Masu ruwa da tsaki sun ba da shawarar aiki da dabarun haɓaka noman zamani

Masu ruwa da tsaki sun ba da shawarar aiki da dabarun haɓaka noman zamani

Dabarun

By Doris Isa

Abuja, Satumba 19, 2024 (NAN) Kungiyar Organic and Agroecology Initiative (ORAIN), tare da hadin gwiwar gidauniyar Heinrich Boll, ta yi kira ga gwamnatocin tarayya da na jihohi da su yi amfani da dabarun noma domin bunkasa ayyukan samar da abunci. 

Mista Ikenna Ofoegbu, jami’in kula da ayyuka na gidauniyar Heinrich Boll ne ya yi wannan kiran a taron masu ruwa da tsaki na kasa kan habbaka noman zamani a Najeriya a aka yi ranar Alhamis a Abuja.

Ofoegbu ya ce hakan na daga cikin shawarwarin taron bitar da aka gudanar a watan Yuni.

Agroecology wani aikin noma ne mai dorewa wanda ke aiki tare da yanayi. Yana da aikace-aikacen amfani da yanayin muhalli da ka’idojin noma.

Ofoegbu ya ce dabarun aikin gona na kasa na neman tsarawa tare da aiwatar da cikakken dabarun da suka dace da manufofin samar da abinci da hada kai a sassa daban-daban don inganta ayyukan noma mai dorewa.

Ya ce wasu shawarwarin sun hada da kara kudade don ayyukan noma, zayyana takamaiman wurare don noman ire-ire na musassaman da kare su daga gurbatar masana’antu da ayyukan da suka shafi al’adu. 

Sauran sun kasance tallafin shirye-shiryen horarwa don ilimantar da manoma kan ayyukan noma, noman kwayoyin halitta da dabarun noma mai dorewa.

Masu ruwa da tsakin sun yi kira ga majalisun tarayya da na jihohi da su samar da dokoki masu taimaka wa ilimin aikin gona.

Sun yi kira ga gwamnatoci da kamfanoni masu zaman kansu da su samar da lamuni ga masu karamin karfi da kuma karfafa hanyoyin noman ire-ire na musassaman. 

Hadaddiyar kungiyar ta bukaci kungiyoyin manoma da kungiyoyin hadin gwiwa da su rungumi ayyukan noma tare da saukaka hanyoyin samun kasuwa don samar da kayayyakin amfanin gona da sauransu. (NAN) (www.nannews.ng)
ORD/KAE
=====
Kadiri Abdulrahman ne ya gyara shi

Sokoto: Wamakko bai gaji N13bn daga Bafarawa ba, in ji – Tsohon Akanta na Jiha

Sokoto: Wamakko bai gaji N13bn daga Bafarawa ba, in ji – Tsohon Akanta na Jiha

Kudade
Daga Habibu Harisu
Sokoto, Satumba 19, 2024 (NAN) Alhaji Aminu Abdullahi, tsohon Akanta Janar na Jihar Sakkwato, ya ce tsohon Gwamna Attahiru Bafarawa bai bar Naira biliyan 13 a asusun gwamnatin jihar ba.
Da yake jawabi ga manema labarai a ranar Alhamis, Abdullahi ya musanta ikirarin da Bafarawa ya yi a lokacin da yake kaddamar da gidauniyarsa ta N1billion a ranar Laraba a Sokoto.
Ya ce bisa wannan ikirari, gwamnatin tsohon Gwamna Aliyu Wamakko ta wancan lokacin ta kafa kwamitin bincike wanda Alhaji Abdurrahman Namadina ya jagoranta, kuma babu inda aka gano wannan adadin kudin. 
” Kwamitin Namadina ya binciki dukkan asusun bankunan gwamnati na wancan lokacin tare da mika bayanan ga hukumar yaki da masu yi wa tattalin arzikin kasa zagon kasa (EFCC) a lokacin da aka wata shari’a mai tsawo.
” Babban asusu na UBA a lokacin yana dauke da kudi miliyan N254. 5, har a ranar 29 ga Mayu, 2007 yayin da an samu miliyan N7. 3, a asusun gwamnatin jihar na VAT,” in ji Abdullahi.
Ya bayyana cewa Gwamna Wamakko na wancan lokacin ya dakatarda gudanar da hulda a duk wani asusu na banki da su ka kai guda 27 na gwamnatin Bafarawa kuma duk an rufe su ne saboda an gurfanar da su a gaban kotu a lokacin.
“Ya kamata duk wani mai hankani ya san cewa an tabbatar da ikirarin Bafarawa karya ne domin Kotu ta yanke hukunci kan lamarin,” inji shi.
Abdullahi ya ce wannan ikirari na Bafarawa ba shi da tushe balle makama, yana yaudarar jama’a ko kuma kawai da hankukansu don kawai a yi amfanin siyasa domin taso da batun shekara Sha bawai da ta wuce wani Abu ne daban.
“Har yanzu tambayar ta kasance na a amsa ba itace, a wane asusu ne Naira biliyan 13 su ke, kamar yadda muka bayar da dukkan lambobin asusun banki da bayanai, shi tsohon Gwamna akwai  bukatar da yayi cikakken bayani,” in ji tsohon Akanta Janar.
Kamfanin Dillancin Labaran Najeriya NAN ya ruwaito cewa Bafarawa ya yi aiki tsakanin shekarar 1999 zuwa 2007 yayin da Wamakko ya mulki jihar a tsakanin shekarar 2007 zuwa 2015, yayin da dukkansu suka yi wa’adi biyu a jere. (NAN) (www.nannews.com)
HMH/BRM
============
Edited by Bashir Rabe Mani

