Shettima ya ba da shawarar hada karfi da karfe don kawo karshen talauci, samar da ingantaciyar rayuwa a Najeriya

Ƙungiya

Daga Salisu Sani-Idris

Abuja, 4 ga Satumba, 2024 (NAN) Mataimakin shugaban kasa Kashim Shettima ya yi kira da a hada karfi da karfe tsakanin manyan masu ruwa da tsaki a harkokin mulki domin fitar da ‘yan Najeriya daga kangin talauci da kuma inganta rayuwar mutanen kasa baki daya.

Shettima ya bayyana haka ne a ranar Laraba yayin taron majalisar tattalin arziki ta kasa karo na 144 da aka gudanar a fadar shugaban kasa da ke Abuja.

Ya kuma jaddada bukatar masu hannu da shuni su hada kai don samar da yanayi da kowane dan Najeriya zai samu damar ci gaba.

Shettima, ya yarda cewa ‘yan Najeriya na bukatar a gaggauta daukar matakai masu tasiri, wadanda shugaba Bola Tinubu ya ayyana ta hanyar aiwatar da hanyoyin da za a bi wajen magance matsalar.

“Kokarin da muka yi na kawar da yaki da talauci da inganta rayuwa ga daukacin ‘yan Najeriya ba zai taba yiwuwa ba idan ba mu daidaita da juna ba.

“Dole ne mu himmatu wajen samar da yanayin da kowane dan Najeriya zai samu damar ci gaba.

“Wannan ya haɗa da ba kawai magance buƙatun gaggawa ba har ma da gina tsare-tsare masu dorewa waɗanda ke ba ‘yan ƙasa damar dogaro da kai da wadata.”

Ya yaba da kokarin abokan hadin gwiwa, musamman ma shugaban gidauniyar Bill & Melinda Gates, Mista Bill Gates.

Ya kuma yabawa Shugaban Rukunin Kamfanonin Dangote, Alhaji Aliko Dangote, wadanda suka halarci taron NEC.

Ya bayyana Dangote da Gates a matsayin wasu fitattun mutane guda biyu wadanda sadaukarwarsu ga ci gaban Najeriya ba ya misaltuwa.

Ya ce su biyun sun zuba jari mai yawa a cikin walwalar ‘yan Najeriya, wadanda suka shafi muhimman fannoni kamar kiwon lafiya, abinci mai gina jiki, noma, da ilimi.

” Taimakonsu ba da yanayi mai kyau dama jajircewarsu ne a ke ci gaba da inganta makomar kasarmu.

“Ba za mu tsira ba bisa ga dogaro daga matakan tafiyarmu kawai a matsayinmu na al’umma ba, ko ta hanyar ayyukan gwamnati kaɗai ba, amma mun yi hadaka ne saboda mun kasance abokan tarayya a cikin neman cigaba dare da rana.

“Don haka ina amfani da wannan dama in sake mika godiyar al’ummar kasarmu ga bakinmu, wadanda tausayawarsu ke haskakawa a duk lokacin da ake bukata.

“Musamman Mista Gates ya kasance aminin Najeriya, yana bayar da gudunmawa sosai wajen bunkasar tattalin arzikin kasarmu baki daya da kuma jin dadin jama’armu cikin tsanani da kwanciyar hankali.

” A baya-bayan nan gidauniyar Bill & Melinda Gates ta amince da wani gagarumin saka hannun jari—The Nigeria Cassava Investment Accelerator (NCIA).

“Wannan shiri, wanda ofishina ya jagoranta kuma Makarantar Kasuwancin Legas ta dauki nauyin shirya shi tare da haɗin gwiwar kungiyar masu ba da shawara ta Boston, ya shirya don kawo sauyi ga masana’antar rogo, muhimmin ginshiƙi na tattalin arzikinmu da wadatar abinci.”

Shettima ya bayyana kananan hukumomin tarayya a matsayin masu ruwa da tsaki wajen sake fayyace makomar Najeriya.

” Mun taru a nan ne saboda babu daya daga cikinmu da zai iya cika burin tabbatar da rayuwar al’ummarmu a ware.

“Ko ta hanyar faɗaɗa damar samun ingantaccen ilimi, inganta kiwon lafiya, ko ba da horo na ƙwarewa da guraben aiki, a bayyane yake cewa kowannenmu yana da ikon yin tasiri akan manufofi da yanke shawara a matakai daban-daban.

“Nasarar da muka samu ta dogara ne kan fahimtar barazana wadda ke tattare da zamantakewa da tattalin arziki da ta jawo mana kasa a cikin burin ci gaba, kuma mafi mahimmanci a kan ƙudirinmu na tafiya da baki daya.”

Shettima ya bayyana jin dadinsa da kokarin da gyare-gyaren da gwamnonin jihohi suka yi na bunkasa noma.

“Sai dai, bai kamata mu yi watsi da yanayin abinci mai gina jiki a cikin al’ummarmu ba, wanda ya haifar da matsalar tsangwama da sauran matsalolin kiwon lafiya.

” Wannan rikici ne da ke bukatar kulawar mu tare da daukar mataki daya. Makomar wannan al’umma ta dogara ne kan lafiya da jin dadin ‘ya’yanmu,” ya kara da cewa.

