Category Tattalin Arziki

Tattalin Arziki

Gwamnatin jihar Jigawa ta amince da karin kasafin N75bn

 

Kasafin kudi

by Aisha Ahmed 

Dutse, Sept.18, 2025 (NAN) Gwamnatin Jihar Jigawa ta amince da karin kasafin kudi na Naira biliyan 75, na kasafin kudi na shekarar 2025, domin mikawa majalisar dokokin jihar gaba daya.

Kwamishinan Yada Labarai, Matasa, Wasanni da Al’adu, Mista Sagir Musa ne ya bayyana haka, a wata hira da aka yi da shi ranar Laraba a Dutse, jim kadan bayan kammala taron majalisar zartarwa ta jiha. 

Ya ce rabon kasafin ya taso ne saboda karin kudaden shiga da aka samu.

“Dalilin kara kasafin kudin shine don magance bukatun kudi da suka kunno kai da kuma karfafa bangarorin da muka sa a gaba domin samun ci gaba mai dorewa a fadin jihar. 

“Alkaluman da aka amince da su sun kai biliyan ₦58 na Gwamnatin Jiha, da kuma Naira biliyan 17 na kananan hukumomi 27, wanda ya hada da na yau da kullum da kuma manyan kudade,” inji shi.

Ƙarin kasafin, in ji shi, zai haɓaka ayyuka da shirye-shirye masu gudana a sassa masu mahimmanci kamar ilimi, kiwon lafiya, kayayyakin more rayuwa, aikin gona, da sauran  ayyukan ci gaba.

Ya ce hakan zai kuma bayar da tallafin kasafin kudi don sabbin bukatu na kashe kudi da ba a zata ba, tare da daidaita kashe kudaden jama’a tare da tattalin arziki da kuma manufofin ci gaba.

Kwamishinan ya ce, za a mika kudurin karin kasafin kudin ga majalisar dokokin jihar ta Jigawa, domin tantancewa tare da amincewa da shi, kamar yadda tsarin mulki ya tanada. 

Musa ya ce, matakin ya nuna yadda gwamnati ta himmatu wajen tabbatar da gudanar da mulki cikin gaskiya, kula da harkokin kudi da kuma samar da ingantaccen hidima ga daukacin al’ummar Jigawa.

NAN ta ruwaito cewa, Gwamna Umar Namadi ya sanya hannu kan kasafin kudin jihar na shekarar 2025 na Naira biliyan 698.3 a ranar 1 ga watan Janairu, wanda ya kasance  mafi girma a tarihin jihar.

A nasa jawabin, Namadi ya bayyana kasafin a matsayin mai kawo sauyi da kuma muhimmanci ga ci gaban jihar cikin dogon lokaci.

“Kasafin kudin bana na Naira biliyan 698.3 shi ne mafi girma a tarihin jihar Jigawa, an tsara shi ne domin sake fasalin jihar zuwa mafi girma,” inji shi.

Kashi 76 cikin 100 na kasafin kudin an ware su ne ga manyan ayyuka, wanda hakan ya nuna muhimmancin gwamnatin kan samar da ababen more rayuwa da ci gaba.

Namadi ya bayyana cewa, wadannan jarin za su kafa tushen ci gaban tattalin arziki mai dorewa da kuma inganta rayuwar al’umma a fadin jihar.  (NAN) (www.nannews.ng)

 

AAA/SH

Rahoto da fassarar Aisha Ahmed

Gwamnatin Tarayya na farfado da muhimman sassan tattalin arziki don magance kalubale
Tattalin Arziki

Gwamnatin Tarayya na farfado da muhimman sassan tattalin arziki don magance kalubale

 

 

 

 

 

Gwamnatin Tarayya na farfado da muhimman sassan tattalin arziki don magance kalubale

Tattalin Arziki

Daga Nana Musa-Umar

Abuja, Aug. 26, 2024 (NAN) Gwamnatin tarayya ta kaddamar da tsare-tsare da nufin farfado da muhimman sassa na tattalin arziki a matsayin wani muhimmin mataki na magance kalubalen tattalin arzikin Najeriya.