An kama wani mutum bisa zargin satar wayoyin lantarki da kudinsu ya kai N50m a Katsina

An kama wani mutum bisa zargin satar wayoyin lantarki da kudinsu ya kai N50m a Katsina

Barna
Zubairu Idris
Katsina, Satumba 19, 2024 (NAN) Rundunar ‘yan sanda a jihar Katsina ta tsare wani Ahmed Suleiman, bisa zarginsa da bannatawa da kuma satar wayoyin wutar lantarki mallakar kamfanin NAK Steel Rolling, Katsina, wanda darajarsa ta kai Naira miliyan 50.
Jami’in hulda da jama’a na rundunar ‘yan sandan (PPRO), ASP Abubakar Aliyu, ya bayyana hakan a wata ganawa da manema labarai ranar Alhamis a Katsina.
Ya ce wanda ake zargin yana zaune ne a Abattoir quarters, Katsina, a ranar 9 ga watan Satumba, jami’an ‘yan sandan da ke hedikwatar Sabon Gari ne suka kama shi.
“A ranar 9 ga Agusta, 2024, da misalin karfe 2 na rana, an samu rahoto a hedikwatar ‘yan sanda ta Sabon-Gari game da barna da kuma satar igiyar wutar lantarki a Kamfanin NAK Steel Rolling, Katsina.
“Bayan samun rahoton, jami’an rundunar sun kaddamar da bincike, wanda ya kai ga cafke wanda ake zargin.
“An same shi da wata wayar wutar lantarki da ake zargin ta sata ce da kudinta ya kai kimanin Naira miliyan hamsin.
“Lokacin da ake yi masa tambayoyi, wanda ake zargin ya amsa laifin aikata laifin,” in ji shi
Aliyu ya bayyana cewa za a gurfanar da wanda ake zargin a gaban kotu bayan bincike.
Jami’in hulda da jama’a na rundunar ‘Yansandan PPRO ya ce jami’an na su sun kuma tsare wani Umar Muhammed mai shekaru 25 a unguwar Sabuwar Unguwa da ke Katsina, bisa zargin bannatawa da waya mai sulke mallakar Hassan Usman Katsina Polytechnic.
Ya ce, a ranar 2 ga Satumba, 2024, an samu kiran ko ta kwana a hedikwatar ‘yan sanda ta Batagarawa kan ayyukan wasu da ake zargin barayi da barayi a makarantar.
Jami’in PPRO ya bayyana cewa, nan take DPO ya aika jami’ansu zuwa wurin, inda suka yi nasarar cafke wanda ake zargin tare da wata waya mai sulke da ake zargin ya lalata.
Ya kara da cewa, an samu wasu kayan aiki da suka hada da shebur, filawa da sauran kayan aikin hannu a hannun wanda ake zargin a wurin.
Aliyu ya bayyana cewa wanda ake zargin ya amsa laifin hada baki da wasu, Isma’il, Aminu, Abdul Rashid, a wajen lalata wayar sulken.
“Sun kuma ambaci wani Mas’udu Amadu, mai shekaru 30, a adireshin daya da wanda ya karbi dukiyarsu,” in ji shi.
Kakakin ‘yan sandan ya ce za a gurfanar da wadanda suka aikata laifin bayan bincike. (NAN) (www.nannews.ng)
ZI/BRM
=========
Edited by Bashir Rabe Mani

