasarar yin wani hadadden tiyatar ceton rai ga majiyyaci da ya samu ciwon hanta mai tsanani.

Kwamishinan lafiya na jihar Legas, Farfesa Akin Abayomi ne ya bayyana hakan a wata sanarwa da Daraktan hulda da jama’a na ma’aikatar,
Tunbosun Ogunbanwo ya fitar a ranar Alhamis.

Abayomi ya yabawa kungiyar bisa hazakar da suka yi wajen yin gyaran hanta mai sarkakiya ta hanyar amfani da sabbin dabarun aikin tiyata,
gami da yin amfani da sabbin kayan aikin tiyata don daidaita hanta.

“Majinyacin, mai shekaru 33, Mista Wasiu Abatan, ya samu rauni a aji uku na hanta sakamakon wani hadarin mota da ya rutsa da shi.

“An gano shi yana da wani tsayin daka na cm 10 da zurfin lacement mai zurfin 5 cm a gefen dama na hanta, tare da ciwon hanta.

“Raunin da aka rarrabe shi a karkashin ofungiyar Amurka game da tiyata na rauni (Aast) a matsayin babban yanayi, yawanci hade da ragi na mace-mace.

“Duk da rashin jituwar da ake samu, tawagar da ke babban asibitin Orile-Agege ba wai kawai ta ceci rayuwarsa ba ne amma ta tabbatar da samun cikakkiyar lafiya,” in
ji Abayomi.

Kwamishinan ya bayyana mahimmancin sanin nasarorin da aka samu a fannin kiwon lafiya, yana mai cewa yayin da ake yawan yada kalubalen kiwon lafiya,
dole ne a yi farin ciki da kokarin kwararrun kwararru.

Abayomi ya yi tsokaci kan juriyar tsarin kiwon lafiya na jihar, tare da amincewa da kalubalen da ke tattare da magudanar kwakwalwa, da yawan majinyata,
da kuma karancin albarkatu.

Ya jaddada cewa duk da matsalolin da ake fama da su, yadda asibitocin yankin ke gudanar da ayyukan fida masu sarkakiya cikin nasara wata shaida
ce ta jajircewar jihar wajen samar da ingantaccen kiwon lafiya.

Hakazalika, Dokta Kemi Ogunyemi, mai ba gwamna shawara ta musamman kan harkokin kiwon lafiya, ta yaba da shirin gaggawa da kuma kwakkwaran jagoranci a babban asibitin Orile-Agege.

Ogunyemi ya lura cewa yadda hukumar gudanarwar asibitin ke bibiyar hanyoyin samar da kayan aiki da horar da tawagar ta ya tabbatar da shirye-shiryensu na tunkarar matsalolin gaggawa, kamar lamarin Abatan.

“Wannan nasarar tana ƙarfafa buƙatar ci gaba da saka hannun jari a cikin kayayyakin aikin kiwon lafiya da haɓaka iya aiki.

“Shirye-shiryen gaggawa ya kamata ya zama babban fifiko ga duk cibiyoyin kiwon lafiya saboda ba mu san lokacin da shari’ar mai barazana ta
rayuwa za ta zo ba,” in ji ta.

Daraktan kula da lafiya na babban asibitin Orile-Agege, Dokta Sola Pitan, ya ce an kunna tsarin bayar da agajin gaggawa na asibitin ne bayan
da aka samu labarin halin da majiyyatan ke ciki.

A cewarsa, shirye-shiryen ya taka muhimmiyar rawa a cikin gaggawar lokacin amsawar na mintuna 45 daga isowa zuwa fara aikin tiyata.

“Da isowar Mista Abatan ya shiga cikin mawuyacin hali mai raɗaɗi, tare da sauye-sauyen na’urorin da ke gadin ciki, wanda ke nuni da zubar jini
a ciki.

“Binciken dakin gwaje-gwaje na gaggawa sun tabbatar da tarin ruwan cikin peritoneal, wanda ya bukaci a yi gaggawar binciken
laparotomy,” in ji Pitan.

Da yake karin haske game da sarkakiya na aikin tiyata, Dokta Daniel Kehinde, wani babban likitan tiyata, ya jaddada cewa raunin hanta na
wannan girman yana da wuyar gyarawa saboda tsari mai laushi.

Kehinde ya bayyana cewa tawagarsa sun kwashe sama da 300ml na jini da suka taru, da sarrafa zubar jini, da kuma amfani da sabbin dabaru don
daidaita hanta da ta lalace.

“Mun tattara omentum daga hanji mai juyayi, a hankali mun nade shi a kusa da wurin raunin hanta don taimakawa wajen warkarwa.

“Wannan dabarar da aka haɗe tare da ƙwanƙwasawa na hanta capsule, ya hana ƙarin zubar jini kuma ya ba da damar hanta ta sake farfadowa,” in ji Kehinde.

Ya ce bayan tiyatar da aka yi ma majinyacin, an rika sa ido sosai a cikin sashin masu dogaro da kai (HDU) na tsawon kwanaki bakwai, inda ake kula
da lafiyar bayan tiyatar da suka hada da karin jini, da jiko a cikin jijiya, da kuma kula da ruwa mai tsauri.

“Bayan kwanaki biyar a babban asibitin, an sallame shi kwanaki 12 bayan an yi masa tiyatar, wanda hakan ya sa ya samu nasarar samun sauki.” Inji shi.

Da yake jawabi, Abatan da mahaifiyarsa, sun bayyana matukar godiyarsu ga tawagar likitocin asibitin da gwamnatin jihar bisa ba da fifikon ci gaban kiwon
lafiyar jama’a.