Ministan Kudi kuma Ministan Tattalin Arziki, Wale Edun ne ya bayyana haka a taron farko na farko na kwamitin aiwatar da tsare-tsare da ci gaba na ASAP.

Edun ya ce, kwamitin aiwatar da aikin ya nuna wani gagarumin ci gaba a sabon kudurin da Najeriyar ta yi na tunkarar kalubalen tattalin arziki masu muhimmanci da kuma samar da ci gaba mai dorewa a muhimman sassa.

Ya kara da cewa, wannan gagarumin shiri, wani muhimmin bangare ne na ajandar sake fasalin Shugaba Bola Tinubu, wanda ke da nufin samar da ci gaba mai dorewa a bangarori takwas na tattalin arziki da suka hada da Noma, Makamashi, da Lafiya.

Ya bayyana yanayin haɗin kai na aikin.

Ministan ya sanar da ‘yan kwamitin cewa za su yi aiki kafada da kafada da kwararrun kwararru daga hukumomin gwamnati domin ganin an samar da kwararan matakai da kuma tabbatar da aiwatar da shirin yadda ya kamata.

Ya nanata cewa gwamnati ta dukufa wajen magance muhimman batutuwa kamar samar da noma, ya kuma bayyana shirin noman rani na hadin gwiwa tare da ma’aikatar kudi ta tarayya da babban bankin Najeriya CBN.

Sauran abokan hadin gwiwa a shirin sun hada da ma’aikatar noma da samar da abinci ta tarayya, da bankin raya kasashen Afirka.

Edun ya ce suna hada kai don ganin an samar da takin zamani da sauran muhimman abubuwa ga manoma a kan lokaci.

“Yayin da kwamitin aiwatar da ASAP ya ci gaba, zai mai da hankali kan ci gaban tuki a kowane yanki na fifikon da aka gano, tabbatar da cewa an cimma manufofin m tare da daidaito da kuma rikon amana,” in ji shi.

Ya ce, da kwamitin aiwatar da ASAP ke gudana, Nijeriya ta shirya tsaf don ganin zamanin da za a kawo sauyi na bunkasuwar tattalin arziki da bunkasuwa.

Ya ce kwamitin zai yi aiki tukuru domin tabbatar da aiwatar da shirin yadda ya kamata, da magance muhimman batutuwa da kuma samar da hadin gwiwa tsakanin hukumomin gwamnati da masu ruwa da tsaki.

“Yayin da kwamitin ke tafiyar da ci gaba a kowane yanki mai fifiko, Najeriya na iya sa ran samun kyakkyawar makoma ta fuskar tattalin arziki, wanda ke nuna daidaito, da rikon amana, da ci gaba mai dorewa,” in ji shi.

Kamfanin dillancin labarai na Najeriya (NAN) ya ruwaito cewa kwamitin zai kasance karkashin jagorancin ministan kudi, tare da wasu manyan jami’an gwamnati a matsayin mambobi.

Sauran mambobin sun hada da ministan noma da samar da abinci, Sen. Abubakar Kyari, ministan kasafin kudi da tsare-tsare, Sen. Atiku Bagudu, da kuma ministan lafiya da walwalar jama’a, Muhammad Ali Pate.

Sauran sun hada da Ministan Wutar Lantarki, Cif Adebayo Adelabu, Karamin Ministan Albarkatun Man Fetur (Gas) Ekperikpe Ekpo, da Darakta Janar na Ofishin Kasafin Kudi na Tarayya, Tanimu Yakubu. (NAN) (www.nannews.ng)

NHM/KAE

====

Edita Kadiri Abdulrahman

 

Yan kasuwa sunyi alwashin bada gudumawa wajen bunkasar tattalin arzikin Afrika
Tattalin Arziki

Yan kasuwa sunyi alwashin bada gudumawa wajen bunkasar tattalin arzikin Afrika

picture of maize

Yan kasuwa sunyi alwashin bada gudumawa wajen bunkasar tattalin arzikin Afrika

Kasuwanci

Daga Aderogba George

Abuja, Aug. 24, 2024 (NAN) Taron shugabannin kasuwanci da zuba jari na Afrika (ABLIS) 2024 da aka shirya gudanar wa a birnin Kigali na kasar Rwanda, ya ce taron zai ba da gudunmawa sosai wajen mayar da Afirka ta zama cibiyar kasuwanci ta duniya.