Ambaliyar ruwar Maiduguri: Sama da tallafin N12b aka samar ga wadanda abin ya shafa 

Ambaliyar ruwar Maiduguri: Sama da tallafin N12b aka samar ga wadanda abin ya shafa 

Taimako 

By Yakubu Uba 

Maiduguri, Satumba 19, 2024 (NAN) Gwamnatin Borno ta ce ta samu tsabar kudi Naira Biliyan Goma shabiyu, (N12b), da kuma kayan tallafi ga wadanda bala’in ambaliyar Ruwan Alau Dam ya shafa a Maiduguri. 

Abdurrahman Bundi, Babban mai ba gwamnan Borno shawara na musamman kan kafafen yada labarai na zamani, ya bayar da karin haske game da gudummawar da aka bayar na asusun tallafawa al’ummar Maiduguri a ranar Alhamis a Maiduguri.

Bundi ya ce tallafin ya fito ne daga kamfanoni, gwamnatocin jihohi, ‘yan majalisar jiha da na kasa, daidaikun mutane, da kuma kungiyoyi masu zaman kansu.

Jerin sunayen masu ba da tallafi sun nuna cewa Hukumar Raya Arewa maso Gabas (NEDC) ta ba da gudummawar N3b da kayan abinci, Aliko Dangote N2b, Aminu Dantata N1.5b, da Mohammed Indimi N1b.

Sauran wadanda suka bayar da tallafi sun hada da kananan hukumomin Borno; N1.2b, Oluremi Tinubu; N500m, jihohin Bauchi da Niger; N250m kowanne yayin da mutanen Kudancin Borno suka bayar da N200m.

Dahiru Mangal, Atiku Abubakar, Rep. Mukhtar Betara, Ali Modu Sheriff, Majalisar Wakilai, Abdulsalam Kachala, da JAIZ Bank Jihohin da suka hada da Kebbi, Yobe, Kano, Taraba, Katsina, Kaduna da Zamfara sun bada Naira 100 kowanne.

Darakta Janar na Hukumar Yaki da Sha da Fataucin Miyagun Kwayoyi ta Najeriya (NDLEA), Buba Marwa da Matrix Energy sun ba da gudummawar tireloli 10 na taki da kayan abinci da darajarsu ta haura N120m kowanne.

Wadanda suka bada N50m sun hada da jihar Adamawa, Mr Peter Obi, Rabiu kwakwanso, Ahmed Lawan, Mohammad Maifata, Ibrahim Umar, Mohammad Imam, Ali Dalori, APC shiyyar Bauchi, Sen. Tahir Monguno, da Sen. Kaka Shehu and I8th Engineering Company. yayin da Majalisar Jihar ta bayar da gudummawar N60m.

Gwamnatin Nasarawa ta kuma ba da kyautar manyan motoci guda shida na shinkafa, spaghetti da sukari. 

Wasu mutane da dama sun ba da gudummawar tsakanin N1m zuwa N30m bi da bi. (NAN)

YMU/MNA 

Maureen Atuonwu ta gyara

Shugaban ‘Yansanda ya sakewa Kwamishinan Babban Birnin Tarayya da wasu jihohi 2 gurabun aiki

Shugaban ‘Yansanda ya sakewa Kwamishinan Babban Birnin Tarayya da wasu jihohi 2 gurabun aiki

Canji
Monday Ijeh
Abuja, Satumba 19, 2024 (NAN) Sufeto-Janar na ‘Yansandan Najeriya (IG), Mista Kayode Egbetokun, ya sauya wa kwamishinan ‘Yansandan babban birnin Tarayya (FCT), da jihohin Delta da Rivers.
Jami’in hulda da jama’a na rundunar, ACP Olumuyiwa Adejobi ne ya bayyana hakan a wata sanarwa da ya rabawa manema labarai ranar Alhamis a Abuja.
A cewar Adejobi, CP mai kula da Ribas, Mista Olatunji Disu, an mayar da shi Babban Birnin Tarayya FCT, yayin da takwaransa na Delta, Mista Abaniwonda Olufemi, ya maye gurbinsa a matsayin CP mai kula da Ribas.
Kakakin ya ce CP da aka tura kwanan nan zuwa Babban Birnin Tarayya, Mista Peter Opara, zai maye gurbin Olufemi a matsayin CP mai kula da Delta.
Ya ce IG  ya kuma tura Kwamishinoni masu kula da jihohin Abia, Ebonyi, Akwa-Ibom da Legas, bayan amincewar hukumar ‘yan sanda.
“Sabon CP da aka tura sune Mista Danladi Nda na Abia; Mista Olanrewaju Olawale na jihar Legas; Mista Anthonia Uche-Anya na Ebonyi da Mista Festus Eribo na Akwa-Ibom.
” Wannan na daga cikin manufar Sufeto Janar na sake fasalin ‘yan sandan Najeriya bisa karin dabaru don yin amfani da hazaka,” in ji shi.
Adejobi ya ce IG ya umurci dukkan sabbin CP da su tabbatar da kwazo wajen gudanar da ayyukansu tare da daukar sabbin abubuwa da za su dakile kalubalen tsaro a sassan da ke da alhakin gudanar da ayyukansu. (NAN) (www.nannews.ng)
IMC/KOLE/AYO
==========
Edited by Remi Koleoso/Ayodeji Alabi