“Na ji dadi sosai, kuma wasu asibitoci sun mayar da ni, ina tsammanin zan mutu, amma likitoci da ma’aikatan jinya a nan sun yi yaƙi don rayuwata,
kuma a yau, ina tsaye a nan. Zan ci gaba da godiya,” in ji Abatan.

Wasikar yabo da Kwamishinan Lafiya na Jihar ya sanya wa hannu an gabatar da shi ga tawagar likitocin saboda hadin kai da sadaukarwar
da suka yi wajen ganin an samu nasarar aikin tiyatar.
(NAN) (www.nannews.ng) AIO/VIV ===== Vivian Ihechu ne ya gyara

Hukumar Kwastam ta kama fetur na fasakauri da kudinsu ya kai Naira miliyan 125 a Kebbi 

Hukumar Kwastam ta kama fetur na fasakauri da kudinsu ya kai Naira miliyan 125 a Kebbi 

Kayayyakin da Hukumar Kwastam ta Najeriya (NCS) ta kama a wajen baje kolinsu yayin da yake zantawa da manema labarai a Birnin Kebbi ranar Talata.

Hukumar Kwastam ta kama fetur na fasakauri da kudinsu ya kai Naira miliyan 125 a Kebbi 

Kamewa
Daga Ibrahim Bello
Birnin Kebbi, Maris 26, 2025 (NAN) Hukumar Kwastam ta Najeriya (NCS) ta cafke lita 125,000 na man fetur ta a ke fitar da shi ta barauniyar hanya da kudinsu ya kai Naira miliyan 125 a Kebbi.
Babban Kwanturolan Hukumar NCS, Bashir Adewale Adeniyi, ne ya sanar da kama haka yayin da yake zantawa da manema labarai a Birnin Kebbi.Adeniyi ya samu wakilcin babban jami’in hukumar NCS na Operation Whirlwind Team, ACG Husseini Ejibunu.

Ya bayyana cewa an gudanar da aikin ne bisa sahihan bayanan sirri da jami’an hukumar kwastam (CIU) suka bayar.

Ya bayyana cewa an kwashe kwanaki ana sa-ido a yankin Tsamiya da ke Birnin Kebbi kafin a shiga tsakani.

A cewarsa, jami’an hukumar kwastam tare da hadin guiwar rundunar ‘yan sandan jihar Kebbi da jami’an tsaro na tarayya (FOU) ‘B’ sun yi nasarar kame.

“Mun kama wasu manyan motocin Scania guda uku dauke da PMS na bogi, wadanda dukkansu suka yi rajista a jamhuriyar Benin.

Ya ce motar ta farko mai rajistar BC-7184RB, tana dauke da jarkoki 766 na lita 25 kowacce da kuma ganguna 18 na lita 200 kowacce na yamma.

” Mota ta biyu mai lamba lamba AT-2457RB, tana da jarkoki 1,454 na lita 25 kowacce da gangunan lita 200 na maraice.

“Yayin da babbar mota ta uku mai lamba BV-6240RB, tana dauke da jarkoki 1,350 na lita 25 kowacce da kuma ganguna 18 na lita 200 kowacce na yamma.”

Adeniyi ya ci gaba da cewa, rundunar ta kama jarkoki 805 na lita 25 kowacce a wuraren safarar mutane daban-daban da suka hada da Dolekeina, Zaria Kalakala, Tunga Waterside, da Lolo Tsamiya.

Ya bayar da kayyade adadin da aka kama kamar haka, jarkoki 4,375 na fetur (kowane lita 25, ganguna 54 na maraice (lita 200 kowanne) tare da jimillar lita 125,000 na dare, tare da biyan harajin Naira miliyan 125.

Ya kuma kara da cewa, rundunar ta sake jaddada aniyar hukumar ta NCS na yaki da safarar miyagun kwayoyi da haramtattun kayayyaki, wadanda ke kawo barazana ga rayuwar al’umma da tattalin arzikin Najeriya.

“Wannan nasarar ta nuna mahimmancin taka tsantsan da hadin gwiwa wajen magance matsalolin tsaro masu sarkakiya,” in ji shi.

Ya amince da hadin kai tsakanin Operation Whirlwind, ofishin mai baiwa shugaban kasa shawara kan harkokin tsaro (ONSA), da hukumar kula da harkokin man fetur ta Najeriya (NMDPRA) domin cimma nasarar.

“Ƙoƙarin haɗin gwiwa na waɗannan cibiyoyi ya ba mu damar mayar da martani cikin sauri ga rahotannin sirri da kuma tabbatar da iyakokinmu da daidaito da ƙwarewa.”

Adeniyi ya kuma amince da muhimmiyar rawar da ONSA karkashin jagorancin Malam Nuhu Ribadu ke takawa wajen bayar da bayanan sirri da goyon bayan manufofi don inganta ayyukan tsaron kasa.

“Jagorancinsu ya taka rawar gani wajen samar da amana da hadin gwiwa tsakanin duk masu ruwa da tsaki.”

Tun da farko, babban jami’in kula da yankin Kebbi, Mista Chidi Nwokorie, ya yaba wa jami’an hukumar da ke kula da yankin Kebbi, Kwastam, ‘yan sanda, Operation Whirlwind, da FOU Zone ‘B’ bisa jajircewarsu da nasarar da suka samu wajen gudanar da wannan aiki.(NAN)(www.nannews.ng).

IBI/FON/KO
==========
Florence Onuegbu/Kevin Okunzuwa ta gyara