A nasa bangaren, Mista Gates ya sake nanata fa’idarsa kan gagarumin damar da ‘yan Najeriya ke da shi, inda ya ce “Shugabannin tattalin arzikin Najeriya sun yi wasu abubuwa masu wahala, amma wadanda suka dace, kamar hada kan farashin canji.

“Babban cikas na gaba shine haɓaka kudaden shiga. Na fahimci wannan yanki ne na siyasa da ‘yan Najeriya ke kokawa. Kudin shiga ya ragu.

” Farashi kaya sun yi tashin gwauron zabi. Kuma kamar sauran kasashe da dama, mutane suna zanga-zanga.”

Ya bayyana shirin sabunta shirin kawo cigaba na Tinubu a matsayin mai yakkyawan buri.

Gate, ya ce shugaban na Najeriya ya tattara majalisar ministocinsa don tunkarar kalubalen, inda ya kara da cewa “tare da karancin albarkatu, sanya kudaden da za a yi amfani da su yadda ya kamata shine mabuɗin”.

Kamfanin Dillancin Labarai na Najeriya, NAN, ya ruwaito cewa Akanta Janar na Tarayya ya baiwa majalisar karin haske game da kudin da ake kashewa na danyen mai.

A cewarsa, asusun a halin yanzu yana kan dala 473,754.57, asusun albarkatun kasa yana da ma’auni na N3,451,078,538.57, sannan kuma asusun ajiyar kudi yana da N33,875,398,389.75. (NAN)

SSI/IS

=====

Edited by Ismail Abdulaziz

Matatar Dangote wani muhimmin mataki ne na samun ‘yancin makamashi a Najeriya – NUPENG

Matatar Dangote wani muhimmin mataki ne na samun ‘yancin  makamashi a Najeriya – NUPENG

Matatar mai

By Joan Nwagwu

Abuja, 4 ga Satumba, 2024 (NAN) Shugaban kungiyar ma’aikatan man fetur da iskar gas ta Najeriya NUPENG, ta ce fara gudanar da ayyukan matatar man Dangote wani gagarumin ci gaba ne na samun ‘yancin makamashi a Najeriya da bunkasar tattalin arzikin kasar.

Mista Labi Olawale, Babban Sakatare na NUPENG, ya bayyana haka a cikin wata wasikar taya murna ga Aliko Dangote Shugaban kuma Babban Jami’in Kamfanin Dangote, ranar Laraba a Abuja.

Kamfanin Dillancin Labarai na Najeriya (NAN) ya tuna cewa Kamfanin matatar mai ta Dangote ta fara samar da nau’in mai na motoci da a ke Kira Premium (PMS) a ranar 1 ga Satumba.

Olawale ya yabawa shugaban kasa Bola Tinubu da Dangote bisa gagarumin tarihi da fara gudanar da samar da fetur a kasar nan.

A cewarsa, an dade ana jiran wannan rana kuma ana jiran ta tare da addu’o’i daga ‘yan Najeriya da daukacin mutanen nahiyar Afirka baki daya.

“Muna alfahari da kai Alhaji Aliko Dangote, kai mutum ne mai jajircewa da juriya. Kai da mutanen ka kunyi abun yabawa.

“Wannan gagarumin nasarar da aka samu a matatar mai daya tilo a duniya, shaida ce ga jajircewarku, kirkire-kirkire, da kuma kwazonku a fannin makamashi.

“Mun fahimci gagarumin yunƙuri da sadaukarwa da juka yi wajen tabbatar
da wannan hangen nesa.

“Nasarar samar da man fetur a wannan zamani ya nuna wani gagarumin ci gaba ga matatar Dangote, kuma yana wakiltar wani gagarumin ci gaba na samun ‘yancin makamashi da ci gaban tattalin arzikin Najeriya,” in ji shi.

Babban sakataren ya yabawa shugaban kasa Bola Tinubu da Dangote kan yadda aka fara samar da man fetur mai cike da tarihi da tarihi.

Ya ce irin jagoranci da hangen nesa da Dangote ya yi da kuma neman nagarta shi ne ya taimaka wajen ganin an samu wannan nasara.

“Gudunmawar da kuka bayar ga bunkasuwar masana’antu da ci gaban tattalin arzikin Afirka abin a yaba ne kwarai da gaske, kuma muna alfahari da ganin irin tasirin da ayyukanku ke da shi ga al’ummarmu.

“A matsayin kungiyar da ta sadaukar da kai don jin dadi da ci gaban ma’aikata a masana’antar man fetur da iskar gas, NUPENG na jin dadin irin damar da wannan ci gaban zai kawo .

“Wannan ya shafi samar da aikin yi ga ‘yan Najeriya, ci gaban tattalin arziki da ci gaban kasarmu,” in ji shi.

Ya ce kungiyar za ta ci gaba da hada kai da kamfanin matatar man fetur na Dangote domin tabbatar da ci gaba da dorewar masana’antar mai da iskar gas. (NAN)(www.nannews.ng)
JAN/KAE

====

Edited by Kadiri Abdulrahman

Ta’addanci : Minista na neman goyon bayan al’umma don aiwatar da umarnin Shugaban kasa

Ta’addanci : Minista na neman goyon bayan al’umma don aiwatar da umarnin Shugaban kasa

Ta’addanci
Daga Habibu Harisu

Sokoto, Satumba 4, 2024 (NAN) Dr Bello Matawalle, Karamin Ministan Tsaro,  ya nemi goyon bayan Gwamnatin Jihar Sakkwato da al’ummar Jihar don  fatattakar ‘yan bindiga da sauran miyagun da ke addabar Arewa maso Yamma. 