Shettima yayi kira da a dauki matakin gaggawa don magance sauyin yanayi

Shettima yayi kira da a dauki matakin gaggawa don magance sauyin yanayi

By Hajara Leman

Gombe, 18 ga Satumba, 2024 (NAN) Mataimakin shugaban kasa Kashim Shetima ya ce ya zama dole a dauki matakin gaggawa don dakile munanan yanayi na sauyin yanayi yayin da al’umma ke fuskantar barazana a kasarnan. 

Shetima ya bayyana haka ne a ranar Laraba a Gombe yayin taron yanayi na shiyyar arewa maso gabas, wanda hukumar ci gaban arewa maso gabas ta shirya.

Taken taron shi ne: “Shiryar da tsarin da zai dore wajen ganin an ci gaba da aiwatar da ayyukan sauyin yanayi a yankin Arewa maso Gabas”.

Dr Aliyu Moddibo, mai baiwa shugaban kasa shawara kan ayyuka na musamman, ya wakilta, Shettima ya bayyana cewa, yanayin na kawo tabarbarewar rayuwa da lamarin da ya tilastawa al’ummar kasar tunkarar kalubalen na gaggawa.

A cewar Shettima, taron na zuwa ne a wani muhimmin lokaci da ke nuni da cewa an dade ana fuskantar barazanar da sauyin yanayi ke haifarwa.

“Rikicin yanayi, wanda ke bayyana a cikin jujjuyawar ruwan sama, yanayi maras kyau, da kuma yaɗuwar rashin zaman lafiyar da ya danganci muhalli, cigaban wani yanki ko yawan jama’a.

“Shugabannin Najeriya sun sake jaddada kudirin su na yaki da sauyin yanayi a duniya, tare da mai da hankali kan hadin kai da aiki.

“A taron sauyin yanayi na Dubai na shekarar 2021, Najeriya ta yi alkawarin rage fitar da hayaki mai gurbata muhalli da kuma aiwatar da shirin samar da wutar lantarki da nufin cimma burin cigaban karni na da shekarar 2060.

Ya ce, “Kudarin da kasar ta yi kan manufofin muhalli na duniya ya kasance mai karfi, tare da mai da hankali sosai kan bukatar daukar matakai cikin gaggawa.”

Taron, in ji shi, wani muhimmin mataki ne na samar da mafita ga karuwar tasirin sauyin yanayi.

Shettima ya ce hakan ya kara karfafa rawar da Najeriya ke takawa wajen jagorantar ayyukan sauyin yanayi, musamman a yankuna irin su Arewa maso Gabas, inda matsalar gurbacewar muhalli da tashe-tashen hankula ke kara kalubalantar al’ummar yankin.

A cewarsa, manyan tsare-tsare irin su aikin katangar ‘Great Green Wall, sune jigon dabarun Najeriya wajen yaki da kwararowar hamada da kuma dawo da daidaiton muhalli.

Dangane da hasashen ambaliyar ruwa a Najeriya a shekarar 2024, Shettima ya yi gargadin cewa ba za a iya daukar sauyin yanayi da wasa ba.

“Duk da tsare-tsare da kuma matakan da suka dace, barazanar ambaliyar ruwa wata alama ce ta gaggawar bukatar samar da ingantattun hanyoyin magance yanayi,” in ji shi.

Manajan Daraktan NEDC, Mohammed Alkali, ya jaddada bukatar da ake da ita na magance kalubalen yanayin da yankin ke fuskanta na dogon lokaci.