 

Shugaban ABLIS, Shirley Hills, ce ta bayyana haka a taron dabarun hadin gwiwar da aka yi a Abuja ranar Alhamis, cewa taron zai gudana a tsakanin 7 ga Oktoba zuwa 12 ga Oktoba.

Hills ta ce shirin na kwanaki shida zai mayar da hankali ne kan inganta gasa tsakanin ‘yan kasuwa a Afirka.

A cewar ta, taron zai samar da wani tsari na inganta harkokin kasuwanci a Afirka da hadin gwiwar tattalin arziki da ba a taba yin irinsa ba a Afirka, da kuma yadda za a bunkasa tattalin arzikin nahiyar.

Ta ce taron zai ba da dama ga shugabannin ‘yan kasuwa na Afirka su ba da labarin yadda suke tafiyar da harkokin kasuwanci da wadata.

“Taron zai yi tasiri a kan shugabannin siyasar nahiyar musamman kan yadda za su bunkasa hanyoyin samun ci gaban tattalin arzikin kasar su (GDP), da kuma bunkasa tattalin arzikin Afirka.

“Taron da ke tafe zai nuna mahimmancin himma tare da jaddada bukatar ‘yan kasuwan Afirka su rungumi kyawawan dabi’u a duniya tare da bunkasa kasuwancin tsakanin nahiyoyi.

“Muna kawo sauye-sauyen harkokin kasuwanci a duniya da hadewar kasashen Afirka saboda muna son ‘yan Afirka su yi kasuwanci da ‘yan Afirka don Afirka.

“Yana da matukar muhimmanci mu sanya tsarin sauye-sauyen harkokin kasuwanci a duniya, da tabbatar da cewa kasuwancin Afirka sun samar da ingantattun ayyuka na duniya,” hills ta kara da cewa.

Ta kuma yi kira ga Najeriya da ta yi amfani da tsarin da taron ya samar, inda ta kara da cewa kasar na da tarin ribar da za ta samu daga taron.

Mista Paul Abbey, abokin huldar dabarun ABLIS, ya ce kamata ya yi Najeriya ta yi amfani da damar taron don tallata arzikinta na albarkatun kasa,.

“Tabbas ta hanyar hadin gwiwa da kuma bayyana irin karfin da Najeriya ke da shi, nahiyar za ta ci moriyarta, ita ma Nijeriya za ta amfana, muna da albarkatun kasa da yawa da ya kamata a yi kasuwa a can.

“ABLIS yana shirye don ƙirƙirar dandamali don bayyani; ‘Yan kasuwa da yawa za su san cewa Najeriya na da albarkatun kasa; za su hada kai da gwamnati don kara inganta kasuwancin kasa da kasa,” in ji shi.

Mista Obinna Simon, wani abokin hadin gwiwa, ya jaddada bukatar yin hadin gwiwa a tsakanin kasashen Afirka, don bunkasa karfin kasuwancin su, yana mai cewa, babu wata kasa da za ta iya tsayawa kanta.

Ya ce hadin gwiwar ya ba da dama ga kasashe su shiga harkokin kasuwanci na wasu kasashe, yana mai cewa yana taimakawa wajen musayar ra’ayi.

“Hadin gwiwar wani mataki ne na ci gaban kasa, zai samar da damammaki masu yawa ga matasa, kere-kere da damar saka hannun jari”, in ji Simon. (NAN)(nannews.ng)

AG/KUA

======

 

Uche Anunne ne ya gyara

 

Fassarawa: Abdullahi Mohammed