Matawalle ya yi wannan roko ne a lokacin da ya jagoranci babban hafsan tsaron kasa (CDS), Janar Christopher Musa da wasu manyan hafsoshin soji a wata ziyarar ban girma da suka kai wa Gwamna Ahmad Aliyu, ranar Talata a Sokoto. 

“Muna nan Sokoto bisa umarnin shugaban kasa Bola Tinubu  na cewa ni da  hafsoshin soja su komo Sokoto domin kawar da Arewa maso Yamma daga barazanar ‘yan fashi da garkuwa da mutane da ta’addanci.

“ Yunkurin wani bangare ne na kara kaimi wajen kawo karshen duk wani nau’i na miyagun laifuka saboda la’akari da yadda al’amura ke kara tabarbarewa a yankin.

“Kiyaye rayukan mutane da dukiyoyinsu shine babban aikin kowace gwamnati. Mun kuduri aniyar fatattakar ‘yan ta’addan daga yankunan saboda an tsara hanyoyin da za a tabbatar da nasarar aikin,” inji Matawalle.

Ya kuma yi kira ga jama’a da su tallafa wa aikin soja da sahihan bayanan sirri da za su taimaka musu wajen ganin an kawo karshen munanan ayyukan ‘yan bindiga a yankin Arewa maso Yamma.

“Lokacin da kuka gano duk wani motsin da ba su yarda da shi ba ko kuma duk wanda ba shi da aiki mai ma’ana yana rayuwa mai tsada, ya kamata ku sanar da shugabannin al’umma ko kuma hukuma mafi kusa.

“Dukkanmu mu yi taka-tsan-tsan, mu sanya ido ga al’umma, domin ‘yan fashi, masu garkuwa da mutane da sauran miyagun mutane suna zaune a cikin al’umma kuma suna aiwatar da munanan ayyukansu a cikinmu,” in ji Ministan.

A cewarsa, ayyukan ‘yan ta’adda da ‘yan bindiga na jefa jama’a cikin mawuyacin hali a Najeriya.

Matawalle ya lura cewa ministocin tsaro guda biyu, masu baiwa kasa shawara kan harkokin tsaro, CDS da kuma ministan harkokin ‘yan sanda duk sun fito ne daga Arewacin Najeriya, yana mai cewa hakan alama ce da ke nuna cewa Shugaba Tinubu ya kuduri aniyar kawo karshen matsalar rashin tsaro a Arewa.

Ya kuma tabbatar wa al’ummar jihohin Sakkwato da Katsina da Zamfara da Kebbi da ma daukacin yankin Arewa-maso-Yamma cewa jami’an tsaro ba za su bar wata kafa ba wajen sauke nauyin da kundin tsarin mulki ya ba su.

“Zan kasance a kasa a yankin Arewa maso Yamma tare da CDS da sauran hafsoshin soji don sanya wa jarumai maza da mata jajirtattu a cikin kakin.

“Ina kuma kira ga mazauna wadannan jihohin da su kasance masu lura da kuma bayar da hadin kai ga jami’an tsaro kamar yadda gwamnatin tarayya ta kuduri aniyar kare rayuka da dukiyoyin ‘yan Najeriya baki daya,” in ji shi.

Tun da farko, Gwamna Aliyu ya godewa shugaban kasa Tinubu bisa jajircewarsa tare da tabbatar wa ministan da mukarrabansa duk wani goyon bayan da suka dace domin samun nasarar aikin. 

Aliyu ya ce har yanzu tsaro ya kasance kan gaba a cikin batutuwa 9 na gwamnatinsa, inda ya ce bisa ga haka, ya kafa hukumar tsaro ta Community Guard Corps (CGC) tare da samar da ababen hawa da sauran kayan aiki don karawa kokarin FG a fannin tsaro.

Kamfanin dillancin labarai na Najeriya (NAN) ya rawaito cewa ministan ya yi wata ganawar sirri da hafsoshin sojojin Najeriya a hedikwatar shiyya ta 8 tare da yi wa sojoji da jami’an bataliya ta 26 na rundunar sojin Najeriya bayani a Sokoto. (NAN) ( www.nannews.ng )

HMH/KLM

========

Muhammad Lawal ne ya tace

Sojoji sun nemi hadin kan sauran jami’an tsaro da jama’a don samun nasara

Sojoji sun nemi hadin kan sauran jami’an tsaro da jama’a don samun nasara

Major Janar. Kevin Aligbe, Kwamanda TRADOC (tsakiyar) tare da wasu hafsoshi da sojoji a wani taron bita ci gaban hafsoshi da aikin soji”, wanda aka gudanar a Minna ranar Talata. NAN Photo.

Army
Daga  Obinna Unaeze
Minna, Satumba 4, 2024 (NAN) Hukumar horarwa da koyarwa da Dabarun Yakin ta TRADOC ta Najeriya ta yi kira da a hada kai da sauran jami’an tsaro da sauran al’umma don samun ingantacciyar jagoranci don samar da zaman lafiya.