Alkali ya yi nuni da cewa, yayin da aka samu gagarumin ci gaba wajen sake gina al’umma da kuma maido da rayuwar al’umma, illar da sauyin yanayi ke kara ta’azzarawa tun daga kwararowar hamada zuwa hasarar rayayyun halittu na bukatar daukar matakai cikin gaggawa.

“Wannan taron ba taro ne kawai ba, wani dandali ne na samar da sabbin hanyoyin warwarewa da hadin gwiwar da za su taimaka wa yankin Arewa maso Gabas ya zama abin koyi ga juriyar yanayi,” in ji Alkali.

Ya ce taron zai samar da dandali ga malamai, masana da masu ruwa da tsaki don samar da dabarun yaki da gurbacewar muhalli da samar da ci gaba mai dorewa.

Haka kuma, shugaban hukumar, Maj.-Gen. Paul Tarfa (Rtd), ya ce taron na da muhimmanci wajen samar da dabaru don saukaka aiwatar da ingantaccen tsarin tabbatar da zaman lafiya da ci gaban Arewa maso Gabas.

Ya yi kira da a hada kai da kirkire-kirkire domin shawo kan illolin da ke tattare da tashe tashen hankula da kalubalen zamantakewar al’umma don samar da makoma mai wadata ga yankin.

“Muna fuskantar ƙalubale masu zurfi, amma suna da wuyar shawo kan su. Tare da dabarun da suka dace, wannan taron zai aza harsashin tabbatar da dorewar Arewa maso Gabas, maidowa da kuma shirya kalubalen gobe,” inji shi.

A nasa bangaren, Mista Manassah Jatau, mataimakin gwamnan jihar Gombe, ya ce kokarin da gwamnatin jihar ke yi na magance matsalar sauyin yanayi ya sa ta samu matsayi na biyu bayan Legas a fannin gudanar da yanayi. (NAN) (www.nannews.ng)

HUL/EBI/RSA

==========

Edited by Benson Iziama/Edited 

Ambaliyar Ruwan Maiduguri: Marwa ya baiwa gwamnatin Borno tallafin Taki na N120m

Ambaliyar Ruwan Maiduguri: Marwa ya baiwa gwamnatin Borno tallafin Taki na N120m

Kyauta

By Ibironke Ariyo

Abuja, Satumba 18, 2024 (NAN) Shugaban hukumar yaki da sha da fataucin miyagun kwayoyi ta kasa NDLEA, Brigediya Janar, Buba Marwa, ya baiwa gwamnatin Borno tallafin taki zamani na noma na Naira miliyan 120.

Marwa ya bayar da wannan tallafin ne a lokacin da ya kai ziyarar jaje ga Gwamna Babagana Zulum da Shehun Borno, Mai Martaba Abubakar Ibn Umar Garbai El-Kanem kan bala’in ambaliyar ruwa da ya afku a ranar Talata a Borno.

Hakan na kunshe ne cikin wata sanarwa da kakakin hukumar ta NDLEA, Femi Babafemi ya fitar a Abuja.

Da yake magana a ziyarar da ya kai wa Zulum, Marwa ya ce a matsayinsa na dan Najeriya kuma tsohon gwamnan mulkin soja na tsohuwar Borno, ya damu matuka da girman bala’in ambaliya.

Hakan a cewarsa ya shafi rayuka da rayuwa da dukiyoyin jama’a da kuma muhalli.

Shugaban hukumar ta NDLEA ya ce ya tuntubi wani kamfanin taki da ya sani domin tallafa musu kuma sun ba gwamnatin jihar tallafin takin zamani mai yawan gaske kwatankwacin lodin tireloli goma na Naira miliyan 120 ga gwamnatin jihar.

Ya yi fatah a raba wa manoman da abin ya shafa don taimaka musu cikin gaggawar komawa gona da kuma hana yunwa a watanni masu zuwa.

“ A matsayina na tsohon gwamnan soji a nan, zan iya sanin irin girman barnar da wannan ambaliya ta yi wa rayuwar mutanen Maiduguri, rayuwarsu, gidajensu da ma muhalli.

“Tare da alkaluman da ke fitowa kan adadin wadanda suka mutu, da ‘yan gudun hijira, da lalacewar dukiya da kuma wuraren da abin ya shafa, watakila wannan shi ne bala’i mafi muni da ya taba faruwa a birni guda a tarihin Najeriya.

“Wannan ne ya sa na zo nan don mika ta’aziyya ga gwamna, gwamnatin jihar, mahaifinmu mai martaba Shehun Borno da daukacin al’ummar jihar,” inji shi.

Marwa ya ce halin da ake ciki a kasa ya bukaci ‘yan Najeriya masu kishin kasa da su marawa shugaban kasa Bola Tinubu, mataimakin shugaban kasa Kashim Shettima da gwamnatin jihar goyon baya domin ganin an daidaita tasirin wannan bala’i ga jama’a.

“Na san gwamnatin jihar tana yin abubuwa da yawa kuma za ta yi la’akari da matakan gajeren lokaci, matsakaita da kuma na dogon lokaci wajen inganta tasirin bala’in ga jama’a;

“A takaice dai shi ne bukatu na gaggawa kamar abinci, ruwa, magunguna, kyaututtukan kudi da matsuguni na wucin gadi, yayin da matsakaicin zangon zai kasance ayyukan da aka yi niyya don dawo da rayuwar mutane kamar yadda aka dawo da su gonakin da ambaliyar ruwa ta lalata.

“A kan haka, mun sami damar ba da gudummawar takin zamani mai yawan gaske kwatankwacin lodin tireloli 10 na Naira miliyan 120 da wani kamfanin taki da na sani a gwamnatin jihar.

“Wannan zai kasance don rabawa ga manoman da za su bukaci komawa gonakinsu don gujewa yunwa a watanni masu zuwa,” in ji shi.

Zulum da Shehu sun nuna jin dadinsu ga Marwa da ya samu lokaci don sanin mutanen jihar da kuma irin halin kirki ga mutanen da abin ya shafa.(NAN) (www.nannews.ng)

ICA/CHOM/SH

==========

Chioma Ugboma/Sadiya Hamza ta gyara

 

Rabon Arzikin Kasa: Gwamnatin Tarayyar, jihohi, kananan hukunoni sun raba N1.203trn na watan Agusta

Rabon Arzikin Kasa: Gwamnatin Tarayyar, jihohi, kananan hukunoni sun raba N1.203trn na watan Agusta

Kudin shiga

Kadiri Abdulrahman

Abuja, Satumba 18, 2024 (NAN) Kwamitin Rabon Arzikin na Tarayya (FAAC), ya raba kudaden shiga na Naira Tiriliyan 1.203 a tsakanin Gwamnatin Tarayya, Jihohi da Kananan Hukumomi (LGCs).

A cikin sanarwar da FAAC ta fitar bayan taron ta a ranar Talata, jimillar kudaden shiga da aka raba na Naira tiriliyan 1.203 ya kunshi kudaden shigar da doka ta tanada na Naira biliyan 186.636, da kuma kudaden harajin Value Added (VAT) na Naira biliyan 533.895.

Har ila yau, ta kunshi kudaden shiga na Electronic Money Transfer Levy (EMTL) na Naira biliyan 15.017 da kuma kudaden canjin Naira biliyan 468.245.

Sanarwar ta nuna cewa an samu jimillar kudaden shiga na Naira tiriliyan 2.278 a cikin watan Agusta.

Ya ce jimillar abin da aka cire na kudaden da aka tara ya kai Naira biliyan 81.975, yayin da jimillar kudaden da aka kashe na yin aiki da kuma mayar da su Naira biliyan 992.617.

Sanarwar ta ce, an samu jimillar kudaden shiga na Naira tiriliyan 1.221 na watan Agusta.

“Wannan ya yi kasa da Naira Tiriliyan 1.387 da aka samu a watan Yuli da Naira Biliyan 165.994.

“An samu jimlar kudaden shiga na Naira biliyan 573.341 daga VAT a watan Agusta. Wannan ya yi kasa da Naira biliyan 625.329 da ake samu a watan Yulin 2024 da Naira biliyan 51.988,” inji ta.

Sanarwar ta ce daga jimillar kudaden shigar da ake rabawa na Naira Tiriliyan 1.203, Gwamnatin Tarayya ta samu Naira Biliyan 374.925, sannan gwamnatocin Jihohin sun samu jimillar Naira Biliyan 422.861.

“Kananan hukumomi LGCs sun samu jimillar Naira biliyan 306.533, kuma an raba jimillar Naira biliyan 99.474 (kashi 13 na kudaden shiga na ma’adinai) ga jihohin da suke amfana a matsayin kudaden shiga,” inji ta.