Kwamandan TRADOC, Manjo Janar. Kevin Aligbe, ya yi wannan kiran ne a ranar Talata a Minna, lokacin da ya bude taron kwana hudu a kan koyarwa da jagoranci ci ga hafsoshin sojoji.

“Za ku yarda da ni cewa sojojin Najeriya na buƙatar haɗin gwiwa tare da sauran abokan hulɗa, idan muna son cin gajiyar yanayin da ke tasowa a duniya game da jagoranci mai inganci.

“Yana da mahimmanci a lura cewa kowa na ɗaukan ku da daraja don Kuna cikin mafi kyawun mahimmanci a cikin wannan tsarin jagoranci, don ƙarfafawa ko haɓaka ƙwarewar jagoranci, a cikin zaman lafiya da lokutan yaƙi,” in ji shi.

Aligbe ya ce taron bitar na daya daga cikin manyan ayyukan da TRADOC ta shirya gudanarwa a wannan shekara.

Ya kuma ce horon na zuwa ne a daidai lokacin da duk wani kokari na kwamandan hafsan sojin kasa, Laftanar-Janar. Taoreed Lagbaja, kuma don ci gaba samar hafsoshin  da rundunar sojojin Najeriya ta zama wata runduna mafi kwarewa.

“Wannan ya zama dole wajen mayar da rundunar sojin Najeriya zuwa ga kwararrun runduna, sanye da kayan aiki da kwazo sosai, wajen cimma nauyin da kundin tsarin mulkin kasar ya dora mana a cikin wani yanayi na hadin gwiwa.

“Ana bin hanyoyin cimma wannan umarni sosai, don haka ana kallon wannan taron bita kan jagoranci a matsayin dandalin aiwatar da shi,” in ji shi.

Shugaban na TRADOC ya ce taron na da nufin inganta kwarewa da kwazon jami’ai da sojoji da ke aiki a cikin wani yanayi na hadin gwiwa.

Ya kuma ce atisayen zai samar da kayan aiki masu mahimmanci da dabaru don gudanar da aiki mai inganci.

Ya godewa Lagbaja saboda samar da kayan aiki da sauran kayan aikin horon.

Har ila yau, Shugaban Rukunan Rukunan da Ci Gaban Yaki, TRADOC, Manjo Janar, Jamin Jimoh, ya ce taron bitar zai nuna wa mahalarta taron sanin kwarewar sojojin Najeriya wajen magance tashe-tashen hankula.

Wani ma’aikaci mai suna Dokta Ehiz Odigie-Okpataku, ya yi magana a kan tunani da dabi’un jagora, kalubale daban-daban na shugaba, da yadda ake tunkarar kalubalen.

Kamfanin Dillancin Labarai na Najeriya (NAN) ya ruwaito cewa taron an yi wa lakabi da, “Haɓaka koyarwa da ci gaban yaƙi a cikin rundunar sojojin Najeriya don ingantaccen jagoranci a cikin haɗin gwiwa.” (NAN) (www.nannews.ng)

OCU/ARIS/USO
Idowu Ariwodola da Sam Oditah suka tace

‘Yan majalisar wakilai sun yaba wa Tinubu kan tallafin wutar lantarki na kashi 50% ga manyan makarantu, asibitoci

‘Yan majalisar wakilai sun yaba wa Tinubu kan tallafin wutar lantarki na kashi 50% ga manyan makarantu, asibitoci

Tallafi

Daga Femi OgunsholaAbuja, 2 ga Satumba, 2024 (NAN)’ Yan majalisar wakilai sun yabawa shugaban kasa Bola Tinubu bisa amincewa da kaso 50 na tallafin wutar lantarki ga jami’o’i, asibitoci, da sauran manyan makarantun ilimi.

Shugaban kwamitin majalisar kan harkokin ilimi na jami’o’i, Sanata Abubakar Fulata ne ya bayyana hakan a wata sanarwa da ya fitar ranar Litinin a Abuja.

Ya yabawa Tinubu kan irin girman da ya nuna wajen amincewa da kiran da suka yi da kuma bayar da tallafin kudin wutar lantarki ga manyan makarantu.

Fulata ya ce kwamitinsa a makonnin da suka gabata ya ziyarci jami’o’in gwamnatin tarayya sama da 30 a jihohi 25 da kuma babban birnin tarayya.

Ya ce karin kudin wutar lantarki ya shafi kusan daukacin jami’o’in Najeriya.

“Yayin da kusan daukacin jami’o’in ke fafutukar biyan kudin wutar lantarki mai yawa, wasu kamfanonin raba wutar lantarkin sun katse su daga hasken jama’a.

“Kafin ma masu samarwa da masu amfani da wutar lantarki da suka sanya jami’o’i a kashin ‘A’, wato kungiyar da ke biyan kudin wutar lantarki mafi yawa, wasu daga cikin jami’o’in ba su iya biyan kudin ma.

Ya ce, “Misali, Jami’ar Jos tana biyan kusan Naira miliyan 20 duk wata, amma bayan karin kungiyar, kudin wutar lantarkin na wata-wata ya tashi sama da Naira miliyan 100.

Ya ce UNIJOS na daya daga cikin jami’o’in da aka katse daga hasken wutar saboda wannan kalubalen da ake samu na karin kudin.

“Don haka muna godiya da wannan shawarar da shugaban kasa ya dauka domin za ta ci gaba da magance kalubalen samar da wutar lantarki a manyan makarantun kasar nan.

Ya ce wannan ba shi ne karon farko da shugaban kasa zai saurari kiran da ‘yan majalisar wakilai suka yi na inganta harkar ilimi ba.

A cewarsa, mun yi magana kan batun biya kudin a jimilla na IPPIS, wanda ya kawo wa jami’o’in nauye nauye, kamar neman izini daga hukumomi kusan bakwai kafin a dauki ma’aikacin tsafta.

Ya kara da cewa shugaban kasa ya saurara kuma ya amince da cire manyan makarantu daga tsarin IPPIS, ya kuma kara da cewa shugaban ya amsa kiran nasu na sake kafa majalisun manyan makarantu.

Fulata ya bayyana kwarin gwiwar cewa ba tare da la’akari da bangaranci na siyasa, kabilanci da addini ba, ‘yan majalisar za su ci gaba da hada kai da bangaren zartarwa.

Wannan a cewarsa, ya kuma hada da masu ruwa da tsaki domin inganta harkar ilimi a kasar nan.

Idan dai za a iya tunawa, Karamin Ministan Lafiya, Dokta Tunji Alausa ne ya bayyana cewa kashi 50 na tallafin wutar lantarki ga manyan makarantu da asibitoci a Kaduna.

Alausa ya ce tuni ma’aikatar wutar lantarki ta fara aiwatar da tsarin biyan tallafin. (NAN)www.nannews.ng
ODF/SH
======

edita Sadiya Hamza

Tinubu ya isa kasar Sin domin ziyarar aiki

Tinubu ya isa kasar Sin domin ziyarar aiki

Shugaban kasar Nijeriya, Bola Tinubu, yayin da jami’an gwamnatin kasar Sin suka tarbe shi a birnin Beijing na kasar Sin ranar Lahadi


Ziyara

By Salif Atojoko

Abuja, Satumba 1, 2025 (NAN) Shugaban kasa Bola Tinubu ya isa birnin Beijing na kasar Sin domin ziyarar aiki ta kwanaki biyar.

A wata sanarwa da mai magana da yawunsa, Ajuri Ngelale ya fitar, ya ce ya isa kasar Sin da misalin karfe 9:00 na safiyar Lahadin nan, kuma ya samu tarba daga wasu manyan jami’an gwamnatin kasar Sin.

Tinubu ya samu rakiyar gwamnoni da suka Jada da Babajide Sanwoolu, Sani Uba na jihohin Legas da Kaduna, da kuma mambobin majalisar ministocinsa.

Ana sa ran shugaban kasar zai gana da takwaransa na kasar Sin Xi Jinping, inda zai ziyarci manyan kamfanonin kasar Sin guda biyu, Huawei Technologies, da kuma hukumar kula da layin dogo ta kasar Sin (CRCC).

Ngelale ya ce “Wannan na da nufin cimma daya daga cikin manyan ajandar shugaban kasa, wato kammala aikin layin dogo daga Ibadan zuwa Abuja.”

Bayan haka, ya ce shugaban kasar zai gana da manyan jami’an gudanarwa na manyan kamfanoni 10 na kasar Sin tare da shuwagabannin su da ke karkashin kulawar kasar da yawansu  kaddarorinsu ya kai dala tiriliyan 3 a sassa daban-daban na tattalin arziki.

A cewarsa, bayan haka shugaban zai halarci taron kolin dandalin tattaunawar hadin gwiwa tsakanin Sin da Afirka (FOCAC), inda shugabannin kasashen Afirka da dama za su tattauna da shugabannin kasar Sin kan wasu muhimman batutuwa. (NAN) (www.nannews.ng)