Sanarwar ta ce, daga kudaden harajin VAT na Naira biliyan 533.895, gwamnatin tarayya ta samu Naira biliyan 80.084, gwamnatocin Jihohi sun samu Naira biliyan 266.948, sai kuma LGCs sun samu Naira biliyan 186.863.

Ya ce gwamnatin tarayya ta samu jimillar kudi naira biliyan 2.252 daga naira biliyan 15.017 EMTL.

Gwamnatocin Jihohin sun karbi Naira Biliyan 7.509 sannan LGCs sun karbi Naira Biliyan 5.256.

Ya ce Royalty na Man Fetur da Gas, Harajin Riba na Man Fetur (PPT), VAT, Shigo da Hakkokin Kuɗi, EMTL, CET Levies da Harajin Kuɗi na Kamfanoni (CIT) duk an sami raguwa

Ya ce ma’auni a cikin Asusun Excess Crude Account (ECA) ya kasance dala 473,754.57. (NAN) (www.nannews.ng)

KAE/EEE
=======

Ese E. Eniola Williams ne ya gyara shi

Tinubu ya sanya hannu kan dokar kafa cibiyar kula da kananan makamai – NSA

Tinubu ya sanya hannu kan dokar kafa cibiyar kula da kananan makamai – NSA

Arms
By Sumaila Ogbaje

Abuja, Satumba 17, 2024 (NAN) Mai ba Shugaban Kasa shawara kan harkokin tsaro (NSA), Mallam Nuhu Ribadu, ya ce shugaban Kasa Bola Tinubu ya sanya hannu kan dokar kafa cibiyar kula da kananan makamai ta kasa.

Ribadu ya bayyana haka ne a wajen taron karawa juna sani kan ci gaban kasa da hana yaduwar kananan makamai a Najeriya da kuma yankin yammacin Afirka a ranar Talata a Abuja.

Cibiyar Yaki da Kananan Makamai ta Kasa (NCCSALW) ce ta shirya taron bitar.

Ya samu wakilcin Daraktan harkokin waje na ofishin mai baiwa shugaban kasa shawara kan harkokin tsaro (ONSA), Amb. Ibrahim Babani.

NSA ya ce amincewar da shugaban kasar ya yi kan kudirin wani babban mataki ne a yunkurin gwamnati na dakile yaduwar makamai ba bisa ka’ida ba.

A cewarsa, wannan goyon bayan majalisar na kara karfafa aikin cibiyar tare da share fagen daukar matakan daidaito da kuma daukar matakai masu tsauri.

Ribadu ya kuma jaddada wajibcin samun daidaitato tsakanin al’umma wajen hana yaduwar kananan makamai a kasar.

Ya ce taron an tsarar shi ne bisa muhimman tsare-tsare na kasa da kasa, ciki har da kudurin kwamitin sulhu na Majalisar Dinkin Duniya mai lamba 1325.

A cewarsa, kudurin ya jaddada muhimmancin kare mata daga illolin rikice-rikice tare da tabbatar da cewa sun shiga cikin ayyukan samar da zaman lafiya da tsaro.

“Bugu da kari, yarjejeniyar ECOWAS kan kananan makamai da jaddada alhakin hadin kan yankin mu wajen dakile yaduwar wadannan muggan makamai, wadanda ke shafar mata da kananan yara a yankunan da ake rikice rikice. 

“Muhimmancin daidaita al’umma wajen hana yaduwar makaman za ta karfafa dabarunmu, da kuma tabbatar da cewa tsarin da muke bi wajen samar da tsaro ya hada da kowa kuma mai dorewa,” in ji shi.

Ribadu ya yabawa cibiyar kan kokarin da suke yi na magance yaduwar kananan makamai a Najeriya.

A jawabinsa na bude taron, kodinetan hukumar NCCSALW na kasa DIG Johnson Kokumo mai ritaya, ya ce cibiyar a ‘yan kwanakin nan, ta samu wasu muhimman nasarori a yaki da yaduwar kananan makamai ba bisa ka’ida ba.

Kokumo ya ce, a ranar 1 ga watan Yuli, cibiyar ta kwato wasu tarin makamai na haramtattun makamai daga hukumar kwastam ta Najeriya, daga bisani kuma ta kama wasu mutane 10 da ake zargi da hannu wajen shigo da haramtattun makamai.

Ya ce a halin yanzu hukumar na gurfanar da wadanda ake zargin saboda shigo da makaman Najeriya ba bisa ka’ida ba, tare da haramta bindigu guda 544 da harsasai 112,500 wanda ya sabawa sashe na 3 (6) na Dokar Laifukan Mabambantan Dokar Cap M17 na Tarayyar Najeriya 2004 da dai sauransu.