SA/JPE

=====

Joseph Edeh ne ya gyara shi

Gwamnatin Tarayya ta gargadi matasa kan shaye-shayen miyagun kwayoyi

Gwamnatin Tarayya ta gargadi matasa kan shaye-shayen miyagun kwayoyi

Kwayoyi
By Bolanle Lawal
Ado-Ekiti, Aug. 31, 2024 (NAN) A ranar Asabar din da ta gabata ne gwamnatin tarayya ta gargadi matasa da su guji shiga cikin shaye shayen miyagun kwayoyi, domin yana da hadari da kuma illa ga rayuwar dan Adam.
Ministar ci gaban matasa, Dakta Jamila Ibrahim ce ta yi wannan gargadin a Ado-Ekiti, a karshen taron kwana biyu na wayar da kan jama’a kan yadda za a kawar da shan miyagun kwayoyi ga kananan Yara, maza da mata a shiyyar kudancin kasar nan.
Ibrahim wanda wani Darakta a ma’aikatar, Alhaji Alu Mohammed, ya wakilta, ya ce gwamnati ba za ta yi Kasa a gwiwa ba wajen kawar da matsalar shan miyagun kwayoyi a kasar nan.
“Wannan taron ya yi daidai, yana zuwa ne a daidai lokacin da Gwamnatin Tarayya ta sabunta kudirinta na bunkasa al’ummar da raba ta da shan kwayoyi, wadda tayi daidai da sanarwar Majalisar Dinkin Duniya kan miyagun kwayoyi da laifuka.
“Wannan ya zama dole, ta haka, don sanin hakikanin gaskiya game da kwayoyi, daga hadarin rashin lafiya da samun mafita don magance matsalolin shaye share a duniya, don samun rigakafi da bankado tushen shaye shaye da kulawa sosai a tsakanin matasa.
“Kamar yadda muka sani, shaye-shayen miyagun kwayoyi da muggan kwayoyi sun kasance daya daga cikin manyan kalubalen da matasa maza da mata ke fuskanta a cikin al’ummarmu, kuma yawancin binciken bincike da a ka gudanar a cikin gida da kuma na duniya sun tabbatar da dalilai daban-daban na shan kwayoyi,” in ji shi.
Ministan ya kara da cewa, wadannan binciken sun kuma nuna yadda a ke samun karuwar yara maza da mata da ke fadawa cikin shaye-shayen miyagun kwayoyi, da kuma karuwar bukatu, da samar da irin wadannan kayan shaye shaye cikin al’umma.
A cewarsa, shaye-shayen miyagun kwayoyi da sauransu zuba rudar mutane be da sunan ababen more rayuwa. 
Wasu daga cikin abubuwan su ke habbaka miyagun halayen sun haɗa da haɗakar takwarorinsu, riƙe mugun kamfani, da rashin sahihan sanarwa na faɗakarwa, da sauransu.
Ibrahim ta ce yanzu za a magance irin wadannan abubuwan da suka shafi zamantakewa.
“Don haka, ya zama dole mu hada hannu don tsara matakan da suka dace da za su haifar da ‘yancin cin zarafi da muggan kwayoyi,” in ji shi.
Ministan ta yi kira ga gwamnatocin Jihohi da sauran masu ruwa da tsaki da su hada hannu da Gwamnatin Tarayya wajen ganin an kawo karshen wannan matsala.
Har ila yau, Kwamishinan Cigaban Matasa na Jihar Ekiti, Adeola Adebayo, ya godewa Gwamnatin Tarayya da ta zabi jihar a matsayin mai karbar bakuncin atisayen na kudanci.
Adebayo, wanda ya samu wakilcin wani Darakta a ma’aikatar, Mista Adesoye Odunayo, ya yi alkawarin cewa gwamnati mai ci a karkashin Gwamna Biodun Oyebanji, za ta yi duk mai yiwuwa don hada kai da Gwamnatin Tarayya domin samun nasarar kawar da shan miyagun kwayoyi.
NAN ta ruwaito cewa akalla mutane 100 ne suka halarci taron wayar da kan jama’a, wanda kuma ya hada dagangamin shela a kan titunan Ado-Ekiti, inda aka raba takardu masu dauke da gargadi kan shaye-shayen kwayoyi ga mazauna yankin.(NAN)( www.nannews.com )
FFB/FON/VIV
============
Florence Onuegbu/Vivian Ihechu ne ya gyara

Matsalar Tsaro: Gwamnatin Tarayyar Nijeriya ta umurci Minista da hafsoshin tsaro su koma Sokoto

Matsalar Tsaro: Gwamnatin Tarayyar Nijeriya ta umurci Minista da hafsoshin tsaro su koma Sokoto

Ta’addanci
Daga Deborah Coker

Abuja, Satumba 1, 2024 (NAN) Gwamnatin Tarayyar Nijeriya ta umurci karamin ministan tsaro, Dr Bello Matawalle da sauran hafsoshin soja da su koma jihar Sokoto domin kawar da yankin Arewa maso Yamma daga barazanar ‘yan fashi, garkuwa da mutane da ta’addanci.

Hakan na kunshe ne a cikin wata sanarwa da Mista Henshaw Ogubike, Daraktan yada labarai da hulda da jama’a na ma’aikatar tsaro ya fitar.

Umurnin, inji gwamnatin, wani bangare ne na kara kaimi wajen kawar da yankin Arewa maso Yamma daga barazanar ‘yan fashi da garkuwa da mutane da kuma ta’addanci.

Gwamnatin tarayya ta bayyana bakin cikinta dangane da ayyukan ‘yan ta’adda da ‘yan bindiga a jahohin da kewaye, inda ta bayyana cewa wannan dabarar da ta dauka ya nuna jajircewar gwamnati na maido da zaman lafiya da tsaro a yankin.

Matawalle ya ce yayin da suke yankin Arewa maso Yamma, za su sa ido kan yadda a ke gudanar da ayyuka tare da tabbatar da an fatattaki Bello Turji da ’yan fashin sa.

“Wadannan ’yan fashin sun rika yada bidiyon wata mota kirar sulke ta sojojin Najeriya da ta makale a wani wuri mai cike da ruwa.

“Kuma da daddare a ka bukaci jami’an da su janye don gudun kada ‘yan bindiga su yi musu kwanton bauna, daga baya cikin dare ‘yan fashin suka je wurin da ruwan tabo ya rike , inda suka dauki hoton motar sulke da ta makale suna murna.

“Wannan lamari ya faru ne a kwashabawa, karamar hukumar Zurmi a Zamfara.

“Wannan ba abu ne da za a amince da shi ba, kasancewar shugaban kasa Bola Tinubu yana bayar da gagarumin goyon baya ga rundunar sojojin Nijeriya.