Wannan, a cewarsa, yana jaddada kudurin cibiyar na ba kawai katse makamai ba, har ma da tabbatar da cewa wadanda ke da alhakin wadannan ayyukan sun fuskanci cikakkiyar doka.

“Baya ga abundant a ka ambata, Cibiyar ta kwato jimillar 3,383 na malamai da ba a yi amfani da su ba da kuma alburusai daban-daban guda 26,749 daga hukumomin da ke dauke da makamai na gwamnati.

“Daga baya hukumar za ta gudanar da atisayen lalata makamai wanda muhimmin mataki ne na tabbatar da cewa an cire makaman da aka kwato na dindindin,” in ji shi.

Kokumo ya ce, shawo kan yaduwar kananan makamai ba wai ya shafi kasa ne kadai ba, har ma da muhimmancin da kasashen duniya ke da shi.

Ya ce, safarar kananan makamai ba bisa ka’ida ba yana haifar da mugun nufi, wanda ke haifar da tashin hankali, rashin zaman lafiya da rashin tsaro a sassa daban-daban na duniya.

Ya ce, daidaitato al’umma a cikin kula da aikin ba kawai wani abin da ya dace ba ne, har ma da wani shiri ne, la’akari da irin mummunan tasirin da rigingimun da ke fama da su ke yi ga mata da yara.

Wannan a cewarsa, ya nuna bukatar da ake da ita na samar da hanyoyin da za a bi wajen kawar da makamai da manufofin tsaro.

“Wannan taron bita wani muhimmin mataki ne na tabbatar da cewa an hade ra’ayoyin al’umma a cikin dabarun kasa da na yanki don sarrafa kananan makamai, ” in ji shi. (NAN) ( www.nannews.ng )

OYS/SH

======

edita Sadiya Hamza

Eid-el-Maulud: Ministan al’adu ta yi kira da a hada kai, a tallafa wa wadanda ambaliyar ruwa ta shafa

Eid-el-Maulud: Ministan al’adu ta yi kira da a hada kai, a tallafa wa wadanda ambaliyar ruwa ta shafa

Hanatu Musawa, ministar al’adu da tattalin arziki

Eid-el- Maulud: Minista al’adu ta yi kira da a hada kai a tallafa wa wadanda ambaliyar ruwa ta shafa

Hadin kai

By Taiye Olayemi

Legas, Satumba 16, 2024 (NAN) Hannatu Musawa, Minista al’adu da tattalin arziki, ta bukaci musulmi da su yi tunani a kan koyarwar Annabi, tare da jaddada soyayya, tausayi, da haɗin kai a tsakaninsu.

Musawa ta bayyana hakan ne a wata sanarwa da mai taimaka mata kan harkokin yada labarai, Nneka Anibeze, ta fitar ranar Litinin a Legas.

“Yayin da muke murnar zagayowar ranar haihuwar Annabi Muhammad, mu tuna da muhimmancin zaman lafiya da juna da kuma samar da zaman lafiya a cikin al’ummarmu,” inji ta.

Ministan ta jajantawa al’ummar Borno, wadanda ambaliyar ruwa ta shafa a baya-bayan nan da kuma asarar rayuka da aka yi sakamakon hatsarin kwale-kwale da ambaliyar ruwa a Zamfara.

“Tunaninmu da addu’o’inmu suna tare da wadanda suka rasa ‘yan uwansu, gidajensu, da abubuwan rayuwa a Borno da Zamfara.

“Muna kira ga ‘yan Najeriya da su goyi bayan ayyukan agaji tare da nuna hakikanin hadin kai,’ ‘in ji ta.

Ministan ta jaddada kudirin ma’aikatar na bunkasa al’adun gargajiya a Najeriya, da masana’antu masu kirkire-kirkire da kuma amfani da fasahar kere-kere don samar da hadin kan kasa da kawo sauyi.

Musawa ya ce “Yayin da muke bikin Eid-el-Maulud, bari mu yi amfani da fasaha, al’adu, da kirkire-kirkire don karfafa fata, juriya, da hadin kai a tsakanin mutanenmu,” in ji Musawa.

Ministan ya yi wa daukacin al’ummar musulmi barka da Sallah mai albarka.(NAN) (www.nannews.ng)

PTB/BEN/JPE

=========

Edited by Benson Ezugwu/Joseph Edeh