“Gwamnatin tarayya ta damu matuka game da barazanar ‘yan bindiga da ta’addanci a yankin Arewa maso Yamma musamman.

“Don haka a shirye muke mu tura duk wasu kayan da su ka dace kuma suka wajaba don tabbatar da cewa an kawar da wadannan miyagu da kuma samar da zaman lafiya a cikin al’ummominmu,” in ji Matawalle.

Ya kara da cewa akwai bukatar a gaggauta yaki da ‘yan ta’addan domin baiwa mutane damar tafiya cikin walwala.

“Lokaci ya kure wa wadannan ‘yan bindiga da ‘yan ta’adda saboda karuwar ayyukan da a ke yi za su raunana dukkanin sansanonin su.

“Na yi imanin kasancewar jami’ai a yankin Arewa maso Yamma zai sa sojojinmu su kara karfi,” in ji shi.

Matawalle ya kuma tabbatar wa al’ummar jihohin Sakkwato da Katsina da Zamfara da Kebbi da ma daukacin yankin Arewa maso Yamma cewa jami’an tsaro ba za su fatattaki ‘yan bindigar ga.

“Zan kasance a yankin Arewa maso Yamma tare da jami’an CDS da sauran hafsoshin soji, tare da jagorantar jaruman mu maza da mata sanye da kayan aiki.

“Ina kuma kira ga mazauna wadannan Jihohin da su yi taka-tsan-tsan tare da ba jami’an tsaron hadin kai kamar yadda Gwamnatin Tarayya ta kuduri aniyar kare rayuka da dukiyoyin ‘yan Nijeriya baki daya.

Ministan ya kara da cewa: “Tsaro da jin dadin jama’a su ne babban abin da gwamnati ta sa gaba.” (NAN) (www.nannews.ng)

DCO/SH
=====

edita Sadiya Hamza

Dan majalisa Dalhatu-Tafoki ya sha alwashin karfafa matasa, yakar ‘yan fashi

Dan majalisa Dalhatu-Tafoki ya sha alwashin karfafa matasa, yakar ‘yan fashi

Karfafawa

Zubairu Idris
Katsina, Aug. 31, 2024 (NAN) Danmalisar Tarayya, Shehu Dalhatu-Tafoki (APC Katsina), ya jaddada kudirin sa na ba da fifiko wajen karfafa gwiwar matasa tare da marawa kokarin Gwamnatin Tarayya baya na kawo karshen ‘yan fashi a kasar nan.
Dalhatu-Tafoki ya bayyana hakan ne a wata hira da manema labarai a ranar Asabar a Katsina, yayin da yake mayar da martani ga hukuncin da kotun daukaka kara ta yanke wanda ya tabbatar da hukuncin da kotun sauraron kararrakin zabe ta yanke a kan sa.
Dalhatu-Tafoki, dan majalisar wakilai mai wakiltar mazabar Faskari/Kankara/Sabuwa na tarayya ya doke dan takarar jam’iyyar PDP, Jamilu Mohammed inda ya lashe kujerar  majalisa a zaben 2023.
Dan majalisar wanda shi ne tsohon mataimakin kakakin majalisar dokokin jihar Katsina, ya yi alkawarin mayar da hankali kan ayyukan da ya rataya a wuyansa na majalisa, ya kuma yi alkawarin zarce nasarorin da ya samu a baya a lokacin da yake zauren majalisar jiha.
A cewarsa, tun da an kammala shari’ar zai ci gaba da baiwa matasa fifiko da nufin samar masu da sana’o’in dogaro da kai, ya kuma kara da cewa zai ci gaba da hana matasa shiga duk wani nau’i na laifuka da munanan dabi’u a cikin al’umma.
Dan majalisar wanda kuma shi ne mataimakin shugaban kwamitin sauyin yanayi, ya yi nuni da cewa, zai kuma samar da yanayin da za a ci gaba da bunkasa harkokin zamantakewa da tattalin arziki.
Dalhatu-Tafoki ya godewa Gwamna Dikko Radda bisa goyon bayan da yake bai wa jiga-jigan jam’iyyar All Progressives Congress (APC), magoyabaya, ‘yan majalisar tarayya da kuma ‘yan mazabarsa.
Ya kuma yi addu’ar Allah ya kawo mana karshen matsalar ‘yan fashi da makami da sauran miyagun laifuka a mazabar sa da jiha da kasa baki daya.
Dan majalisar ya bukaci jama’a da su goyi bayan duk wani shiri da gwamnatocin jihohi da na tarayya suka yi don kawo karshen kalubalen tsaro da sauran shirye-shiryen ci gaba.
Ya tuna cewa rikicin shari’arsa ya fara ne a wani lokaci a watan Yuni 2022, a matsayin batun gabanin zabe kuma ya kai ga yanke hukuncin kotun daukaka kara wanda ta tabbatar da halastaccesa dan majalisa.
Dan majalisar ya bayyana cewa jayayyar sa a kotun ya faro ne tun a babbar kotun tarayya lokacin da Murtala Isah-Kankara, ya kalubalanci takararsa a matsayin dan takarar jam’iyyar APC a zaben 2023.
“ Kotun koli ce ta warware takaddamar shari’a, wadda ta tabbatar da ni a matsayin sahihin dan takarar jam’iyyar a mazabar.
“Bayan zabukan 2023, an bayyana dan takarar jam’iyyar PDP, Jamilu Mohammed a matsayin wanda ya lashe zaben.
“Duk da haka, na kalubalanci sakamakon a kotun sauraron kararrakin zabe cewa ba a kammala zaben ba a wasu rumfunan zabe na kananan hukumomi biyu wanda kusan mutane 10,000 suka yi rajista,” Dalhatu-Tafoki ya bayyana.
NAN ta ruwaito cewa an sake gudanar da zabe a rumfunan zabe a kananan hukumomin biyu na mazabar inda sakamakon zaben ya nuna cewa Dalhatu-Tafoki na jam’iyyar APC ya samu kuri’u 49,807, yayin da dan takarar PDP ya samu kuri’u 49,067, wanda hakan ya nuna hadewar kuri’u 740 ne.
Rukunin zaben dai sun kasance a unguwar Garagi da ke karamar hukumar Kankara, yayin da sauran kuma ke a garin Daudawa da ke karamar hukumar Faskari a jihar.
Wadanda aka yi wa rajista na daukacin rumfunan zabe da abin ya shafa sun kai 10,659, yayin da katunan zabe na dindindin (PVCs) da aka tattara sun kai 10,652. (NAN) ( www.nannews.com )
ZI/HMH/KLM
==========
Habibu Mohammed Harisu/Muhammad Lawal ne ya gyara shi

Ambaliyar ruwa ta lalata gidaje 2, 517, hekta 1, 000 na gonakin noma a Gombe – SEMA

Ambaliyar ruwa ta lalata gidaje 2, 517, hekta 1, 000 na gonakin noma a Gombe – SEMA

Lalacewa

By Peter Uwumarogie

Gombe, Aug. 31, 2024 (NAN) Hukumar Ba da Agajin Gaggawa ta Jihar Gombe (SEMA), ta ce gidaje da shaguna 2,517 su ka lalace tare da gonakin noma da su kai hekta 1,000 a wata ambaliyar ruwa da ta lakume al’ummomi 33 a jihar.

Mista Ibrahim Nalado, Mataimakin Darakta a sashen bada agaji da tsare tsare na hukumar ne ya bayyana hakan a wata hira da Kamfanin Dillancin Labarai na Najeriya (NAN) a ranar Asabar a Gombe.

Nalado ya ce al’ummomin da abin ya shafa sun kasance a kananan hukumomin Dukku, Funakaye da Billiri (LGA) na jihar.

A cewarsa, wadannan yankuna sun tabu ne sakamakon mamakon ruwan sama da a ka yi tsakanin ranar 12 ga watan Agusta zuwa 22 ga watan Agusta.

Ya ce, “A karamar hukumar Dukku, al’ummomi 10 ne abin ya shafa. A karamar hukumar Funakaye, al’ummomi 20 ne abin ya shafa sannan a karamar hukumar Billiri, al’ummomi uku ne abin ya shafa”.

Nalado ya ce ambaliyar da guguwar iska ta shafi galibin gidaje da filayen noma kadan a cikin al’ummomin.

Ya ce ba a samu asarar rai ba amma yara biyu sun samu raunuka a Dukku, ciki har da dabbobi bakwai da suka tafi da su.

Dangane da illar ambaliya a gonaki, mataimakin daraktan ya ce al’ummar Hina a karamar hukumar Yamaltu/Deba ta jihar ce ta fi fama da iftila’in.

Ya ce, kasa da hekta 1, 000 na shinkafa da masara da dawa da gonakin gero sun nutse cikin ruwa.

Mataimakin daraktan ya bayyana cewa tawagarsa ta ziyarci unguwar Hina a ranar Juma’a, 30 ga watan Agusta, domin tantance irin barnar da aka yi.

Nalado ya bayyana tasirin ambaliya a matsayin babbar barna duba da yawan fadin yankin da abin ya shafa.

“Manoma suna shirin girbin amfanin gonakinsu.

“Manoman sun damu sosai amma saboda abu ne na kaddara sun yarda da shi cikin kyakkyawan zato,” in ji shi.

Mataimakin daraktan ya bayyana cewa a na tattara bayanai kan adadin manoman da ambaliyar ruwan ta shafa a Hina.

Nalado ya bayyana cewa hukumarsa ta tantance yawan barnar da a ka yi, amma tana tattara rahotannin domin mikawa gwamnatin jihar da sauran hukumomin da abin ya shafa.

Sai dai ya ce irin barnar da a ka yi a filayen noma a Hina, zai dauki matakin hadin gwiwa tsakanin gwamnatin jihar da gwamnatin tarayya wajen magance matsalar.

Ya kuma yi kira ga Hukumar Raya Arewa maso Gabas da Hukumar Ba da Agajin Gaggawa ta Kasa (NEMA) da su tallafa wa gwamnatin Jihar a kan hakan.

Mataimakin daraktan, ya kuma yi kira ga manoma da sauran mutanen da abin ya shafa da su yi hakuri.

Ya kuma ba su tabbacin cewa gwamnati da sauran hukumomin gwamnati za su kawo musu dauki. (NAN) (www.nannews.ng)

 

UP/COA/OCC

=====

Edita ta Constance Athekame/Chinyere Omeire